CEM ŞAHİN (Karabük) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında şahsım adına söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Genel olarak yargı kararları ile uygulamanın ihtiyaçları dikkate alınarak yargı alanına ilişkin önemli düzenlemelerin bulunduğu "sekizinci yargı paketi" olarak bilinen kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulmuş ve akabinde Komisyonumuz tarafından da kabul edilmiştir. Komisyon tarafından kabul edilen teklif, 17 farklı kanunun 78 maddesinde değişiklik veya düzenleme içermekte olup biri geçici olmak üzere toplam 42 maddeden oluşmaktadır.

Kanun teklifiyle özetle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda düzenlemeler yapılmakta, ceza yaptırımlarının etkinliğinin artırılması amacıyla adli para cezası miktarları ile kesinlik sınırları yükseltilmekte, kanun yollarına başvuru süreleri yeknesak hâle getirilmekte, koruma tedbirleri nedeniyle tazminat istemlerine ilişkin önemli düzenlemeler hayata geçirilmekte, Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulu bulunan Tazminat Komisyonuna ilişkin düzenlemeler yapılmakta, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda birtakım düzenlemeler öngörülmektedir.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda yapılan düzenlemeler şunlardan ibarettir: Kanun teklifiyle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda Türk Medeni Kanunu'nun 407'nci ve 471'inci maddelerinde özgürlüğü kısıtlayıcı ceza nedeniyle vesayete hükmetme ve vesayetin kaldırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır. Özgürlüğü bağlayıcı ceza sebebiyle kısıtlanma durumu değiştirilerek ceza infaz kurumunda bulunma hâli doğrudan kısıtlama nedeni olmaktan çıkarılmaktadır. Yine, Anayasa Mahkemesinin Türk Medeni Kanunu'nun 409 ve 436'ncı maddelerine ilişkin vermiş olduğu iptal kararı doğrultusunda, Türk Medeni Kanunu'nun 409 ve 436'ncı maddelerinde koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması için hekim ön raporu üzerine sağlık kuruluşuna hâkim kararıyla yerleştirilen kişinin, bu yerleştirme kararına karşı başvurabileceği bir itiraz yolu getirilmektedir. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu'nun 220'nci ve 314'üncü maddelerinde düzenleme yapılmaktadır. Düzenlemeyle, Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçeleri dikkate alınmak suretiyle, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiili müstakil suç olarak kabul edilmektedir.

Bunun yanı sıra Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231'inci maddesinde değişiklik yapılarak, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumuna ilişkin iptal kararı doğrultusunda hükümler sevk edilmektedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilmesine ve bu kararlarla birlikte verilen müsadere kararlarının infazına yönelik düzenlemeler yapılmaktadır. Bu düzenlemeler, 1/6/2024 tarihinden sonra verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları hakkında uygulanacaktır. Buna ek olarak, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 252'nci maddesindeki basit yargılama usulüne itiraz usulünde iptal kararı doğrultusunda düzenlemeler yapılmaktadır, bu düzenlemeler de 1/6/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bunun yanı sıra suçla daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla bir güne karşılık gelen adli para cezasının alt ve üst sınırlarında artış yapılmaktadır. Adli para cezası miktarlarında yapılan artış sebebiyle, diğer kanunlardaki gün para cezası sistemiyle bağlantılı hükümlerde uyum düzenlemeleri yapılmaktadır. Mahkemelerce doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin Türk lirasından 15 bin Türk lirasına çıkarılmaktadır. İdari para cezalarına ilişkin sulh ceza hâkimliklerince verilen kararlara karşı yapılacak itirazlar bakımından uygulanan kesinlik sınırı 3 bin Türk lirasından 15 bin Türk lirasına çıkarılmaktadır, bu düzenlemeler de 1/6/2024 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında uygulanacaktır.

İtiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri, hak arama hürriyetinin daha iyi kullanılabilmesine imkân tanımak amacıyla gün yerine hafta olarak düzenlenmektedir. Öte yandan, tefhimle başlayan kanun yoluna başvuru sürelerinin gerekçeli kararın tebliğ edilmesiyle başlaması kabul edilerek hukuki güvenliğin güçlendirilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi amaçlanmaktadır, bu düzenlemeler de 1/6/2024 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında uygulanacaktır.

Bütün bu hususların yanında, uygulamadan doğan ihtiyaçlar nedeniyle bazı hususların çözümüne ilişkin düzenlemeler içeren bu kanun teklifiyle, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 6'ncı ve 9'uncu maddelerinde özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları ile kişisel verilerin yurt dışına aktarılması usulünde değişiklik yapılarak Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü'ne uyum sağlanmaktadır. Ayrıca, standart sözleşmeyi imzalayan veri sorumlusu veya veri işleyenin kuruma bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi kabahat olarak düzenlenmekte ve kurul tarafından verilen idari para cezalarına karşı sulh ceza hâkimliği yerine idari yargıya başvurulması öngörülmektedir. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kayyum olarak atanmasına imkân veren kanuni düzenlemenin uygulama süresi uzatılmaktadır.

