AK PARTİ GRUBU ADINA MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Başkan, değerli milletvekillerim; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün 2022 yılı bütçesine ek bütçe getirmek suretiyle Türkiye Büyük Millet Meclisinin gündeminde değerlendirmelerimizi yapıyoruz. Görüşmelerin ilk kısmında bir kısım milletvekili arkadaşımız "Bu, ek bütçe değil, yeni bütçedir." ifadesini kullandılar; bir kısım arkadaşlarımız da hem İç Tüzük hem Anayasa hem de 5018 sayılı Kanun'la ilgili bazı görüşlerini beyan ettiler.

Değerli arkadaşlar, ek bütçe sadece 2022 yılının Haziran ayında, bugün yapılan bir olay değil; cumhuriyet tarihinde gerçekleşmiş bir hadise, bundan önce 93, 94, 96, 97 yıllarında da ek bütçe görüşmeleri gerçekleşmiş, nitekim Plan ve Bütçe Komisyonunda değerli milletvekili arkadaşlarımız bu konuları tartışırken ne zaman yapıldığı ifade edilmiş. Aynı şekilde, 2003 yılında ek bütçe gerçekleşmiş, 2004 yılında da ek bütçe gerçekleşmiş. Anayasa'nın 161'inci maddesi, daha önceki değişmemiş hâliyle 162 ve 163'üncü maddelerinde de ek bütçenin nasıl yapılacağıyla ilgili esas itibarıyla başlık hâlinde düzenleme yapılmış ama esas değerlendirme ve düzenleme 5018 sayılı Kanun'un ilgili maddesinde ortaya konulmuş.

Şimdi, yılın ortasında bir bütçenin yapılabilmesi, yeni bir bütçenin yapılabilmesi Anayasa gereği zaten mümkün değil. Eğer yıl içerisinde bir bütçenin yeniden yapılma ihtiyacı hasıl olduysa bunun adı "ilave bütçe" "yeni bütçe" diye Anayasa'da tanımlanırken 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Kanunu'nda da aynı şekilde tanımlanmış durumda.

Bakın, bütçenin nasıl yapılacağını Anayasa'mızın 161'inci maddesi tanımlamış. En geç -yetmiş beş gün önce yani- 17 Ekim tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulmak mecburiyetinde ve o günden sonra da sunuluşu ve aralık ayı sonunda da bütçenin bitirilmesi Anayasa'da kesin olarak korunmuş. Ek bütçenin en önemli özelliklerinden biri, karşılığı olmadığı sürece yeni bir bütçe yapılamayacağıyla ilgili hüküm. Burada en büyük özellik -ki sunum konuşmasında Sayın Bakanın ifade ettiği gibi ve şu anda da sizlerle paylaşacağım gibi- bu bütçeyle birlikte 2022 yılının Haziran ayına geldiğimizde, 2022 yılı Mayıs ayı bütçe gelirleri 2022 yılının bütçesinin tamamında gerçekleşmiş durumda yani 2022 yılında öngördüğümüz gelirler 2022 yılı Mayıs ayı sonu itibarıyla gerçekleşmiş durumda. Geriye kalan yedi aylık dönemde gelir artışı münasebetiyle ortaya çıkan bir fazlalığı kamuoyuyla, vatandaşlarımızla paylaşmak üzere biz bu ek bütçeyi ihdas ediyoruz. Konuşan arkadaşlarımız "Ek bütçe vatandaşa vergi salmak." diye ifade ediyor.

