GÜLCAN KIŞ (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve "yüzyılın depremi" olarak nitelendirilen Maraş merkezli yaşadığımız felaket sonrası on binlerce vatandaşımız hayatını kaybetmiş, binlerce vatandaşımız yaralanmış, evsiz ve yurtsuz kalmıştır. Depremin vurduğu illerde sanayi alanları, iş yerleri, organize sanayi bölgeleri de ciddi hasar almıştır; OSB'lerin büyük kısmında üretim tamamen durmuştur. Depremi en yakından yaşayan, sonrasında da depremzedelerimize kucak açan Mersin'imiz, başta Mersin Büyükşehir Belediyemiz olmak üzere, ilçe belediyelerimizle, vatandaşlarımızla, sanayicilerimizle, iş insanlarımızla depremin yaşandığı ilk andan itibaren topyekûn seferber oldu. Bölgede nasıl bir acı yaşandığının en canlı tanıklarıyız. O nedenle, bölge halkımız için yapılacak her türlü düzenlemenin de destekçisiyiz; Cumhuriyet Halk Partili 11 büyükşehir belediyemiz ve ilçe belediyelerimiz de aynı hassasiyeti göstermişlerdir.

Değerli milletvekilleri, depremden zarar gören vatandaşlarımızın gözü, kulağı bugün bu Mecliste. Bugün burada görüşülen, depremlerin yol açtığı ekonomik kayıpların telafisi için getirilen torba kanun teklifi, Anayasa'ya uygunluk incelemesi yapılmadan, ilgili komisyonlarda görüşülmeden, alelacele gündeme getirilmiştir. Torba teklifin 10'uncu maddesiyle, deprem bölgesindeki sanayi ve iş yerlerinin durumuyla sınırlı olarak, 4562 sayılı OSB Kanunu'na geçici madde ilave edilmiştir. Düzenlemeyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına sanayi alanı tespitinde ve imar alanı planı hazırlığında hızlı karar alınması yetkisi tanınırken bu yerler Cumhurbaşkanı kararıyla sanayi alanı ilan edilecektir. Sanayi alanının tespitiyle ilgili kurul ve komisyonların da görüşüne başvurulurken bu geçici maddeyle ilgili bakanlar tüm yetkileri üzerine alabilecek ya da bakanlar bu yetkilerini takdir ederlerse devredebilecekler.

Değerli milletvekilleri, söz konusu işlemler sırasında olağanüstü koşullar dikkate alınırken farklı kurum ve kuruluşların, sanayi alanlarının tespitinde görüş vermesi gereken kurul ve komisyonların görüşlerinin alınmaması uygulamada çok fazla probleme de sebep olacaktır. Nedir bunlar? Mesela, yeni sanayi alanlarının tarım arazilerine, jeolojik yapısı yumuşak, su seviyesi yüksek toprak alanlarına denk getirilmemesi için diğer kurumların vereceği görüşler önemliyken onların sürece dâhil edilmemesi ekonomik anlamda sorunlara sebep olacaktır. Bu nedenle, kurum görüşleri için verilen sürenin en az otuz güne çıkarılması gerekmektedir. Bu düzenlemeyle -imar planlarının askıya çıkarılmaması, yurttaşlara ve kamuoyuna bildirilmemesi, itiraz süreçlerinin işletilmemesi düzenlemeleriyle- acil durum gerekçesiyle yapım süreçleri denetimden ve yargıdan kaçırılmaya çalışılmakta, denetimsiz hâle getirilmektedir. Fay hattına yakın olabilecek ova ve meralarda, acele bir şekilde, hızlıca, hiçbir bilimsel görüşü, muhalif görüşü dikkate almadan tesisler oluşturulacaktır. Teklifin bu maddesindeki düzenleme depremzede iş insanına aslında yeni bir borç vaadidir. İş yeri ve konutta kredi desteği, koşulları ne olursa olsun, yeni bir borç anlamına gelmektedir.

Maraş depremi sonrasında, 27'nci Yasama Döneminde deprem sorunlarının tüm yönleriyle araştırılması, gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis araştırması komisyonu raporunda, Cumhuriyet Halk Partisi Grubu olarak, afetlere hazırlık amaçlı kanun, yönetmelik düzenleme önerilerimizde, deprem riski taşıyan illerde üretim sektörleri için çok boyutlu risk analizleri içerecek envanter çalışması yapılmasını istedik. Sahada anket, mülakat çalışması yapılması, yerinde dönüştürülmesi ve güçlendirilmesi, her bölgenin dinamiklerinin yerinde değerlendirilmesini istedik. OSB'ler için yerinde çalışma yapılmasını, depremde büyük ölçüde etkilenebilecek iş kollarının belirlenmesini, etkilenecek, gelirsiz kalacak gurupların deprem öncesinde belirlenmesini istedik ancak bizim bu uyarılarımız dikkate alınmamıştır. Deprem bölgesinin zararlarının telafi edilmesi, konut, iş yeri ve sanayi tesislerinin bir an önce yapımına başlanması acilen gereklidir ancak hızlı toparlanma adına yanlışlar yapılmamalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın lütfen.

GÜLCAN KIŞ (Devamla) - Cumhuriyet Halk Partisi olarak, depremin yaşandığı ilk günden bu yana depremzedelerimizin yanındayız, altı aydır çözüm bekleyen bölge halkının sorunlarının bir an evvel bitmesi taraftarıyız ancak gelinen noktada bu torba yasa gösteriyor ki tüm muhalif görüşler yok sayılmıştır. Anayasa'ya uygunluk incelemesi yapılmayan, torba öneri olarak hazırlanan bu yasayı bu hâliyle reddediyoruz. Sorunların ve yapılan düzenlemelerin tüm ayrıntısıyla değerlendirildiği, konuyla ilgili tüm ihtisas komisyonlarının devrede olduğu, tüm ilgili kurum ve kuruluşlardan görüş alındığı bir yasama çalışmasının gerekliliğine inanıyoruz. Teklifin bu hâliyle kanunlaşmasına karşı olduğumuzu bildiriyoruz.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)