SEMRA ÇAĞLAR GÖKALP (Bitlis) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Bitlis'in yerel sorunlarıyla ilgili söz almış bulunmaktayım. Konuşmama başlamadan önce değerli Bitlis, Tatvan, Norşin, Hizan, Ahlat, El Cevaz ve Mutki halkına selam ve saygılarımı gönderiyorum. Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı olan Sinan Aygül, Tatvan Belediyesinin usulsüzlük ve yolsuzluklarını haber yaptığı için cumartesi günü sokak ortasında Tatvan Belediye Başkanının korumaları tarafından saldırıya uğradı, canına kastedildi. Tatvan'da bir gazeteciye yapılan bu saldırı, tüm ülkede olduğu gibi Bitlis'te de en can yakıcı sorunun demokrasi ve özgürlükler sorunu olduğunu bir kez daha gösterdi. Bu fotoğrafa herkes iyi bakmalı, maalesef, ülkedeki şiddetin ve cezasızlığın hangi noktaya geldiğinin fotoğrafıdır bu. Sinan Aygül'e tekrar geçmiş olsun dileklerimizi gönderiyor, sorumluların ve azmettirenlerin bir an önce yargılanmasını bekliyoruz. Böyle çetevari yöntemlerle hakikat engellenemez, özgür basın susturulamaz.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Bitlis'in en önemli sorunlarından bir tanesi yoksulluk ve işsizliktir. TÜİK verilerine göre, Bitlis'te fert geliri ülke ortalamasının yarısından bile azdır. İşsizlik oranı ise ortalamanın neredeyse 2 katıdır; bu, TÜİK'e göre; gerçek durum ise çok daha vahimdir. Elbette ki bu kader değildir, sebepsiz de değildir; devletin Bitlis'e yönelik politikalarının ne yazık ki bir sonucudur. Yedi bin yıllık kadim bir tarihe sahip zengin coğrafyası, tarihî ve kültürüyle Bitlis, yüz yıllık cumhuriyet tarihî boyunca bilinçli ve planlı olarak açlığa ve yoksulluğa mahkûm edilmiştir. Bitlis, bir devlet politikası olarak insansızlaştırılmaya çalışılmaktadır. Bırakın yatırım yapılmasını, Bitlis'in kendi kaynaklarından, zenginliğinden faydalanmasının bile önü kesilmektedir. Tarım, tütüncülük, hayvancılık, arıcılık, turizm gibi birçok alanda ve üründe oldukça yüksek potansiyele ve kaliteye sahip olmasına rağmen, maalasef, Bitlis, ülkenin en yoksul kentleri arasında yer alıyor. Bakın, Bitlis'te mera yasaklarıyla hayvancılık bitirildi, ülkenin tartışmasız en kaliteli tütün üretimi kısıtlamalarla yok edildi, tek fabrikası olan TEKEL fabrikası kapatıldı. Mevcut tek iş alanı olan tekstil sektöründe bile bir türlü çözülemeyen yığınla sorun var, tekstil atölyelerinde emekçiler karın tokluğuna, güvencesiz bir şekilde çalışmaya devam ediyor. Bitlis ve ilçelerinde cadde ve sokakların hâli içler acısı. Her yıl onlarca yurttaşımızın ölümüne sebep olan yollarda, kavşaklarda ısrarla ve inatla önlem alınmıyor ama AKP'li yerel yöneticilerin hizmetten anladıkları ilk şey, caddelere kendi adlarını koymak olmuş. Sene 2023, cumhuriyet olmuş yüz yaşında, Bitlis'te hâlâ temiz suya erişimi olmayan köyler, mezralar var. Bitlis'te havalimanının müjdesi çok, maalesef kendisi yok; bırakın havalimanını, Bitlis ve ilçelerinin bir otogarı bile yok. Van Gölü gibi bir iç denizin kıyısında, Nemrut ve Süphan'ın eteklerindeki koca bir şehir yatırım alamamakta, turizm sahası tamamen boş tutulmaktadır. Yirmi bir yıllık iktidarın Bitlis için yatırımdan anladığı tek şey 100 milyonluk külliye yapmak, meralara çöküp okçuluk oynamaktır. Son yıllarda Bitlis'te ciddi bir uyuşturucu trafiği söz konusu, gençler istedikleri zaman uyuşturucuya ulaşabiliyor, bununla ilgili ise hiçbir adım atılmıyor. Güvenlik kontrol noktaları bu kadar fazla olan bir ilde uyuşturucu maddeye bu kadar rahat ulaşılabiliyor olması ayrıca düşündürücüdür.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 2014 yılından bu yana Bitlis halkının iradesi defalarca gasbedilmiştir. Belediye başkanları ve meclis üyeleri gerekçesiz ve hukuksuz bir şekilde görevden alınmış, yerlerine kayyum atanmıştır. Kayyumların yolsuzluk ve usulsüzlükleri artık herkesin malumu. İlk işi bu halkın ana dilinde olan tabelaları sökmek olan bu anlayıştan da fazlasını beklemiyoruz zaten. Kürt halkının diline, kültürüne, kimliğine saygı göstermeyen elbette iradesine de saygı göstermeyecektir.

Bakın, daha geçtiğimiz günlerde Serhed Kültür ve Sanat Derneğinin organize ettiği ŞanoWan ekibinin "Haylo Dîsa Tevhîhev Bû" adlı tiyatro oyunu Tatvan Kaymakamlığı tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeden iptal edildi. Kürtlerin diline ve kültürüne karşı yürütülen bu yasakçı uygulamalarla ne Kürt halkı ne de haklı mücadelesi yok edilebilinir. Bitlis'te kamu kaynakları yani halkın kaynakları halka karşı kullanılmakta ve en temel hizmetlerden bile mahrum bırakılarak siyasi tercihlerinden dolayı halk cezalandırılmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Bir dakika ilave ediyoruz.

Buyurun.

SEMRA ÇAĞLAR GÖKALP (Devamla) - Bize ulaşan birçok yurttaşımız bu ihlallerin durdurulmasını ve mağduriyetlerin giderilmesini bekliyor. Bakın, Bitlis'in Hizan ilçesi, "Gülpik" diğer adıyla "Süttaşı" ve "Şen" yani diğer adıyla "Aladana" köylerinde "Kime oy veriyorsanız size hizmeti o getirsin." denilerek uzun zamandır âdeta bir hizmet ambargosu uygulanıyor; içme ve sulama suyu götürülmüyor, yollar yapılmıyor. Bu halka; kendi toprağında, kendi ülkesinde hakkı olan hizmeti hiç kimse bir nimet veya tehdit aracı olarak kullanamaz. Bu haksız, hukuksuz uygulamalara bir an önce son verilmelidir.

Selamlar, saygılar. (Yeşil Sol Parti sıralarından alkışlar)