Bakın, değerli milletvekilleri, biz 2022 yılında, sadece kurumlar vergisinde -Bankacılık Kanunu'ndaki kurumlar vergisinde- bankalarla ilgili yüzde 25'ten başka bir vergi artışı yapmadık. 2021 yılında yüzde 23 olan kurumlar vergisi oranı 2022 yılında kurumlara yüzde 20 olarak uygulanacak yani 2021 yılındaki yüzde 23'lük oran 2022 yılında yüzde 20'ye düşüyor. Sadece bu dönemde -vergi fazlalığımız- bankalarla ilgili yaptığımız düzenlemede yüzde 5'lik artış var, yüzde 20'lik oranın yüzde 25'e çıkmasıyla alakalı. Biz ne vatandaşa katma değer vergisi ihdas ettik ne gelir vergisinde artış ilave ettik ne de bankalar haricinde diğer kurumlarla ilgili herhangi bir kurumlar vergisi ihdas ettik. Gelen gelirlere de bakarsak eğer, biz, temel gıda ürünlerinde yüzde 8 olan katma değer vergisini yüzde 1'e düşürdük. Nitekim, buradan vergi gelirlerinin dağılımın nereye olduğuna baktığınız takdirde, kimden bu verginin tahsil edildiğini en iyi şekilde görürsünüz. Bakın, bu bütçe gelirleri içerisinde toplam vergi gelirlerinin artış oranı, değişme oranı yüzde 108 olmuş. Gelir ve kazanç üzerinden alınan vergiler yüzde 154 artmış, gelir vergisi yüzde 46 artmış. Gelir vergisi nedir? Gelir vergisi, deftere tabi olan veya ücrete tabi olan kişilerin elde ettikleri gelirden elde edilen vergi demektir. Biz, biliyorsunuz, asgari ücret kadar olan ücret gelirlerinin vergisini de sıfırladık. Yani bugün brüt 5.003 lira olan -sanıyorum 5.003 lira olması lazım- asgari ücrette yüzde 15'lik vergi vardı, sizlerin de katkılarıyla 2021 yılının sonunda bunu sıfırladık yani asgari ücret dâhilindeki yüzde 15 gelir vergisini almadık. Artı, sadece onunla da ilgili değil, bütün ücretlilerin, 20 bin lira alan ücretlinin de 5 bin liralık kısmını vergi dışı bıraktık. Buna rağmen vergimizde bir artış ortaya çıkıyor.

TURAN AYDOĞAN (İstanbul) - Açlık sınırının altında asgari ücret; alsanız ne olur, almasanız ne olur.

MUSTAFA ELİTAŞ (Devamla) - Yani dar gelirli, ücretli, sabit gelirli insanların vergisinin üzerine vergi ilave ederek değil, biz, burada, çeşitli sebeplerden dolayı ortaya çıkan fazlalık vergiyi milletimizle paylaşmak için bunu yapıyoruz. Bu dönem içerisinde vergi gelirlerindeki artışın ne olduğunu biraz önce arkadaşlarımız ifade ettiler, beklenmedik bir artış hasıl oldu. Kurumlar vergisi: Mesela, 2021 yılında 67 milyar 913 milyon lira kurumlar vergisi tahsil ederken, 2022 yılında 259 milyar liralık bir vergi geliri tahsil edeceğiz. Yani kurumlar vergisinde yüzde 282 bir artış var. Buraya çıkan arkadaşlarımız diyor ki: "Millete vergi salıyorsunuz, onlardan bu kaynakları alıp başka taraflara transfer ediyorsunuz."

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Evet, aynen öyle

MUSTAFA ELİTAŞ (Devamla) - Elde edilen kurum kazancı ile stoklarından veya satış fiyatlarının artırılmasından dolayı, yükselmesinden dolayı ortaya çıkan kurumların kazançlarını biz burada milletimizle paylaşmaya çalışıyoruz. Nitekim, 1'inci maddenin içerisindeki personel giderlerine, onların sağlık ödemelerine, diğer transfer harcamalarına ilave edilecek kısım da hemen hemen 300 milyar liraya yakın bir kısım. Yani kurumlar vergisindeki artan rakamın tamamını dar gelirli, sabit gelirli, devletten maaş alan, ücret alan kişilere transfer etme yolunu ortaya koymuşuz. Bu, aslında çok güzel bir toplama, milletin gelirlerini toplayıp ihtiyaç sahipleriyle paylaşma bütçesidir; ek bütçenin en büyük özelliklerinden biri bu.

