İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 1 Mart 1958 Cumartesi günü seçim bölgem Kocaeli'de yaşanan Üsküdar vapuru faciasının 64'üncü yıl dönümü nedeniyle söz almış bulunmaktayım. Gazi Meclisi ve ekranları başında bizleri izleyen aziz milletimizi saygıyla hürmetle selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, 1950'li yıllarda Karamürsel ve Gölcük ilçelerimizde lise eğitimi maalesef yoktu. Kara ulaşım vasıtalarının kısıtlı olması, vapur yolculuğunun ekonomik olması nedeniyle Gölcük ve Karamürsel'den İzmit'e, İzmit'ten Gölcük ve Karamürsel'e gidiş gelişlerde vapur yolculuğu tercih ediliyordu. Tam altmış dört yıl önce 1 Mart 1958 Cumartesi günü Kocaeli'de Üsküdar vapuru faciası yaşandı. 1927 yılında Almanya'da inşa edilmiş olan Üsküdar vapuru, daha sonra yapılan tadilatla üst güvertesi daha fazla yolcu taşıması için ahşap doğramalarla kapatılmış yani vapura kaçak bir kat ilave edilmiş şöyle gözüktüğü gibi. Yapılan bu değişiklikler vapurun rüzgâra karşı direncini de ciddi anlamda azaltmış. 1 Mart 1958 günü İzmit iskelesinden çoğunluğu İzmit, Gölcük, Karamürsel ilçelerimizin ortaokul ve lise öğrencilerinden oluşan, bazı kaynaklara göre 400, bazı kaynaklara göre 500-600 yolcuyla hareket eden Üsküdar vapurunda İzmit Lisesinden 24, İzmit Sanat Okulundan da 50 civarında öğrenci bulunuyordu. Vapur, Derince açıklarına geldiğinde şiddetli fırtınaya yakalanır, çoğu kısmı ahşap olan vapurun kaptan köşkü fırtınadan uçar. Kumandasız kalan vapur yan yatar hatta bazı kaynaklara göre vapurun ikiye bölündüğü de ifade ediliyor. Gölcük'te Donanma Komutanlığına ait deniz üssünden yardımı gelen denizaltı ve savaş gemileri denize dökülen yolcuların ancak küçük bir kısmını kurtarabilir. Kayıplar hakkında net bir bilgi yoktur; bazı kaynaklara göre 200-300, bazı kaynaklara göre 400-500 kişinin öldüğü söylenir. Resmî kayıtlarda ise bu rakam "392 kişi yaşamını yitirdi." şeklinde ifade edilmektedir. Yolcularından yalnız 40 kişi kurtulabilmiş, diğerleri dalgaların arasında maalesef kaybolmuş gitmiş. O faciadan kurtarılan 40 kişiden sadece Ayla Suluöz Hanımefendi hayatta, Gölcük ilçemizde yaşıyor. 16 yaşındaymış, lisede, İzmit Lisesinde okuyormuş. Can yelekleriyle birlikte üç saate yakın denizde kurtarılmayı beklemiş. Donanmadan gelen yardımlarla kurtarılmış Ayla Suluöz Hanımefendi'ye sağlıklı, hayırlı, uzun ömürler diliyorum.

Değerli milletvekilleri, aslında kaza geliyorum demiş. 16 Temmuz 1957 tarihli Bizim Şehir gazetesinde "Muhtemel bir facianın şahidiyiz. İstiap hacmi 600 kişi olan, körfezde çalışan vapurlara 1.000-2.000 kişi dolduruluyor. Maazallah bir facia vukuunda mesulü yolculara bilet veren mi, kaptan mı, yoksa Denizcilik Bankası mı? Biz mesul aramıyor, tedbir bekliyoruz." uyarısı iri puntolarla tam sayfa olarak yayınlanmış. Aslında bu kadar insanın ölümünün sorumlusu çıkan fırtına değil, fırtınaya dayanaksız yapılmış gemi ve tedbirsizliktir; tıpkı depremde ölen insanların sorumlusunun depremin değil, depreme dayanıksız yapılmış binalar olduğu gibi.

Değerli milletvekilleri, 1 Mart 1958 İzmit Üsküdar vapur faciası, 16 Eylül 1890'da Japonya sahillerinde batan Ertuğrul gemisinden sonra Türkiye denizcilik tarihinin ve Türkiye cumhuriyet tarihinin en ölümcül ve bilançosu en ağır sivil deniz kazasıdır. Cumhuriyet tarihinin en büyük deniz kazalarından biri olan bu korkunç, Üsküdar vapuru faciasında yaşamlarını yitirenlere bir kez daha Allah'tan rahmet diliyorum, saygıyla anıyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İLYAS ŞEKER (Devamla) - Başkanım, tamamlıyorum.

BAŞKAN - Buyurun.

İLYAS ŞEKER (Devamla) - 1 Mart hem Türkiye denizcilik tarihi hem de Kocaeli açısından hüzünle hatırlayacağımız bir tarihtir. Bu acıları Rabb'im milletimize bir daha yaşatmasın diyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)