Ayrıca, emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramlarında 2.000 bin Türk lirası olarak ödenen bayram ikramiyesinin 3.000 bin Türk lirasına yükseltilmesi öngörülmekte ve deprem bölgesinde sanayi altyapısının güçlendirilmesine yönelik destek ve uygulamaların devamının sağlanması amacıyla 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun uygulama süresi bir yıldan iki yıla uzatılmaktadır.

(Uğultular)

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri, lütfen hatibi dinleyelim, büyük bir uğultu var.

Buyurun Sayın Hatip.

CEM ŞAHİN (Devamla) - Bunun yanı sıra teklifle Tazminat Komisyonuna ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır.

(Uğultular)

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Başkan, hatibi duymuyoruz.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Arkadaşları dinlemiyor.

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Arkadaşları dinlemiyor.

BAŞKAN - Evet, buyurun.

CEM ŞAHİN (Devamla) - Tazminat Komisyonuna ilişkin 6384 sayılı Kanun'un adı, amacı ve kapsamı değiştirilmekte ve kanun uyarınca kurulan Komisyona yeni görevler verilmektedir. Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla yapılacak tazminat talepleri, getirilen düzenlemelerle Anayasa Mahkemesi yerine...

(Uğultular)

BAŞKAN - Değerli milletvekilleri...

CEM ŞAHİN (Devamla) - ...Tazminat Komisyonuna yapılmakta...

BAŞKAN - Sayın Hatip, bir dakikanızı rica ediyorum.

Değerli milletvekilleri, lütfen sayın hatibi dinleyelim.

DİLAN KUNT AYAN (Şanlıurfa) - Sizin vekiliniz.

BAŞKAN - Bakın, biz hatibi anlamakta zorlanıyoruz, eminim siz de anlayamıyorsunuz. Lütfen saygıyla dinleyelim.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Anlaşılır değil, o ayrı yani!

BAŞKAN - Buyurun Sayın Şahin.

CEM ŞAHİN (Devamla) - Getirilen düzenlemeyle, Ceza Muhakemesi Kanunu çerçevesinde bazı koruma tedbirleri nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerinin ağır ceza mahkemeleri yerine Tazminat Komisyonunca karara bağlanması sağlanmaktadır. Bu kapsamda Komisyona müracaat edebilecek kişiler şunlardan oluşmaktadır: Kanuna uygun olarak yakalanan veya tutuklananlardan hakkında kovuşturmaya yer olmadığına ya da beraatine karar verilenler, gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği süreleri hükümlülük sürelerinden fazla olan veya işlediği suç için kanunda öngörülen cezanın sadece para cezası olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla cezalandırılanlar. Komisyona 1/6/2024 tarihinden sonra istemde bulunma imkânı bulunmaktadır. Komisyon tarafından tazminat istemleri hakkında verilen kararlara karşı Ankara Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilebilecek olup mahkeme itirazı kabul ederse işin esası hakkında kesin olarak karar verecektir. Geçiş hükmüyle, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasıyla yapılmış ve kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Anayasa Mahkemesinde derdest olan bireysel başvurular ile Anayasa Mahkemesinin incelemenin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmediği gerekçesiyle düşme kararı verdiği bireysel başvurular bakımından Komisyona müracaat imkânı getirilmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; temel hak ve özgürlüklerin daha etkin korunması, hukuki güvenliğin güçlendirilmesi, adalete erişimin kolaylaştırılması, makul sürede yargılanma hakkının gözetilmesi, yargıya güvenin artırılması ve insan odaklı hizmet anlayışının geliştirilmesi günümüzde ana ilke ve değerler olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından 30 Mayıs 2019 tarihinde açıklanan Yargı Reformu Stratejisi Belgesi'nde vizyon olarak güven veren ve erişilebilir bir adalet sistemi vurgulanmıştır. Aynı şekilde, 2 Mart 2021 tarihinde açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı'nda da özgür birey, güçlü toplum ve daha demokratik bir Türkiye vizyonu ön plana çıkarılmıştır. Kanun teklifiyle, bu vizyon çerçevesinde hak arama hürriyetinin daha da güçleneceğine, suçla etkin mücadele sağlanacağına, yargılamaların hızlanacağına, kişisel verilerin daha etkili bir şekilde korunacağına inancımız tamdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Şahin, lütfen tamamlayın.

CEM ŞAHİN (Devamla) - Bu duygu ve düşünceler içerisinde Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyor ve Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)