GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 23 Kasımda yaşanan Düzce depremine ilişkin gündem dışı konuşması
Yasama Yılı:6
Birleşim:26
Tarih:29.11.2022

FAHRİ ÇAKIR (Düzce) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; sizleri saygıyla selamlıyorum.

23 Kasım sabah 04.08'de vaki olan depremden mütevellit bir kere daha Düzceli hemşehrilerimize geçmiş olsun temennilerimi iletmek istiyorum. Allah'a çok şükür ki can zayiatının olmadığı bir deprem daha geride kaldı ancak tabii ki depremin açtığı yaralar, depremin açtığı tahribat hiç şüphesiz devletimiz tarafından, Hükûmetimiz tarafından sarılmaya anbean devam ediyor. Dolayısıyla şunu özellikle ifade etmem gerekir ki Sayın Cumhurbaşkanımızın özellikle gösterdiği hassasiyete... Ve Sayın Bakanlarımız, başta İçişleri Bakanı, Çevre Bakanı, Gençlik ve Spor Bakanı, Millî Eğitim Bakanı, Adalet Bakanı ve tüm Bakan Yardımcıları, bürokratlar anında Düzce'mize yetişerek, gerekli temaslarda bulunarak tüm yaraları sarma gayretinde bulunmaya devam ettiler ve devam ediyorlar hâlen.

Dolayısıyla AFAD başta olmak üzere, hiç şüphesiz, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü bu depremin ağır yükünü taşıyan birimlerden bir tanesi. Bütün çalışanlarıyla birlikte kendilerini bir kere daha tebrik ediyor ve teşekkür ediyorum.

Tabii ki çok şükür -elhamdülillah diyoruz, hamdediyoruz- can kaybımız yok. Tabii ki yaralananlar oldu. Toplam 349 yaralının hepsi tedavi olarak taburcu oldu, sadece 2'si; 1'inin kırık münasebetiyle hastanede tedavisi devam ediyor, diğeri de entübeydi, yoğun bakımdan çıktı ve serviste.

Değerli milletvekilleri, tabii ki bu musibetten nasihatler çıkarmak lazım. Biz, 1999 depremini iliklerine kadar yaşayan bir iliz. 1999 depreminden kazandığımız tecrübelerin bize bugün fayda temin ettiğini, birlikte beraberce müşahede ettik. Dolayısıyla bir deprem bilinci oluştu ama en önemlisi yapı stoklarıyla alakalı kısım; yenilenmesi sebebiyle bizde can zayiatı olmadı, hasar alan binaların neredeyse tamamı eski yapılardan oluşuyor. Düzce ili, 1999'dan bu tarafa binaların yüzde 75'ini yenileyerek, yeni yönetmeliğe uygun binalar imal ederek, dolayısıyla depreme hazırlık konusunda örnek bir yer, örnek bir yerleşim bölgesi olarak bugün, üç dört gün evvel olan, 23 Kasım sabahı olan depreme en az hasarla giren il oldu. Dolayısıyla bu depremin iki tane çıktısını söylemek mümkün: Bir tanesi sistemin getirdiği hızlı karar verme, hızlı organize olma, birimler arasında koordinasyonda çok etkin bir şekilde karar verme mekanizması başkanlık sistemi sebebiyle ve özellikle başkanlık sisteminin hızlı karar alma mekanizmasıyla birlikte çalıştırılarak hızlı karar vatandaşın imdadına yetişti.

İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Bravo!

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Dolayısıyla, bir diğer çıktısı da mutlaka, yapı stoklarının elden geçirilerek yenilenmesinden, kitabın, defterin yazdığı gibi binaları imal etmekten geçiyor ki jeolojik etütlerle birlikte yerleşim alanlarını iyi seçerek -özellikle yerel yönetimlere seslenmek istiyorum ki- bunlara dikkat ederek yapı stokları bundan sonra mutlaka yönetmeliğe uygun olmalı, jeolojik etütler mutlaka, harfiyen yerine getirilerek tetkik edilmeli ve özellikle yönetmeliğe riayet edilerek yüksek katlı yerine daha düşük katlı, dikey mimari yerine yatay mimari şekli tercih edilerek insanlarımız bu tür felaketlerden korunmalı diyorum.

Tabii ki bu depremin mutlaka maddi hasarı oldu. Bu maddi hasar çok şükür sarılıyor. Ciddi bir şekilde, Hükûmetimizin bu konudaki hassasiyeti fevkalade yüksek; 87 milyon acil yardım ödeneğiyle birlikte başlayan maddi ödemeler devam etmekte. Özellikle, daha evvel 7,2; 7,4'leri gördüğümüz Düzce'mizde, hiç şüphesiz, deprem bilinciyle birlikte, bu konuyla alakalı takvimin nasıl çalışacağına ilişkin tecrübelerimiz var. Bu tecrübeler ışığında çadırlar, konteynerler, hasar tespitleri, hepsi eş zamanlı olarak birbirine ilişkin, ardışık bir şekilde devam etmekte.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Yalnız, çadırların altına çakıl konulmuyor; şu anda hâlen ısınma yok, su da yok, tuvalet de yok.

İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Yapma ya!

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Sayın Mahmut Tanal, kesinlikle...

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Yok işte! Çadırların sisteminde çakıl yok!

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Sayın Mahmut Tanal, siz, Düzce'ye normal zamanda çok gelip giden birisiydiniz ama depremde sizi Düzce'de hiç görmedik.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Milletvekilleri oradaydı, CHP'li milletvekilleri oradaydı.

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Sizin şahsınızdan bahsediyorum. Düzce'de depremi yaşayan bizleriz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

Düzce'de depremi yaşayan biziz, buradan da oraya, Düzce'ye laf yetiştiren sizsiniz Sayın Tanal. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - Sayın Başkan...

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Maalesef, bu, doğru bir yaklaşım değil. Bakınız, bu anlattığım birimler, devletin ve Hükûmetimizin birimlerinin Düzce'de bu kısa sürede yapmış olduğu hizmete bakınız; 83.847 bağımsız bölüm, 30.320 adet bina bizzat tespit edilmiş, hasar az mı çok mu, ne kadar diye ve bu kayda geçmiş.

ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Bu, başarı değil ya Vekilim; Vekilim başarı, bu değil ya!

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Dün itibarıyla söylüyorum, bunların içerisinden 450 tane konut ağır hasarlı olarak tespit edilmiş, bunun yanında 3.462 tanesi hafif hasarlı olarak tespit edilmiş. Dolayısıyla 28 tane ahır ve 35 tane dükkân hasarları tespit edilerek devamı sağlanıyor. Dolayısıyla şunu söylüyorum: Bir taraftan hasar tespiti devam ediyor, diğer taraftan ödemeler devam ediyor, bu taraftan bütün yardım hizmetleri koordineli bir şekilde...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Sayın Başkanım...

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Bitiriyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN - Verdim, ilave sürenizi verdim.

Teşekkür ediyorum.

FAHRİ ÇAKIR (Devamla) - Peki, çok çok teşekkür ediyorum.

Allah böyle felaketleri bir daha göstermesin inşallah diyor, saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)