| Konu: | İYİ Parti Grubu önerisi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 101 |
| Tarih: | 25.06.2025 |
İYİ PARTİ GRUBU ADINA ERHAN USTA (Samsun) - Teşekkür ederim.
Değerli arkadaşlar, İYİ Parti Grubu olarak bugün asgari ücretin güncellenmesi meselesini gündeminize getirdik. Niye? Çünkü toplumda ciddi bir talep var, toplumun önemli bir kesimi -çünkü biz biliyoruz ki çalışanların yüzde 42'si asgari ücret üzerinden ücret alıyor- bunu talep ediyor fakat Hükûmet tarafı da buna sürekli olumsuz tepki veriyor. Dolayısıyla, bu konunun Meclis gündeminde tartışılması, Meclisin bu konuyu çalışması önemli bir husustur diye değerlendiriyoruz.
Niye önemli konu? Çünkü az önce ifade ettiğim gibi, başka ülkelerdeki gibi değiliz; Amerika'da asgari ücretlilerin toplam ücretliler içerisindeki payı yüzde 1, Avrupa Birliği ülkelerinin önemli bir kısmında yüzde 4 civarında, ortalaması yüzde 9 civarında ama bizde yüzde 42. Asgari ücretin bir tık üzerinde ücret alanların toplam içerisindeki payı da yüzde 50'yi buluyor. Dolayısıyla, bu, önemli bir meseledir; bu önemli meselenin elbette bir erk olarak yasamanın da gündeminde olması gerekir. Konu bu açıdan çok önemlidir.
Şimdi, bugün BİRLEŞİK KAMU-İŞ açlık sınırını açıkladı. Haziran ayı açlık sınırı kaç lira arkadaşlar? 27.415 lira olarak açıklandı. Asgari ücret, bugün itibarıyla açlık sınırının -eğer güncelleme olmazsa bu fark daha da açılacak- 5.310 lira altında; bu fark, aralık ayına geldiğimizde 8 bin lirayı aşacak. Bunun kabul edilebilir bir şey olmadığını herhâlde sizler de takdir ediyorsunuzdur.
Şimdi, güncelleme ihtiyacının bir diğer gerekçesi ne arkadaşlar? Hükûmet asgari ücret belirlenirken bize dedi ki: "Benim 2025 yılı enflasyon hedefim yüzde 21." Fakat bu hedef önce -Bakanların açıklamalarından ve Merkez Bankası Başkanının enflasyon politikası dokümanlarından, raporlarından biliyoruz- yüzde 24'e revize edildi; daha sonra da hedef, üst limit olan yani üst sınır olan yüzde 29'a zımni olarak yükseltildi. Yani dolayısıyla, bir şeyi yüzde 21'e göre veriyorsanız, şimdi de "yüzde 29" diyorsanız zaten tanımsal olarak bunu değiştirmeniz gerekiyor normal şartlarda; bu anlamda da bir güncelleme ihtiyacının olduğu ortada.
Bizim İYİ Parti Grubu olarak yılbaşında asgari ücret için Hükûmetten talebimiz 28 bin liraydı. Bu güncelleme meselesini ilk kez biz Türkiye'nin gündemine getirdik o zaman ve şunu söyledik: "28 bin lira talep ediyoruz, eğer yıl içerisindeki gelişmeler çerçevesinde yüzde 21 olan enflasyon hedefiniz sapma gösterecek olursa bu güncellemenin yapılması lazım." Biz kendimizle tutarlı olarak bu 28 bin lirayı alıyoruz; yüzde 21'den 29'da 8 puanlık bir artış var, bunu 28 bin liralık talebimizin üzerine koyduğumuzda bizim bugün için Hükûmetten beklentimiz -tarafları çağıracak tabii, toplantı yapılması gerekiyor bunun için- asgari ücretin 29.850 liraya çıkartılmasıdır. Emin olun, bu, sorunları falan çözecek değil ama en azından asgari ücreti bir miktar açlık sınırının altından bir noktaya getirebiliriz, gerçi aralık ayına gelindiğinde bu rakam bile açlık sınırının büyük ölçüde altında kalacak. Dolayısıyla meseleye bu şekilde bakmamız lazım.
