| Konu: | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 2'nci Tur Görüşmeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 31 |
| Tarih: | 11.12.2024 |
SAADET PARTİSİ GRUBU ADINA MEHMET ATMACA (Bursa) - Sayın Başkanım, kıymetli milletvekilleri; yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. 2025 yılı bütçesinde Ulaştırma Bakanlığı bütçesi üzerine söz almış bulunmaktayım.
AK PARTİ hükûmetleri döneminde Ulaştırma Bakanlığının başarılı çalışmalar yaptığı dönemler olmuştur ama son beş on yıldır aynı başarıyı devam ettiremediğini maalesef görmekteyiz. 2024 yılı Ulaştırma Bakanlığının faaliyet raporlarına bakıldığında ciddi bir yatırımın yapılmadığı açıkça görülmektedir. Özellikle 2024 yıl içerisinde demir yolu verilerine bakıldığında hiçbir üretimin yapılmadığı, kara yolları üretimine bakıldığında ise 370 kilometre bölünmüş yol ve 74 kilometre otoyol yapılmıştır. Deniz ve hava yolu ulaşımına bakıldığında benzer sonuçlar maalesef görülmektedir. Sonuç olarak, 2024 yılı Ulaştırma Bakanlığı için başarılı bir yıl demek mümkün değildir.
2025 yılı bütçesine bakıldığında ise 2025 yılının da Ulaştırma Bakanlığı için başarılı bir yıl olmayacağı açıktır. 2025 yılı bütçesi 2024 yılı bütçesine göre yüzde 35,5 artış göstermektedir. TÜİK verilerine göre, 2024 yılı enflasyonunun yüzde 47,09 olması Ulaştırma Bakanlığının bütçe artışının yetersiz olduğunu göstermektedir yani ülke enflasyonunun altında bir artış söz konusu. Tabii, yine, 2024 yılı bütçesi içinde Ulaştırma Bakanlığının payı yüzde 3,35 iken 2025 yılı bütçesi içindeki payı ise yüzde 3,25'e düşürülmüştür. Bu veriler göstermektedir ki 2025 yılı Ulaştırma Bakanlığı için pek verimli bir yıl olmayacak. Zaten Bakanlığın bütçe sunumlarında hedef verirken 2028 ve 2053 yıllarının gösterilmesi, 2025 yılı içerisinde hiçbir şey yapılamayacağını ortaya koymaktadır. 2024 yılı değerlendirmelerinde ise 2002 yılı verileriyle kıyas yapılması yine 2024 yılında hiçbir şeyin yapılmadığını ifade etmektedir.
Ulaştırma konusunda çok ciddi sorunlarla karşı karşıyayız. Özellikle ulaşım politikalarında çevreci ve ucuz sistemlerin geliştirilmesi gerekmektedir. İşte, maalesef böyle bir çabanın olmadığını Ulaştırma Bakanlığının bütçesinden görmekteyiz.
Demir yolu yük taşımacılığında AB ülkelerine göre çok çok gerideyiz. Demir yolu yük taşımacılığında AB ülkeleri yüzde 17,2 iken bizde yüzde 4,6 olması bunu ifade ediyor. Yine yolcu taşımacılığında ise AB ülkeleri arasında yüzde 7,3 olan payın bizde yüzde 1,5 olması demir yolu taşımacılığına verdiğimiz önemi ortaya koymaktadır ve açıkça görmekteyiz ki yapılan bu bütçeyle bu geri kalmışlıktan kurtulmamız mümkün değildir.
Yine demir yolu ulaşımı konusunda verilen hedeflerde çoğunlukla 2028 ve 2053 yıllarının gösterilmesi önümüzdeki yakın yıllarda pek bir yatırımın yapılmayacağını ifade etmektedir.
Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkedir. Buna karşın, deniz ulaşımı konusunda da çok geride olduğumuz açıktır. Yine AB ülkeleriyle kıyas yapıldığında bu açıkça görülmektedir.
Deniz yoluyla ilgili 2023 hedefleri kapsamında verilen hiçbir hedefin gerçekleşmediğini de maalesef görmekteyiz. İşte 2023 yılında dünyanın en büyük 10 limanı arasında bir limanımız olacağı iddiası maalesef hâlâ gerçekleştirilemediği gibi, yine bu bütçede böyle bir hedefin ortada olmadığı anlaşılmaktadır.
