| Konu: | Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 8 |
| Tarih: | 16.10.2024 |
ÖMER ÖZMEN (Aydın) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine kendi adıma söz almış bulunuyorum. Medya ve dijital reklamlar aracılığıyla tüketim konusunda alternatif seçeneklerin çıkması, teknolojinin hızla ilerlemesi, gelişen ekonomik ve sosyal koşulların artması, bu konuda yapılacak olan çalışmaları da bir o kadar önemli kılmaktadır. Bu bağlamda, AK PARTİ olarak yirmi iki yıllık iktidarımızda hem üreticinin hem de tüketicinin haklarını gözeten adımlar attık. Kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını gözeterek tüketicinin zararlarının tazmin edilmesi ve çevresel tehlikelerden korunması amacıyla 2013 yılında Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’u çıkardık. Teknoloji her geçen gün sınırı olmayan bir alanda genişlemektedir. Dünyanın hızla küreselleştiği bu dönemde tüketici eğilimlerinin ve satış kanallarının hızlı bir değişim yaşaması, küresel gelişmelere bağlı olarak ticari yöntemlerin değişmesi, tüketicinin korunmasıyla ilgili hususları da beraberinde getirmektedir. Ülkemizde ve tüm dünyada tüketicilerin teknolojiyle birlikte bilinçlenmiş olması, bu konudaki düzenlemelerde değişiklik yapılması ihtiyacını meydana getirmiştir. Kıymetli milletvekilleri, teknolojide yaşanan gelişmeler finansal piyasaları da derinden etkilemekte, finansal hizmetlerin dağıtım kanallarını güncellemektedir. Ülkemizin dijital dönüşüm stratejileriyle uyumunun da sağlanması amacıyla kanun teklifinde tüketicilere yönelik kredi sözleşmelerinin kurulması ve sona erdirilmesine ilişkin şekil şartının yeniden düzenlenmesi de yer almaktadır. 2013 yılında konut kredi taleplerinin kredi veren kuruluşların şubelerine yazılı usulle yapılması yer almaktadır. Günümüzde akıllı telefon ve çipli kimlik kartıyla şubeye gitmeden bir bankanın müşterisi olmak ve konut kredisi dışında diğer bankacılık işlemlerini yapmak da mümkündür. Bu nedenle hem sektördeki hem de mevzuat hükümlerindeki gelişmelere uyum sağlanması amacıyla tüketici kredileri ile konut kredilerinin sözleşme şekil şartları genişletilerek şubeye gitmeden, bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazıyla tüketici kimliğinin doğrulanmasını içeren yöntemlerle, kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla kullanılabilmesinin önü de açılmış olacaktır. Diğer yandan, kredi kullanan tüketicilerin taksitlerini ödeyebilmesi için banka tarafından açılan hesapları da şubeye gidilmeden mobil üzerinden kapatmalarına imkân sağlanacaktır. Sayın milletvekilleri, teklifte yer alan bir husus da doğrudan satış sisteminin düzenlenmesiyle alakalıdır. Doğrudan satış, herhangi bir ürünü satın alıp kullanan kişinin bu ürünü diğer kişilere de satarak gelir elde etmesini sağlayan pazarlama sistemidir. Dünyada doğrudan satış sektörünün 2022 yılındaki satış hacmi 178 milyar dolar, doğrudan satıcı sayısı ise 115 milyon kişidir. Ülkemizde faaliyet gösteren uluslararası ve yerli şirketlerin kurmuş olduğu doğrudan satış derneğinin üyesi olan 14 şirketin 2023 yılı ciroları 8,5 milyar TL, bu şirketlerle çalışan doğrudan satıcı vatandaşlarımızın sayısı ise 1,6 milyondur. Bahse konu 1,6 milyon kişinin yüzde 80’ini ise kadınlarımız oluşturmaktadır. “Doğrudan satış sistemi” başlıklı olarak kanun teklifine 47/A maddesinin eklenmesiyle ayrıca düzenlenmesi öngörülmektedir. Bu düzenleme sayesinde kendi kullandıkları ürünleri tanıtarak gelir elde eden ve çoğunluğunu ev hanımlarının oluşturduğu doğrudan satıcıların daha güvenli bir sistemin parçası olmalarına imkân sağlanmaktadır. Düzenlemede doğrudan satıcının tanımı yapılmakta, özellikleri belirtilmekte, doğrudan satış yapan şirketlere sermaye şirketi olarak kurulma zorunluluğu getirilmektedir. Tüketicilerin cayma hakkı başta olmak üzere, diğer yasal haklarını kolayca kullanabilmeleri için doğrudan satış şirketlerine bilgilendirme sistemi kurma zorunluluğu getirilmektedir. Bu başlık altında bir diğer husus da piramit satışlardır. Piramit satışlar Avrupa Birliği mevzuatında ürünlerin tüketimi ya da satışı yerine sisteme yeni üyeler kazandırılmasına dayanan haksız ticari uygulama olarak tanımlanmaktadır. Genellikle piramit satış sistemlerinde doğrudan satış faaliyeti izlenimi verilerek sisteme sürekli yeni kişilerin katılması sağlanmakta ve bu kişilerin sisteme dâhil olmak için ödediği tutarlar daha önce sisteme dâhil olanlar arasında paylaştırılmaktadır. Ülkemizde piramit satışlar kanunun 80’inci maddesinde düzenlenmiş olup tespit edilmesi hâlinde Türk Ceza Kanunu hükümlerince işlem yapılmaktadır. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığımız 2010 yılından itibaren yapılan denetimlerde 295 internet sitesini, uygulamayı ve şirketi denetlemiş; bunlardan 105 tanesine suç duyurusunda bulunmuştur. 2022’den bu yana hızla gelişen bir süreç var bu sektörde. Piyasayı düzenleme amacını taşıyoruz; piyasanın yabancılar tarafından hızlı bir şekilde, agresif bir tarzda, âdeta istilasına karşı yerli şirketlerimizi korumaya gayret ediyoruz. Biz bu şirketlerden kurumlar vergisi alıyoruz, dijital hizmet vergisi de alıyoruz. Bu kanun teklifiyle lisans bedellerine yeniden bir düzenleme getiriyoruz. Bu amaçla bu düzenlemenin hayırlı olmasını diliyorum. Genel Kurulu ve Sayın Başkanlığı saygıyla selamlıyorum. Teşekkür ederim, sağ olun. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)