CHP GRUBU ADINA YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri, Sayın Bakanlar ve çalışma arkadaşları, basın emekçilerimiz, değerli vatandaşlarımız; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) bütçeleri hakkında grubumuz adına söz almış bulunuyorum.

Sayın milletvekilleri, cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün en büyük ideali, güçlü bir Türk dünyası ve güçlü bir Türk diasporasıydı. Sovyetler Birliği'nin dağılacağını öngören Atatürk'ün 1933 yılında yaptığı konuşmasının bir kısmını sizlerle paylaşmak istiyorum: "Bizim dili bir, özü bir kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Milletler buna nasıl hazırlanır? Manevi köprülerini sağlam tutarak. Dil bir köprüdür, inanç bir köprüdür. Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz. Onların yani dış Türklerin bize yaklaşmasını bekleyemeyiz, bizim onlara yaklaşmamız gereklidir." der. Atatürk'ün bu konuşması, Türk dünyasının geleceğine ışık tutan tarihî ve siyasi bir vasiyettir. (CHP sıralarından alkışlar)

Katledilen değerli araştırmacı yazar, rahmetli Necip Hablemitoğlu, 1995-1996 yılları arasında Gagauz yerinde yaptığı araştırmalarını topladığı Kemâl'in Öğretmenleri çalışmasında "Kemâl'in askerlerinin yani Kuvayımilliyecilerin bu ülkeyi kurtardığını bilirsiniz de Kemâl'in Öğretmenleri'nin Türkiye'den bin küsur kilometre ötede ne yaptıklarını bilemezsiniz ancak baktığınız zaman anlarsınız ve Atatürk'ün ileri görüşlülüğüne hayran kalırsınız." demektedir.

Evet, sayın milletvekilleri, bu çalışma aslında bir devlet aklının belgesidir. Türk diasporamızın 2 önemli kurumu olan TİKA ve YTB'nin kuruluş amaçları doğrultusunda yaptıkları faaliyetleri, çalışmaları her zaman destekledik, takdir de ettik ancak iktidara geldiğinizden beri devlet aklını yok sayarak bir parti ve yandaş cemaat yaklaşımıyla ile bu faaliyetleri sürdürmenizi her zaman eleştirdik. (CHP sıralarından alkışlar) Cemaat yaklaşımınızla birçok Türk cumhuriyetinde ve bölgede FETÖ terör örgütü, siyasi ve ekonomik güç hâline geldi. Bu zihniyetle Türk dünyasına bir FETÖ sendromu yaşattınız ve maalesef gittiğimiz Balkanlar ve birçok bölgede hâlâ FETÖ'nün yaptıklarını anlatmakta güçlük çekiyoruz. TİKA, YTB ve Yunus Emre Vakfının bu bölgelerdeki faaliyetleri, FETÖ lobileri tarafından daraltılmakta ve engellenmektedir. Türk diasporasını sizler AKP diasporasına çevirdiniz. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

Sayın Bakan, bu kurumlarınızın faaliyetlerindeki yanlış tutumunuz devam ediyor ve sizler yandaş cemaat yaklaşımından bir türlü uzaklaşamadınız. Bütün bunların göstergesi ise Sayıştay raporlarına yansıyan, yandaşlara pazarlık usulü verilen ihaleler, muhasebe kayıtlarındaki usulsüzlükler ve bir türlü giderilemeyen iç kontrol sistemindeki eksiklikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Sayıştay raporlarına göre, AKP iktidarının "Hesap vermeyiz." inadı da bu kurumlarımızda devam etmektedir. Diaspora faaliyetleri esnasında millî güvenlik hassasiyetleri düşüncesiyle uygulamalar olabilir, olacaktır da buna karşı değiliz fakat bu durum, kurumların denetlenemeyeceği anlamına hiçbir zaman gelmez. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, TİKA'nın 2020 yılındaki cari harcamalarında artış yüzde 43'e çıkmıştır, YTB'de ise bu oran yüzde 11,9 olarak görülmektedir. Bütçe giderlerinin yüksek payını oluşturan yüzde 83'lük kısmı, Sayıştay raporlarına göre, bazı dernek, vakıf ve benzeri sivil toplum kuruluşlarına "karşılıksız yardım" adı altında harcanmıştır. Geçtiğimiz yıl da sormuştum: Sayın Bakan, bu vakıflar hangileridir? Ne amaçla kurulmuşlardır? Yöneticileri kimlerdir? (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, yine Sayıştay raporlarına göre, YTB ve TİKA, Suriyeli öğrencilere yükseköğrenim için Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği ve İslam Kalkınma Bankasıyla birlikte ortak projeler yürütmektedir. Sayın Bakan, 2020 ve 2021 yıllarında, Türk dünyasından gelen öğrencileri bu benzer burslardan yararlandırdınız mı? Bunların sayısı kaçtır?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Yükseköğrenim gören Suriyeli öğrencilere, Türk dünyasından gelen diğer öğrencilere göre ayrıcalık yapıldığı iddiaları doğru mudur?

Değerli arkadaşlar, 2018-2022 yıllarından beri her yıl ortalama 450 milyon TL TİKA ve YTB bütçesi ayrılmaktadır. Faaliyetlerin, önceliklerin belirlenmemesinin, etkinliklerin ölçülmemesinin, etkinlik analiz raporlarının düzenlenmemesinin, bu kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliğinin olmasının ciddi bir kaynak israfına yol açtığını belirtmek isterim.

Son olarak şunu söylemek isterim: "Gitti bir cemaat, geldi bir cemaat." yapılanmasından artık vazgeçiniz.

Bu düşüncelerle, TİKA ve YTB'nin bütçesinin hayırlı olmasını diliyor, Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)