| Konu: | Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 2 |
| Birleşim: | 105 |
| Tarih: | 18.07.2024 |
CEVDET AKAY (Karabük) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. Söz konusu kanun teklifinin ikinci bölümü üzerinde şahsım adına söz almış bulunmaktayım.
Şimdi, öncelikle, mayıs ayının ortalarında bir tasarruf genelgesi çıktı, bu tasarruf genelgesiyle de kamuda israfın önlenmesine çalışıldı. Genelgeyle olmayan konularla ilgili de ilgili kanun teklifiyle kanun maddeleri buradan, Meclisimizden geçirilmeye çalışıldı. Şimdi, şöyle bir baktık, genelgeyle beraber gerekli tasarruflar yapıldı mı? Kalem kalem baktığımız zaman, temsil, ağırlama giderleri dâhil kamu kurumlarına, bakanlıklara, kamu bankaları da dâhil bütün kurumlara alınan, örneğin lüks araç alımlarında da bir tasarruf görmedik. Bununla ilgili de genelge çıktıktan bu yana, bu tip harcamalarla ilgili veya alınan lüks araçlarla ilgili bilgi soruyoruz, cevap alamıyoruz. Şöyle -devam edecek olursak- burada bu tasarruf tedbirleriyle ilgili, özellikle vergi harcamalarıyla ilgili yani vergi muafiyet ve istisnalarının uygulanması sonucunda -kamunun, devletin vazgeçtiği vergi alacaklarından bahsediyorum- külfetin ne kadar olduğuyla ilgili soru soruyoruz. 2023'te baktık, 1 trilyon 477 milyarlık bir vergi harcaması var, 2024 için de 2,2 trilyon olacak. Burada, muafiyet ve istisnalarla ilgili, maalesef, gerekli tasarrufların yapılmadığını görüyoruz. Daha önce de baktık, buradaki muafiyet ve istisnaları da en çok alan, bu yandaş müteahhitler dediğimiz kurumlar oluyor. Bunlar, özellikle vergi, resim, harç istisnası belgesi alarak, bu belgeleri de Ticaret Bakanlığından alarak vergi muafiyet ve istisnalarını uygulayıp hiç vergi ödemiyorlar. Biliyorsunuz, bunlar 44 civarında firma, sadece 7 tanesi vergi matrahı beyan etmiş, beyan ettiği vergi matrahıyla ilgili de 2,8 milyar civarında bir vergi tahakkuk etmiş.
2020 yılının Ekim ayında, o zaman Mersin Milletvekiliydi, şimdi Grup Başkan Vekilimiz Ali Mahir Başarır Ticaret Bakanlığına bir soru sormuş: "Bu firmalar kimler, ne kadar vergi muafiyetiyle ilgili istisna belgesi alıyorlar?" Cevap vermiş Sayın Ruhsar Pekcan Bakanımız: On yılda Cengiz İnşaata 30 kez, Kolin İnşaata 36 kez, MAKYOL inşaata 24 kez, Limak inşaata 19 kez, Kalyon Holdinge de 19 kez bu belge verilmiş. Yani o kadar çok vazgeçilen vergi var ki. Vergi vazgeçilmesini de bir tarafa bırakıyoruz, burada şöyle de bir konu var, bunlarda özellikle varlığa dayalı menkul kıymet ihracı uygulaması var. Türkiye Varlık Fonunda da burada 10'uncu maddede verdik, biliyorsunuz, Maliye Bakanlığının yetkisiyle özel tertip devlet iç borçlanma senedi çıkarıyorlar. Bu yöntem de Bütçe Kanunu'nun 12'nci maddesiyle, ilgili hazine garantileriyle beraber 16,6 milyar dolar; 8 tane KÖİ projesinin sadece otoyoluyla ilgili kullanılan kredilerden bahsediyoruz, bunlar çok ciddi rakamlar. Bu tip uygulamalardan, bu tip israflardan vazgeçilmiyor, bu tip tasarruf tedbirleri uygulanmıyor vergi harcamalarıyla ilgili fakat bir taraftan da dar gelirlinin ücretlerinin üzerindeki vergi yükü artırılıyor. Gelir dağılımındaki bozukluk bir yana, vergi adaletinin sağlanması açısından da dolaylı ve dolaysız vergilerle ilgili bu kanun teklifinde olumlu yönde bir değişiklik görmüyoruz. Dolaysız vergilerin artırılması gerekirdi, artırılmıyor ve aynı şekliyle uygulanmaya devam ediyor. Kayıt dışının vergilendirilmesiyle ilgili de bir şey görmüyoruz. Gayrisafi yurt içi hasılanın üçte 1'i kadar kayıt dışı ekonomiden bahsediliyor, 300 milyar dolar civarında. Şimdi, bunun düzgün vergilendirilmesi yapıldığında inanın -bizim 2024'teki faiz giderimiz 1 trilyon 254 milyar- burada sadece bu faiz giderini karşılayacak tutarda vergi tahsilatı mümkün olur; bu da mümkün değil, bu tahsilatın da yapılmadığını görüyoruz; bu kanun teklifinde de buraya yönelik de bir düzenleme yapılmamıştır.
Yine, burada 29'uncu madde önemli, biliyorsunuz "çoklu maaşlar" dediğimiz bir sistem. Şimdi, kamu çalışanlarının, kamu görevlilerinin, memurlarının, yöneticilerinin birden fazla yerde yönetim kurulu üyesi, danışma kurulu üyesi, tasfiye kurulu üyesi gibi görevler alması durumunda bir sınırlama getiriliyor; o da asıl görev yaptığı yer haricinde 98 bin 42 TL'lik bir sınırlama.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun.
CEVDET AKAY (Devamla) - Şimdi, burada da muallak bir durum var. Türkiye Varlık Fonu şirketlerindeki görev alan bu yöneticiler veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda görev alan bu yöneticiler 3-4 yerde olursa acaba sınırlamaya tabi olacak mı? Örneğin, ben Karabük Milletvekiliyim, KARDEMİR var. KARDEMİR Yönetim Kurulu üyeliği yapan bir kişi hem kamu görevlisi, üst düzey yönetici diyelim bir taraftan TELEKOM'da yönetim kurulu üyesi diyelim bir taraftan da KARDEMİR'de, sadece 1 yerden mi alacak, 2 yerden mi alacak? Bence 3 yerden alacak çünkü yüzde 50'nin altında kamu iştiraki olan yerlerle ilgili bu kanunda açıklık yok. Yani kamu görevlileri kamu kurumunun iştiraki yüzde 50'nin altındaysa bu sistemde devre dışı kalıyor, yine birtakım yöneticiler, bakan yardımcıları da devre dışı kalıyor, Cumhurbaşkanlığındaki başkanlıklar ve ofislerde görev alanlar da devre dışı kalıyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
CEVDET AKAY (Devamla) - Teşekkür ederim. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)