CHP GRUBU ADINA AYKUT KAYA (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulumuzu ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, Mardin ve Diyarbakır'da çıkan yangında yaşamını yitiren vatandaşlarımıza yüce Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve yaralanan vatandaşlarımıza da acil şifalar diliyorum. Maalesef, orman yangını riskinin en yüksek olduğu, teyakkuza geçmemiz gereken dönemdeyiz. İki yıl önce memleketim Manavgat'ta yaşanan yüzyılın en büyük yangın felaketine tanık oldum. On günün sonunda ancak söndürülebilen bu yangında 75 bin hektar alanımız yandı, bunun 60 bin hektarı ormanlık alandı. Bu felaketin sadece ağaçların yanması değil bir ekosistemin, yaban hayatının yok olması anlamına geldiğini yakından gördüm. Ülkemizin yüz ölçümünün yüzde 29,4'ü ormanlarla kaplıdır ve bu ormanlar vatanımızın yaşam damarlarıdır. Dolayısıyla orman yangınlarıyla mücadele siyasetüstü bir meseledir yani millî bir görevdir.

Dünyanın en öncelikli konularından biri olan iklim değişikliğinin etkilerini her geçen gün daha çok hissediyoruz. Küresel ısınma nedeniyle sıcaklıkların artması ve yağış düzenlerinin değişmesi orman yangınlarının sıklığını ve şiddetini artırmakta. Doğu. Akdeniz coğrafyası da iklim değişikliğinden en çok etkilenecek olan bölgeler arasında yer alıyor. Ancak ne yazık ki ülkemiz, iklim değişikliğine hazırlık performansı yeterli ülkeler arasında yer almıyor. İklim Değişikliği Performans Endeksi 2024 sonuçlarına göre 67 ülke arasında 56'ncı sırada yer alıyoruz. En zayıf olduğumuz alan ise iklim politikası, 67 ülke arasında sonuncu sıradayız bu alanda. Orman alanlarının önemli bir bölümü yangın riskiyle karşı karşıya kalan bir ülke için kabul edilebilir bir sonuç değildir bu. Eğer iklim politikası tasarlayamıyorsanız bari karbon yutak kapasitemizi oluşturan ormanları korumaya yönelik tedbirler alma konusunda çekimser olmayın.

Peki, ne yapmalıyız? Orman yangınlarıyla mücadelenin üç aşaması vardır: Yangın öncesi, yangın anı ve yangın sonrası. Bizim öncelikle yangın öncesine ve mücadele kısmına ağırlık vermemiz gerekiyor. Yaşadıklarımızdan ders alarak yangın öncesinde alınacak önlemleri belirlemeliyiz. Örneğin, 2021 yılında yaşadığımız Manavgat orman yangını birçok ders verdi bize. O süreçte yangına müdahale konusunda koordinasyonu sağlayamadık, tam bir keşmekeşlik vardı. Gördük ki tüm paydaşlar yangın anında tek merkezden koordinasyonla hareket etmeli, güçlü bir iletişim mekanizması kurularak yangınlarla mücadelede var olan tüm kaynaklar doğru zamanda, doğru noktada seferber edilmeli, bu koordinasyonu yönetecek kişi olan yangın amirine dışarıdan, özellikle de siyasiler tarafından müdahale edilmemelidir.

Orman Genel Müdürlüğünün istatistikleri orman yangınlarının yüzde 90'ının insan kaynaklı olduğunu göstermekte. Özellikle riskin arttığı bu dönemlerde orman alanlarının kullanımı ve girişleriyle ilgili yasal tedbirler alınmalı ve denetimler artırılmalıdır. İktidar ormanları korunması gereken doğal varlıklar yerine üretim alanı olarak görmekten, ülkeyi ormansızlaştırma sevdasından vazgeçmeli. Doğru olan, kenti ormana taşımak değil ormanı kente taşımaktır. 2.630 dönümle Türkiye'de şehir merkezindeki en büyük yeşil alan olan Zeytinpark'ın korunması ve yaşatılmasına yönelik Antalya Büyükşehir Belediyemiz ile Ticaret Borsamız iş birliği hâlinde, güzel çalışmalar yapmaktadır. Bu tür alanları ve uygulamaları yaygınlaştırmak zorundayız.

Orman Genel Müdürlüğü gönüllüleri eğiterek onlara ekipman vermektedir. Her ilde, her ilçede bu konuda gönüllüler ordusu oluşturmamız ülkemiz için faydalı olacaktır. Ayrıca, orman köylülerine de yangın söndürme ekipmanlarının eksiksiz verilmesi ve yangın konusunda eğitilmeleri gerekmektedir.

Diğer önemli bir konu da şu: Orman yangınlarına müdahalede küçük tanker uçakların envantere alındığını görüyoruz. Büyük tanker uçakların da Orman Genel Müdürlüğü envanterine alınması orman yangınlarıyla mücadelede yararlı olacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

AYKUT KAYA (Devamla) - Ayrıca, taşıma su kaldırma kapasitesi yüksek helikopterlerin de bir an önce envantere kazandırılması gerekiyor. Mevcut helikopterler büyük yangınlarda yeterli verimlilik gösterememektedirler.

Orman yangınında cansiparane çalışan Orman Genel Müdürlüğü mensuplarına verilen yangın fazla mesai ücretinin dokuz aylık süreden on iki aylık süreye çıkartılması gerekmektedir. Ayrıca, yapılacak yasal düzenlemeyle bu ücretin tazminata dönüştürülerek çalışanların emekliliğine de yansıtılması gerekmektedir.

Ulu Önder'imiz Mustafa Kemal Atatürk'ün söylediği gibi: "Ormansız bir yurt vatan değildir." Ormanlar tükenirse vatanımız da soluksuz kalır. Bu yüzden, ormanlarımızı korurken, önlem alırken ve mücadele ederken onları vatan toprağımız, namusumuz ve geleceğe bırakacağımız en önemli miras olarak görmeliyiz.

Saygılarımı sunuyorum.

Sağ olun. (CHP sıralarından alkışlar)