ELİF ESEN (İstanbul) - Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; İklim Kanunu Teklifi'nin 9'uncu maddesi üzerine YENİ YOL Grubu adına söz almış bulunuyorum.

Öncelikle sonda söyleyeceğimi baştan söylemek istiyorum: Bu kanunun ismi İklim Kanunu olamaz; bu kanun ticaret sistemiyle, Emisyon Ticaret Sistemi'yle ilgili bir kanundur. Bu kanunun adı olsa olsa emisyon ticaret sistemi kanunu olarak gelmeliydi önümüze. Bu maddeyle Emisyon Ticaret Sistemi'nin kurulması -"ETS" olarak geçiyor, bazen sizin Turizm Bakanınızın şirketiyle de karıştırılabiliyor hatta "ETS" adıyla geçtiği için- ulusal tahsisat planlamasının yapılması ve karbon piyasasının işleyişinin düzenlenmesi istenmektedir. Ancak aşırı hava koşulları, seller, kuraklık, orman yangınları, tarım üretiminde düşüş, gıda fiyatlarında artış, su kaynaklarının azalması gibi sorunlar ülkemizde de artan oranda görülmektedir; bunun zararlarını hep birlikte yaşıyoruz. Ayakları yere sağlam basan, gerçek bir mücadele ortaya koyabilecek, samimiyetle tüm toplumun faydası gözetilerek hazırlanmış daha güçlü yasal düzenlemeye ve koruyucu, önleyici tedbirlere ihtiyacımız var. Etkin bir iklim yasasına ihtiyacımız var, aslında daha geniş kapsamlı, sadece ticareti öngörmeyen geniş bir iklim yasasına ihtiyacımız var. Şayet bunu başaramazsak önümüzdeki yıllarda bu sorunlar ülkemize ağır darbeler vurmaya devam edecek, ekonomimize, kamu sağlığına ve topluma geri dönüşü olmayan zararlar verebilecek potansiyele sahip. Sadece süslü sözler sarf ederek ya da burada olduğu gibi "mış" gibi yaparak plansız, stratejisiz, muğlak alanlarla dolu kanun teklifleriyle bu zorlukları aşabilmemiz ne yazık ki mümkün değil.

Öte yandan, bu teklif tamamen piyasa mekanizmalarına dayalı bir Emisyon Ticaret Sistemi oluşturmayı öngörüyor ve unutulmamalı ki karbon ticareti, emisyonları gerçekten azaltmaktan çok sermayeye finansal kaynak oluşturmaktan ibaret. Kanunun özünde yer alması gereken çevreyi ve insanı koruma amacı sermaye transferine alan açan bir piyasa düzenlemesine hizmet etmektedir. Hazırlanan teklif kapsamında sağlanacak teşviklerin hangi şirketlere ve hangi kriterlerle verileceği belli değildir. Yine, karbon tahsisatlarının nasıl dağıtılacağı da şeffaflıktan uzak bırakılmıştır; uygulanan ülkelerde emisyon azaltımına hiçbir katkısı olmadığı da görülmüştür, aksine karbonu ticari bir metaya dönüştürme potansiyeli oluşmuştur.

ETS, Türkiye'nin sanayisini küresel karbon piyasalarına bağımlı hâle getirme riskine de sahip. ETS'nin yerli sanayiyi cezalandıran bir mekanizmaya dönüşmemesi gerekiyor. Özetle, ETS'nin etkili bir karbon azaltım aracı hâline gelmesi için tahsisat mekanizmalarının adil, şeffaf ve bilimsel kriterlere dayalı olarak belirlenmesi, sanayi ve enerji sektörlerinin dönüşümünü destekleyecek teşviklerin oluşturulması ve piyasa istikrar mekanizmalarının karbon fiyatlanmasındaki dalgalanmaları önleyecek tedbirlerle kuşatılması gerekmektedir. Aksi takdirde ETS'nin, Emisyon Ticaret Sistemi'nin çevresel hedeflere ulaşma kapasitesi sınırlı kalacak ve ekonomik dengeleri bozabilecek bir sistem ortaya çıkabilecektir.

Ben kalan süremde hem muharrem ayının 1'inci gününü kutluyorum hem de bugün önemli bir gün, 26 Haziran Madde Bağımlılığıyla Mücadele Günü ve biz de "Artık hesap vakti" diyerek "Artık iktidardan, AKP ve MHP sıralarından hesap sorma vakti" diyerek "Vatandaş adına hesap sorma vakti" diyerek bir kampanya başlattık, madde bağımlılığıyla mücadele kampanyası çünkü çok yüksek sayıda evladımız bununla mücadele ediyor. Bir kanun teklifi verdik, 24 maddelik bir kanun teklifi. Ayrıca 3 araştırma önergesiyle bu hafta Mecliste Genel Kurulda bu araştırma önergelerimizi paylaştık.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

ELİF ESEN (Devamla) - Teşekkür ederim.

Ayrıca 104 tane soru önergemizi ilgili bakanlıklara YENİ YOL Grubu, DEVA, Saadet ve Gelecek milletvekilleri olarak ilettik. Kanun teklifimizin ana hatları şu şekilde: Uyuşturucu maddelerin risk seviyelerine göre beşli sınıflandırılması, hassas bölgelerde -okul çevreleri gibi- işlenen suçlara ağırlaştırılmış yaptırımlar, denetimli serbestlik, zorunlu tedavi, psikososyal destek, uyuşturucu danışmanlık programı ve rehabilitasyon ağı, Türkiye uyuşturucu kullanımının önlenmesi kurumunun kurulması, belediyelerce mücadele komisyonları kurma yetkisi, eğitim sistemine bağımlılıkla mücadele derslerinin eklenmesi, AMATEM ve ÇEMATEM'lerin sayılarının artırılması, SGK kapsamına alınması ve medya içeriklerinin denetimi.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ELİF ESEN (Devamla) - Bu teklif sadece cezaya değil önleme, iyileştirme ve toplumsal rehabilitasyona hizmet edecek bir tekliftir.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (YENİ YOL, CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)