DEM PARTİ GRUBU ADINA DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

İş sözleşmeleri askıda tutulan turizm emekçilerinin yaşadığı mağduriyetleri daha önce buralarda defalarca konuştuk fakat maalesef ki bu emekçilerin güvenli ve insanca yaşam koşullarında çalışabilmesi için bu Meclis hiçbir adım atmadı. Önergenin bahsettiği hususlar sadece Antalya için değil aslında turizm bölgesi olarak geçen birçok bölgede yakıcı bir şekilde yaşanmaktadır. Hepiniz çok iyi biliyorsunuz ki buralarda gençler sadece beş altı ay çalışabilmekte ve yılın geri kalanında ise işsiz kalmaktadırlar. Bu çalıştıkları dönem içerisinde ise çoğu zaman SGK primleri ödenmemekte, ödenen SGK primlerinin de yarı miktarda olduğunu çok iyi biliyoruz. Sezonluk çalıştıkları için işsizlik maaşları yatırılmamakta. Belli süreli sözleşmeli statüsünde çalıştırılan turizm emekçilerinin ise işsizlik maaşına başvurabilmeleri için sözleşmesi biten sezonluk işçilerin son yüz yirmi günde primlerinin ödenmesi ve son üç yılda ise en az altı yüz gün sigortalı olup işsizlik primlerini de yatırmış olması gerekiyor. Şimdi, bu şartları sağlayan SGK'sini düzenli bir şekilde yatırabilen kaç turizm işçisi var? Bu büyük bir muamma. Keza, bildiğiniz gibi de bu ülkenin hâlâ neredeyse yarısı kaçak bir şekilde çalıştırılmakta. Eskiden şöyle oluyordu: Altı aylığına, beş aylığına yaz mevsiminde mevsimlik yerlere gittiklerinde, çalıştıklarında çok rahat kışlık yiyeceklerini çıkarabiliyorlardı fakat şu an, ekonomiyi bu hâle getirmenizden kaynaklı, bırakın kışın için yiyecek veya para toplamayı, kendileri yazın orada bulunduklarında ihtiyaçlarının paralarını dahi ödeyemiyorlar. Dolayısıyla daha önce bu vurgulanan ve bu şekilde olan bir durumla ilgili derhâl tedbirleri almamız gerekiyor.

Mevsimlik çalışan turizm emekçilerinin durumu tıpkı diğer mevsimlik işçiler gibi yasal statü kazanmayı, güvenli bir iş yaşamına dönmeyi bekliyor. Şimdi, geçim derdiyle yollara düşenler, beş altı ay boyunca insani olmayan koşullarda çalışarak âdeta bu Meclisin insafına bırakılmış durumda. Önergede bahsedilmemiş fakat bölgede -yani kürdistan coğrafyasında- çok iyi biliyoruz ki mevsimlik işçi olarak çoğu Kürt gençleri işte Antalya gibi, Muğla gibi illere gidip çalışmak zorunda bırakılıyor. Neredeyse turizm sektörünün yarısından fazlası Kürt gençlerle dolu. Her sene mevsimlik işçilere yönelik gerçekleşen ırkçı saldırıları görüp tedirgin oluyor ve yer yer sözlü ve fiziki saldırılara maruz kalıyorlar. Ülke atmosferi nefretten, ırkçılıktan beslendiği sürece de bu gençlerin hiçbiri gönül rahatlığıyla işlerine giremeyecekler.

Bir diğer mesele ise burada güvencesiz, iş güvenliğinden yoksun bir şekilde çalıştırılmaları.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, bitirelim lütfen.

DİLAN KUNT AYAN (Devamla) - Bakın, 2018'in yazında Diyarbakırlı 20 yaşındaki Civan Karaman Muğla'da bir otelin havuzunu temizlerken elektrik akımına kapılıp yaşamını yitirdi ve maalesef ki Civan ne ilk oldu ne de son.

Önergeyi desteklemekle birlikte bu sorunun çok daha kapsamlı tartışılması gerektiğini düşünüyoruz. Güvencesiz çalıştırılan mekânlarda iş güvenliği ve sağlığı yöntemlerinde kanunun uygulanması ve buna dair önlemlerin alınması gerekiyor. Temel mesele ise herkesin doğduğu yerde doyması olması gerekiyor, başka memleketlere göçüp insani olmayan koşullarda çalışmak değil. Bunun için de bizler mücadele etmeye devam edeceğiz. Meclisin de bir an önce önlem alması gerektiğini düşünüyoruz. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)