İYİ PARTİ GRUBU ADINA ERSİN BEYAZ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

CHP Grubunun önerisinde Artvin Arhavi ilçesinde bulunan hidroelektrik santralleri projelerinin bölgeye verdiği zararların araştırılması istenmektedir. Endişe duyulan bölge doğasıyla, tabiat varlıklarıyla ülkemizin en iyi köşelerinden biridir. AK PARTİ'nin rantiyeci zihniyeti, bölge halkının geleceğini tehlikeye atmakta, Artvin'in, Artvinlilerin doğasını kirletmektedir.

Peki, HES'lerin çevreye etkileri nelerdir? HES projeleri, ağaçların kesilmesi, yüzey suyunun doğal akışının kesilmesi, nehir ve derelerin akış yollarının değiştirilmesi sebebiyle yüzey sularının kurumasına yol açmaktadır. HES'ler etrafındaki canlı türlerinden kimisinin ölmesine, kimisinin de zarar görmesine sebep olmaktadırlar. HES'ler kurulurken de doğaya büyük zararlar vermekte, kurulduğu bölgeyi talan etmektedir. Yasal mevzuat gereğince inşaat sırasında çıkan hafriyat atıklarının belirlenen alanlarda depolanması gerekirken ulaşım masrafı, zaman kısıtlaması ve denetim mekanizmalarının eksikliği nedeniyle çoğu HES inşaatlarında hafriyat dere yataklarına dökülür. Bu durum dere yatağının dolmasına, sudaki çözünmüş oksijenin azalmasına, su sıcaklığının artışına, bunlara bağlı olarak su canlılarının hayat kalitesinin düşmesine ve bazı durumlarda balık ölümlerine neden olmaktadır.

Ben sizlere daha geniş açıdan durumun vahametini anlatmak istiyorum. Ülkemiz yenilenebilir enerji potansiyeli açısından oldukça zengin bir ülkedir ancak Türkiye'de elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin payı yüzde 24'ün biraz üzerindedir. Bu yüzde 24'lük yenilenebilir enerjinin yüzde 98'i yani tamamına yakını hidroelektrikten karşılanmaktadır. Ne yazık ki Türkiye'de "yenilenebilir enerji" denince akla ilk hidroelektrik santralleri gelmektedir. Ancak ülkemizde biyokütle, rüzgâr, biyogaz, jeotermal ve güneş enerjisi potansiyeli de bulunmaktadır. Diğer yenilenebilir enerjiler üzerinde araştırmalar yapılıp teknolojik gelişmeler takip edilmeli ve bu alanlara yatırım yapılmalıdır.

Türkiye, iklim değişikliği ve küresel ısınmayla birlikte her yıl daha da su ihtiyacı artan bir ülke konumuna geliyor. Özellikle İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu gibi coğrafi bölgelerimizde su sorunu önümüzdeki on beş, yirmi yıl içinde iyiden iyiye hissedilecektir. Böyle ciddi sorunlarımız varken doğayla savaşmak doğru değildir. HES'lerin uygulandığı bölgelerde erozyon ve sel oluşumunda artış olduğu yapılan araştırmalarla sabittir. Santralin çevresinde hastalıkların arttığı bilinmektedir. Santral faaliyeti sırasında barajların buharlaşmaya etki ettiği; bununla birlikte bölgenin bitki örtüsünün bozulduğu, canlı çeşitliliğine zarar getirdiği de bir gerçektir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, bitirelim lütfen.

ERSİN BEYAZ (Devamla) - Teşekkür ederim.

Erzincan maden faciası daha taptazeyken ve bu felaketlerin birçok örneğini her yıl defalarca yaşamamıza rağmen hâlâ ders almadınız mı? Unutmayın, doğanın ayarlarıyla oynarsanız biliniz ki intikamını kötü alır. İnsanoğlu doğaya sahip çıkmalı, onunla birlikte yaşamayı öğrenmelidir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)