FAHRETTİN YOKUŞ (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubu adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Ülkemizin tarımı can çekişiyor. Çiftçilerimiz, besicilerimiz ekonomik sıkıntıların içinde bir çıkış yolu arıyorlar. İktidarın plansız tarım ve besicilik politikası ise Türkiye'yi ithalata bağımlı hâle getirmiş durumda. Gübreye, tohuma, hayvan yemine gelen zamlar üretimi zorlaştırıyor. Çiftçilerimizin büyük bir bölümü tarlasını ekemeyeceğini, besicilerimiz ise hayvanlarını kestirmek zorunda kaldıklarını söylüyorlar. Üzülerek söylemek isterim ki 2022 yılı 2021 yılından daha zor geçecek hem çiftçilerimiz için hem halkımız için. Çiftçimizin bahar dönemi gübre atımından evvel desteklenmesi şarttır. Eğer çiftçimiz, besicimiz desteklenmezse ve onları kaderine terk ederseniz bu yıl, başta ekmek olmak üzere, gıda fiyatlarındaki fahiş artışlarla karşı karşıya kalacağımız aşikârdır. Geçen yıl ocak ayında üre gübresinin tonu 2.740 TL idi, bugün bu fiyat 14 bin lirayı geçti. Mazotun litresi geçen yıl 7 liraydı, bu yıl katlandı, o da 14 liraya vardı. Allah aşkına, traktörüne koyduğu mazota 2 kat zam gelen, gübresine 5-6 kat zam gelen çiftçimiz toprağını nasıl eksin? Size çok hazin bir durumdan bahsetmek istiyorum; bugün Konya'mızda çiftçilerimizin yüzde 80'i arazisine DAP gübresini atamadı, kullanamadı. Topraklarımız ekildi ancak önümüz bahar yani üre gübresi kullanmak şart. Üre gübresinin tonu 14 bin lirayı aştı; dönümüne 25 kilogram gübre atan çiftçi, belki 10 kilogram bile atamayacak. Üre gübresi gerektiği kadar kullanılmayınca mahsulde "kardeşlenme" dediğimiz gelişim ve boy uzaması olmayacak. Daha acısı, bu süreçlerden sonra atılan CAN gübresi son iki yıldır doğru dürüst kullanılmıyor; CAN gübresi kullanılamayan tarladan kaliteli ürün alamazsınız. Tabiri caizse tavuğa yem olarak atamayacağınız mahsulü insanımızın önüne un olarak getireceksiniz.

Değerli milletvekilleri, bu yıl yağışlar iyi başladı, inşallah böyle devam eder. Bu yağışlarla beraber çiftçilerimiz üre ve CAN gübrelerini kullanabilirse verimli ve kaliteli ürün alınması mümkün olabilir. Bu duruma kayıtsız kalmayın; gelin, çiftçimizi destekleyelim. Tarım Kanunu'yla belirlenen gayrisafi millî hasılanın en az yüzde 1'i oranında olması gereken tarımsal desteklerin bugüne kadar yarısını bile vermediniz. 2006 yılından bu yana çiftçimizin iktidardan toplam alacağı 200 milyar Türk lirasını geçti. Bu destekleri vermediğiniz için bugün çiftçilerimiz perişandır.

Bakınız, siz çiftçilerimizin yasal hakkını vermezken Çin, Rusya, Hindistan, ABD gibi dünyanın en büyük tarım alanlarına sahip olan ülkelerde gübre, yıllık sabit fiyat garantisiyle veriliyor; bu ülkelerde gübre fiyatları devlet tarafından sübvanse ediliyor. Ülkemizde ise gübre fiyatları dövizle yarışır şekilde, füze hızıyla artmaktadır; buna bir an önce "Dur!" demeliyiz.

Değerli milletvekilleri, acilen, gübre fiyatlarının yüzde 50 oranındaki tutarı bütçeden karşılanacak şekilde bir düzenleme yapınız ki çiftçilerimiz üre ve CAN gübresini ekim alanlarında yeterli miktarda kullanabilsin.

1 Ocak 2022 yılı itibarıyla, akaryakıt fiyatları başta olmak üzere, elektrik ve doğal gaza fahiş oranlarda artışlar yapılmıştır. Bu zamların tüm vatandaşlarımızın bütçesine ağır bir yük getireceği aşikârdır. Çiftçilerimiz özellikle akaryakıt ve elektrik girdileri yüzünden daha da büyük mağduriyetler yaşayacaktır. Bu nedenle, çiftçilerimizin tarımda kullandığı akaryakıt ve elektrik maliyetlerinin de yarı yarıya düşürülmesi gerekmektedir. Pandemi sürecinde pek çok sosyal kesime, yeterli olmasa da bazı destekler sağlanmıştır ancak bu destekler çiftçimize ve besicilerimize çok görülmüştür. Acilen çiftçi ve besicilerimizin, Tarım Kredi Kooperatifi borçları başta olmak üzere, bankalara olan borçları yeniden yapılandırılmalı, faizler kaldırılmalı, borç ödemeleri ise en az üç dört yıla yayılmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

FAHRETTİN YOKUŞ (Devamla) - Değerli milletvekilleri, üreticilerimiz yaşamış oldukları bağ, bahçe, tarla ve traktör hacizlerinden mutlaka kurtarılmalıdır; bu utançtan kurtarmalıyız.

Bilindiği gibi, çiftçilerimizin 2022 yılı BAĞ-KUR primleri yüzde 45 oranında artarak 1.668 TL olmuştur. Çiftçilerimizin büyük bir bölümünün aylık 1.668 TL BAĞ-KUR primi ödemesi mümkün değildir. Gerçekten, üreticilerin emeğine saygınız varsa prim ödeme gün sayısını ayda on beş güne indiriniz.

Değerli milletvekilleri, çiftçilerimiz "Biz gübre atamıyoruz, devletten gübre istiyoruz; zenginlerin bankadaki mevduatlarına kur koruması veren siyasi iktidar, bizim kullanmak zorunda olduğumuz gübreye de kur koruması yapmalıdır. Biz vatandaş değil miyiz?" diye soruyor.

Sözün özü, çiftçi ve besicilerimiz siyasi iktidardan lütuf istemiyorlar, haklarının verilmesini istiyorlar; ayrımcılık değil adalet istiyorlar diyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)