Yine bir kısım liman üretiminde... Özellikle her defasında dile getirmeye gayret ediyoruz, İzmir Alsancak Limanı Varlık Fonuna devredilmiş, bundan ötürü gerekli yatırımlar yapılamadığı için kapasitesinin çok altında çalışmaktadır.
Tabii, hava yolu ulaşımı konusunda da ciddi sorunlarımız olduğunu herkes biliyor. Benim, Bütçe Komisyonunda Sayın Bakana "58 havalimanından sadece 9'u çalışıyor, gerisi kapasitesinin çok altında çalışıyor." ifademe karşın verdiği cevapta Sayın Bakanımız diyor ki: "Havalimanında düzenlenen sefer sayıları havalimanının bulunduğu şehrin nüfus, gelişmişlik oranı, sanayi ve turizm tesislerinin sayısı gibi nedenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir." Ben, aynı kriterlerin Bayburt Havalimanı ve Yozgat Havalimanı için dikkate alınıp alınmadığını çok merak ediyorum. Bayburt ve Yozgat Havalimanları için de 2 milyon kapasiteli havalimanı inşa edilmekte ve bu inşaatlar şu an hâlen devam etmektedir. Zaten yapılan ve şu ana kadar performans gösteremeyen bir sürü havalimanı varken aynı hataların yapılması, yapılmaya devam edilmesi maalesef bu alanda bir yolsuzluk olup olmadığı endişesi oluşturmaktadır.
Tabii, sadece deniz ve hava yolları yatırımlarıyla ilgili sıkıntı yok. Yine, kara yolu yatırımlarıyla ilgili çok ciddi sıkıntı ve eksiklerimiz vardır. Maalesef bir Bursa Milletvekili olarak Bursa-Ankara yoluyla ilgili hâlâ bir çalışmanın olmadığını, bu bütçe içerisinde de buna bir pay ayrılmadığını görmekteyiz. Ülkemizin en büyük şehirlerinden olan ve özellikle sanayi üretimi konusunda lider olan Bursa'mızın başkente ulaşımı konusunda ciddi sıkıntıları olduğunu ifade etmek isterim ve maalesef bu alanda hiçbir çalışma olmadığını da gördük. Yine, ülkemizde Doğu Karadeniz'in Samsun'dan sonraki bölümü ciddi bir sorun oluşturmakta ve bu yolun yapılmasıyla ilgili hiçbir çalışmanın olmadığını görmekteyiz. Tabii ki devam etmekte olan bir kısım ufak inşaat şantiyeleri var ama yıllardır bitirilememesi de sorgulanması gereken ve derhâl çözülmesi gereken sorun. Bunun çok fazla örneği olduğu için örnek vermek istemem ama işte bunları herkes biliyor.
Yine, ilgimi çeken bir durum, Karayolları Genel Müdürlüğü stratejik planında personel eksikliği söz konusudur. Personel eksikliğini gidermek yerine dışarıdan hizmet satın alarak bir kısım hizmetlerin yaptırıldığını görmekteyiz. Bunun da Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine ek yük getirdiği açıktır. Kendi teknik ekibini geliştirip kendi ihtiyaçlarını karşılamak varken dışarıdan bu hizmetlerin satın alınıyor olması "Acaba yandaşlara menfaat mi temin ediliyor?" sorusunu akla getirmektedir. Yine, özellikle Karayolları içerisinde çalışan birçok iş grubunun ücretleri arasındaki dengesizlik bize en çok ulaşan şikâyetler arasında maalesef.
Sonuç olarak, 2025 yılına ait herhangi bir hedef görmediğimizi ve bundan da 2025 yılında Karayollarının ve Ulaştırma Bakanlığının tamirat ve onarım dışında bir şey yapmayacağının anlaşıldığını ifade etmek istiyorum.
Yine, Ulaştırma Bakanlığıyla ilgili dikkat çekmek istediğim önemli bir konu da en çok yolsuzluğun yapıldığı iddia edilen maalesef kurumların başında gelmesi.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Atmaca, lütfen tamamlayın.
MEHMET ATMACA (Devamla) - Özellikle yapılan ihalelerin çoğunun 21'inci maddeyle yapıldığı ve yandaş firmalara bunun verildiği ifade edilmekte. Hatta iş yapma kapasitesi olmayan bir kısım firmalara bu işlerin verildiği ve alt taşeronlar vasıtasıyla halledilmeye çalışıldığını maalesef görmekteyiz. Bakanlığın bu konularda daha şeffaf olması gerektiğini düşünüyoruz.
Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)