İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Ben de değerli milletvekili arkadaşımız Neslihan Hancıoğlu'nun kaldığı yerden, Samsun'un esnafının sorunlarının, özelde ve genelde de Türkiye esnafının sorunlarının araştırılmasına yönelik vermiş olduğumuz önerge üzerinde söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi de saygıyla selamlıyorum.

Sayıları yaklaşık 2 milyonu aşan esnaf kesiminin istihdamdaki payı yüzde 70'ler mertebesinde, yine, ülke ekonomisine katkısı da yüzde 60'lar seviyesinde. Tabii, bu kadar istihdamı sağlayan, ekonomiye bu kadar katkı sağlayan esnafımız maalesef unutulmuş vaziyettedir. Özellikle 2021 yılının sekiz aylık döneminde yaklaşık 49.506 esnafımız yaşanan ekonomik kriz yüzünden kepenk kapatırken 2022 yılının sekiz aylık döneminde de 60 bin esnafımız maalesef kepenk kapatmıştır. Yine, son dönemde getirdiğiniz EYT daha Meclise gelmemiş olmasına rağmen... Esnaf için çalışma süresi 9000 iş günü, SSK'lilerinki ise 7200 iş günü; yine, EYT'ye tabi olanlarda da bu 5000 iş günü. Yani haftanın yedi günü yirmi dört saati çalışan esnaflarımız bu yönde bile maalesef ayrımcılığa uğramıştır. Ümit ediyoruz ki bu arada hiç olmazsa bu denklikler sağlansın.

Bugün esnaf ve kefalet kooperatifleri yardımıyla sağlanan yardımlar 500-600 bin lira civarındadır. Bu kredinin kullanılmasına yönelik bile esnaftan istenmeyen hiçbir şey kalmamıştır. Yani bugün hepiniz caddede, sokakta esnafı ziyaret ediyorsunuz; elektrik faturaları, su faturaları, kira faturaları, doğal gaz faturalarının toplam cirodaki payının yüzde 15'ler civarında olması lazımken bugün maalesef neredeyse kendi maaşını zor çıkaracak duruma gelmiştir. Dünkü konuşmamda söylediğim gibi, özellikle asgari ücret 8.500 lira ama bunu ödeyen esnafımıza maliyeti 11.700 lira. Bu rakamı bile ödemekten maalesef esnafımız âciz duruma düşmüştür. Ümit ediyoruz ki... Bu kesimi, orta direği -Özal'ın tabiriyle- desteklemediğimiz sürece çadır çöktüğü anda hepimiz bunun altında kalırız. Müteaddit defalar buradan söylüyorum; bizler, Türkiye'nin en büyük problemi istihdam diyoruz, istihdamın bu kadar önemli bir kısmını sağlayan esnafımızın her daim yanında olmamız lazım ama maalesef, sağladığınız imkânlarla... Zaman zaman burada söylüyorsunuz, diyorsunuz ki: "İşte şu destekleri sağlıyoruz, bu destekleri sağlıyoruz." Ama ben size söyleyeyim kapanan esnaf sayısını: 2021 yılının ilk sekiz aylık döneminde 49.506 esnafımız yaşanan ekonomik kriz yüzünden kepenk kapatırken 2022 yılının sekiz ayında 60 bin esnafımız kepenk kapatmak zorunda kalmıştır.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Açılan var mı?

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Gayet tabii ki açılan da olacaktır, hayatın doğal akışında size rağmen, ortaya koyduğunuz ekonomik rakamlara rağmen...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Açılan mı fazla?

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - ...göstergelere rağmen tabii ki hayat devam edecektir, açılan da olacaktır. Ama asıl olan şu: Toplam gelirin içerisindeki, gayrisafi millî hasıla içerisindeki orta gelir grubunun payı her geçen gün düşmüş, aşağıdakiler ve yukarıdakiler oluşmuştur, gelir adaletsizliği oluşmuştur yani bugün, çalışanların yaklaşık yüzde 50'si, 55'i asgari ücretle çalışmaktadır. O gün söyledik, burada da söyledik, dedik ki: Bakın, asgari ücret normal fiyat olmaya başladı. Sizin rakamlarınızla, diyorsunuz ki: "Desteklediğimiz, sosyal güvenlik kurumlarından desteklenenlerin sayısı 2 milyondan 6 milyona çıktı." Fakirleştiğimizin işaretidir. Sizin destekleyeceğiniz alan tam da burası. Bugün elektrik faturaları... Eskiden elektrik, su, doğal gaz faturaları hiç dikkate alınmazken bugün kiraların üzerinde. Sayın Vekilim, sizin bölgenizde de böyledir, siz de gidiyorsunuz bunları görüyorsunuz yani her gün değişen fiyatları sokağınızdaki bakkala gidin, uğrayın, sorun, "Değişen fiyatları biz müşterilerimize izah edemiyoruz." diyorlar. Ülkenin geldiği nokta bu, dolayısıyla bu konunun muhakkak araştırılması lazım.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

Bu kadar istihdam sağlayan, ülkeye bu kadar ekonomik katkı sağlayan bu kısmın muhakkak desteklenmesi lazım. Yine, aynı şekilde bu gruptan otobüsçüler, taksiciler, minibüsçüler, servisçiler, bunlara da hiç olmazsa akaryakıt olarak muhakkak destek olunması lazım.

Bakın, bugün ülkeyi getirdiğiniz durumu söyleyeyim. 5.500 lira emekli maaşı alan bir yakınınızı düşünün. "Ya, benim İstanbul'da evlatlarım var, bunları bir ziyarete gideyim." dese, ben Samsun'dan örnek vereyim, bugün Samsun-İstanbul bileti sayın vekillerim, 400 lira, 400 de geliş 800 lira, hanımefendiyi de yanında götürse torunlarını ziyaret etmek için, 1.600 lira. 5.500 liranın 1.600 lirasını sadece yola veriyor. Yanında "Hediye alıp çocukları sevindireyim." dese inanın Samsun'a dönecek parası kalmaz yani ülkeyi getirdiğiniz durum bu. Bu konunun muhakkak araştırılması lazım. Bu konuda desteklerinizi bekliyorum ama yapacağınıza dair hiçbir güvencemiz de yok.

Az kaldı, inşallah en kısa zamanda millet size gerekeni sandıkta söyleyecek diyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)