HASAN EKİCİ (Konya) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine söz almış bulunmaktayım.

Değerli milletvekilleri, içinde bulunduğumuz şubat ayı, Konya'da 2004 tarihinde yaşanan Zümrüt Apartmanı faciasının 21'inci yıl dönümü ayıdır. Faciada 92 hemşehrimizi kaybettik, 30 hemşehrimiz de yaralı olarak enkazdan çıkarıldı. Zümrüt Apartmanı faciası Türkiye'deki en büyük bina çökmesi felaketlerinden biri olarak maalesef tarihe geçti. Geçtiğimiz ay yani Zümrüt faciasının yıl dönümünden bir hafta önce Konya'mızın Selçuklu ilçesi Beyşehir Caddesi'ndeki bir binanın çökme haberiyle tekrar sarsıldık. 14 daire ve 7 dükkânın bulunduğu yığma binada 5 kişilik bir aile enkaz altında mahsur kaldı. Hepimizi sevindiren haber arama kurtarma faaliyetlerinde canla başla çalışan ekiplerimizden geldi ve 3 kişi enkazdan sağ olarak kurtarıldı ancak kurtarma çalışmalarının sonunda ne yazık ki bir genç çiftçimizin cansız bedenine ulaşıldı. Yine 2019 yılında da merkez Karatay ilçemizde bir ev çöktü ve burada da 2'si çocuk 3 hemşehrimizi kaybettik.

Değerli milletvekilleri, bu binalar ne bir depremle ne de başka bir doğal afetle çöktü. Bu binalar olduğu yerde çöktü, aslında denetimsizlikten çöktü.

Geçtiğimiz günlerde Konya'da kolon ve kirişlerinde kırılma ve göçme olması sebebiyle yıkılma tehlikesi bulunan başka binalar da boşaltılarak mühürlendi. Konya'nın birçok bölgesinde başarılı kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirildi. Ancak bir ay önce çöken binada olduğu gibi kentsel dönüşüme girmeyen fakat yıkılma tehlikesi olan birçok binada on binlerce hemşehrimiz yaşıyor. Daha büyük felaketler yaşamadan değişen şartlara uymayan ve mevcut yönetmeliklere uygun olmayan birçok yapımızı hızlıca dönüştürmek mecburiyetindeyiz.

Değerli milletvekilleri, hem biz hem de işin uzmanları yıllardır binaların belli periyotlarla denetlenmesine ilişkin önerilerde bulunsa da iktidar yetkilileri birçok konuda olduğu gibi bu konuda da duyarsızlar. Bakın, İnşaat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Özgür Yetiştirici Konya'nın yapı stoku hakkında çok önemli açıklamalarda bulunuyor, Sayın Oda Başkanı "Konya şehir genelindeki yapıların yüzde 40'ının hemen kontrol ve denetime tabi tutulması gerekiyor. Konya'da 1999 öncesi yapı çok fazla. Mutlaka bunlar için sürekli denetim çalışmaları ve bina sahiplerinden bir başvuru da beklemeden protokol nezdinde yapılan çalışmalarla analizlerin çıkarılması gerekiyor. Güçlendirmeye tabi tutulacak olanların bir an önce güçlendirilmesi, artık fiziki ömrünü yitirmiş olanların da yıkılması gerekiyor. Ayrıca her birinin üç yılda bir düzenli olarak mutlaka denetlenmesi gerekiyor." diyor.

Yine, İnşaat Mühendisleri Odasının bir önceki Başkanı Doçent Doktor Süleyman Kamil Akın da Konya'da en az 20 bin riskli bina olduğunu söylüyor. Konya için "Deprem bölgesi değil." denilse de bu Konya'da hiç deprem olmayacağı anlamına gelmiyor. Yakın tarihlerdeki depremler buna örnektir. Uzmanlar Konya şehir merkezinden geçen 50 kilometre uzunluğunda diri fay hattı bulunduğunu ve bu fayın 6 ila 6,5 büyüklüğünde deprem üretebileceğini söylüyor. Bu büyüklükteki bir deprem Konya'nın zemin yapısı ve mevcut yapı stoku nedeniyle şehirde ciddi bir hasar oluşturabilir. Zira yapılarımızın önemli bir bölümü 1999 öncesi yapılmış ve dönemin şartlarında ciddi bir mühendislik hizmeti almamış yapılar. Sonrasında yapılan yapılarda ise yeterli düzeyde zemin etüdü çalışmasının yapılıp yapılmadığı meçhul.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

HASAN EKİCİ (Devamla) - Bir an önce zemin parametreleri dikkate alınarak binaların yapım yılı, yapım teknikleri ve kat yükseklikleri göz önüne alınarak öncelikli bölgeler tespit edilmeli ve buradaki yapılar incelenerek hızlıca bölge ve ada bazında kentsel dönüşüm gerçekleştirilmelidir. Dönüşümde öncelik nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bölgelere verilmelidir. Riskli yapı stokunun bir an evvel ortaya çıkarılması ve Bakanlık kanalıyla bu alanların dönüştürülmesi için teşvik edici uygulamaların devreye alınması da gerekmektedir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (YENİ YOL sıralarından alkışlar)