Şimdi, şöyle bir şehir efsanesi -hatta hani "yalan" ifadesini kullanmak istemiyorum da- var, işte Nihat Zeybekci'nin falan da açıklamaları oldu, başkaları da söylüyor: "Asgari ücret artarsa enflasyon artar. Türkiye de enflasyondan çok çekti, hâlâ da enflasyonumuz yüksek." Arkadaşlar, bu, her zaman doğru değil, hele Türkiye pratiği açısından elimizde bunun tersi çok fazla veri var. Eğer biz, biraz ekonomiden anlıyorsak veriler üzerinden konuşmak durumundayız. Enflasyonun birçok belirleyicisi var. Bugün Türkiye'de yaşadığımız enflasyonun belirleyicisi, bu düşük kesimlerin taleplerinin güçlü olmasından değil. Yahu, açlık sınırının altındaki bir insanın ne talebi olabilir zaten yani öldürecek miyiz insanları enflasyonu düşüreceğiz diye?
Kaldı ki bakın, size rakamlarını söyleyeceğim: Yıl 2016, asgari ücrete yüzde 33,5 zam yapılıyor, artış yapılıyor. Yıl sonunda enflasyon, bir önceki yıl yüzde 8,8'ken yüzde 8,5'e düşüyor. Bakın, yüzde 8'lik enflasyon olan ortamda yüzde 33,5 asgari ücreti artırıyorsunuz, enflasyon düşüyor. Enflasyonun belirleyicisinin, tek belirleyicisinin asgari ücret olduğunu söyleyebilir miyiz bu dataya bakarak? Söyleyemeyiz elbette.
Şimdi, diğer bir husus, yine bir örnek daha: 2019 yılında asgari ücrete yılın başında yüzde 26,1 zam yapılıyor. Enflasyon, bakın, 2018 yılında yüzde 20,3 olan enflasyon 2019'da yüzde 11,8'e düşüyor arkadaşlar. Dolayısıyla kimse bize "Efendim, asgari ücreti artırırsak enflasyon artar." masalı okumasın. Bunu söyleyen varsa da gelsin, bizim önümüze bir tane rakam koysun Allah rızası için. Yani isterse öyle olsun, ya hep zavallıların, emeklinin, asgari ücretlinin, çalışanın üzerine binerek mi bir program uygulayacaksınız, niye başkalarına herhangi bir şey getirmiyorsunuz diye elbette sormamız lazım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.
ERHAN USTA (Devamla) - Tabii, bunun dışında yani şunu söyleyeyim: Bir defa, AK PARTİ hatalı politikaların bedelini, uyguladığı bütün hatalı politikaların bedelini vatandaşa ödetiyor, ya emekliye ödetiyor ya asgari ücretliye ödetiyor ya da memura ödetiyor.
Tabii, bunun kalıcı olarak çözümü için de biz daha önce İYİ Parti Grubu olarak kapsamlı bir şekilde bununla ilgili kanun teklifleri verdik, raporlar ortaya koyduk, Sayın Genel Başkanımız grup toplantılarında bunları anlattı. Yapılması gereken şey, Asgari Ücret Tespit Komisyonunun mutlak surette değiştirilmesidir. Asgari Ücret Tespit Komisyonunda asgari ücretli yok arkadaşlar, asgari ücretlinin mutlak surette orada olması lazım. Ücret artışlarına baz teşkil edecek objektif bir kriter olmalı, o da nominal millî gelir büyümesidir yani bir defa enflasyonlu ve büyümeli millî gelirdeki artış ne ise asgari ücretin onun altında olmaması gerekir.
En son olarak tabii, burada, işveren tarafı da var; işverenin de sıkıntıya girmemesi için -madem bu iktidarın hatalı politikalarıyla bu duruma geldik- o zaman işveren desteklerinin de daha fazla artırılması lazım ki işveren tarafında bir sıkıntı olmasın.
Bu anlamda sizlerden önergemize destek bekliyoruz.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve YENİ YOL sıralarından alkışlar)