Bakın, değerli arkadaşlar, dâhilde alınan katma değer vergisindeki artış yüzde 50,4. Tekrar ediyorum; dâhilde alınan katma değer vergisindeki artış yüzde 50,4. En büyük oran nedir? Az önce ifade ettiğim gibi, temel ihtiyaç maddelerinde, gıda gibi ürünlerde yüzde 8'lik vergiyi yüzde 1'e düşürdüğünüz takdirde... Eğer onu düşürmeseydik, dâhilde alınan katma değer vergisinin artış oranı belki yüzde 75, belki yüzde 80 olacaktı ama biz bu artış oranını yüzde 50,4'te tutmuşuz. Özel tüketim vergisinin vergi gelirlerindeki artış oranı yüzde 63,5. Banka ve sigorta muamele vergisinin yüzde 65 yani banka ve sigorta işlemleri yapan kişilerden elde ettiğimiz vergiye, ortalama vergi artışına yüzde 108 olarak baktığımızda demek ki bu işlemlerde de daha düşük bir vergi artışı ortaya çıkmış. Uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergilere baktığımızda yüzde 124, gümrük vergileri artışı yüzde 117, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 124, damga vergisi artış oranı yüzde 29, harçlardaki artış oranı yüzde 83.

Değerli milletvekillerim, bakın, 5018 sayılı Kanun ve Anayasa'nın 161'inci maddesindeki temel hüküm... Siz bütçeyi yaparken -aralık ayındaki Plan Bütçe Komisyonu üyesi arkadaşlarımız burada- dersiniz ki: "Aralık ayında ben 1 trilyon lira gelir elde etmeyi tahmin ediyorum. Bunun karşılığında da 1,2 trilyon lira harcama öngörüyorum." 200 milyon liralık kısım neyi ifade edecek? Bütçe açığını ortaya koyacak. Yani o bütçe açığını çeşitli kaynaklardan alma imkânını sağlamak için Türkiye Büyük Millet Meclisi icra organına yetki veriyor ama ek bütçede böyle hüküm söz konusu değil; ek bütçede, olmayan bir gelirle harcama yapmanız mümkün kılınmıyor, olan gelirle harcama yapmanız mümkün kılınıyor. Nitekim, Anayasa 161 ve 5018 sayılı Kanun net. İşte, Bakanlık tahminlerini yapmış, Mayıs 2022 rakamları ile Aralık 2022 rakamları arasındaki tahmin ettiği bütçe fazlası, gelir fazlası 1 milyar liranın üzerinde gerçekleşiyor. 1 milyar liranın üzerinde gerçekleşen gelirin bir kısmını yatırıma, bir kısmını dar gelirli, sabit gelirli vatandaşıma tahsis edeyim...

ZÜLFÜ DEMİRBAĞ (Elâzığ) - 1 trilyon.

MUSTAFA ELİTAŞ (Devamla) - 1 trilyon lira.

1 trilyon lira artış beklediğini ifade etmiş, "Ben bunu vatandaşlarıma tahsis edeyim, onlarla paylaşayım." demiş.

Nitekim, Plan Bütçe Komisyonunda, sanıyorum yarın veya öbür gün görüşülecek torba kanunda vatandaşlarımızın gelir seviyesini artırıcı maddeler de ihtiva eden hükümler mevcut.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

MUSTAFA ELİTAŞ (Devamla) - İnşallah, Komisyonumuz bunu gerçekleştirdiği takdirde, bu hafta sonunda da o "torba kanun" diye ifade ettiğimiz hem 3600'le ilgili hem diğer kısımlarla ilgili durumları önemli şekilde ortaya çıkaracak, iyileştirme yapılacak düzenlemeler hasıl olacaktır diye ümit ediyorum.

Ek bütçenin hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyor...

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Neresi hayırlı, neresi?

MUSTAFA ELİTAŞ (Devamla) - Hayrını, bütçe geçtiği anda görmeye başlayacaksın Sayın Altay. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

Katkı sağlayan Plan Bütçe Komisyonu Başkanına, Plan Bütçe Komisyonunun değerli üyelerine, burada konuşmalarıyla, eleştirileriyle bize yön veren, bizimle görüşlerini, fikirlerini paylaşan Türkiye Büyük Millet Meclisinin değerli üyelerine teşekkür ediyor; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)