CHP GRUBU ADINA YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri, Sayın Bakanlar, değerli bürokratlarımız, basın emekçilerimiz, ekranları başında ve sosyal medyadan bizleri izleyen değerli vatandaşlarımız; hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

TİKA ve YTB bütçeleri hakkında söz almış bulunuyorum.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün "Bizim, dünyanın farklı coğrafyalarında dili ve inancı bir, öz kardeşlerimiz vardır. Onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz." sözleri bizlere birer vasiyettir.

TİKA, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı 1992 yılında bu amaçla kurulmuş, ülkemizin çok önemli diaspora kuruluşudur. 2018, 2019 ve 2020 yılı TİKA Sayıştay raporları karşılaştırıldığında bazı uygunsuzlukların aynen devam ettiği ve düzenleme yapılmadığı görülmektedir. Misyonu doğrultusunda kuruluşundan bugüne TİKA'nın yaptığı çalışmalar için teşekkür ediyoruz ve destekliyoruz ancak Sayın Bakan, Sayıştay raporlarına yansıyan hatalı muhasebe kayıtlarının bir sonraki yıl düzeltilmemiş olmasının asla haklı bir nedeni olamaz. 2020 yılında 489 milyon TL bütçesi olan TİKA'yla ilgili Sayıştay raporlarında en önemli bulguların başında Başkanlık projelerinin belirlenmesi, uygulanması, takibi ve sonuçlandırılmasına yönelik usul ve esasların belirlenmemiş olduğu vurgulanmaktadır. Sayın Başkan, kısacası, yıllardır devam eden bir plansızlık söz konusudur.

Kuruluş amaçları doğrultusunda çalışırken halkın cebinden ayrılan bütçeyle yapılan yatırımlar ve harcamalar büyük bir hassasiyet içinde yapılmalıdır ancak TİKA, âdeta birilerine kaynak aktarır şekilde yatırım ihalelerini pazarlık usulüyle yapmaya devam etmektedir. Ayrıca, söz konusu yatırım ve harcamalar bu alanda çalışan diğer ilgili kuruluşlarımızla iş birliği içinde yapılmalıdır. Yaptığımız saha ziyaretlerimizde gözlemlerimiz, bu koordinasyonun olmadığı ve geri dönüşlerin de çok zayıf olduğu yönündedir.

Sayın Bakan, bu yatırımların etkinlik analizlerini yapıyor musunuz? Yakın zamanda FETÖ'nün bir enstrümanı olarak çalışmış olan TİKA, son günlerde bir çok kurumda olduğu gibi sosyal medyada mafya ve benzeri yapılarla ilişkilendirilmektedir. Yatırım harcamalarının karanlık güçler tarafından paylaşılıp yönetildiği iddiaları ortaya atılmıştır. Kurumun saygınlığına ve güvenilirliğine gölge düşüren bu tür iddialar araştırılıp ortaya çıkarılmalıdır. TİKA'nın OECD'nin içinde yer alan Kalkınma Yardımları Komitesi üyesi olmamasının nedeni acaba Sayıştay raporlarına yansıyan bu eksiklikler midir?

Diğer bir diaspora kuruluşumuz YTB yani Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. Sayıştay raporlarında cari harcamalar, transferler için 308 milyon TL harcama yapıldığı görülmektedir. Bunların içinde vakıf ve derneklere yapılan karşılıksız yüklü miktardaki ödemeler ve yine oldukça yüklü burslar yer almaktadır. Vakıf ve derneklere karşılıksız olarak yapılan yüklü miktardaki ödemelerin amaçları ve finansal destek sağlanan faaliyetlerin etkinliği araştırılmakta mıdır Sayın Bakan? Öğrenci bursları tabii ki olmazsa olmaz ancak burs verilen öğrencilerin uluslararası alanda kültürel, sosyal ve ekonomik açıdan geliştirdiği ilişkilere olan katkısı, ülkemizin yükseköğrenim kurumlarının küreselleşmesine sundukları değer, öğrencilerin akademik, sosyal ve mesleki gelişimlerindeki ilerleme, mezun olduktan sonra ülkelerinde iş bulma potansiyelleri, ülkelerine döndükten sonra ülkemiz hakkında izlenimleri ve ülkemiz lobi çalışmalarına katkıları gibi katma değer etki analiz raporlarının Sayıştay denetim raporlarında yer almadığı vurgulanmaktadır. Sayıştay raporlarında, ayrıca, iç kontrol sisteminin gelişiminin yeterli olmadığı, yönetim, denetim ve raporlamada birçok eksikliğin devam ettiği vurgulanmaktadır.

Sayın Bakan, ülkemizde yaşayan ve yükseköğrenim gören Suriyeli öğrencilere Türk dünyasının ve diğer ülkelerden gelen öğrencilere göre ayrımcılık yapıldığı iddiası doğru mudur?

Değerli milletvekilleri, 2022 bütçesine "evet" dememiz mümkün değildir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Bu bütçe, milletin alın terini sömüren, fakirden alıp zengine veren bir faiz bütçesidir. Türk lirasını âdeta pul ettiniz, bütçeyi bütçe olmaktan çıkardınız; fakirin fukaranın, işçinin, memurun, sanayicinin, esnafın geleceğini ipotek altına aldınız.

Yıllık 16,5 milyar dolar ihracat yapan, yatırımları yarım kalmış şehir Bursa soruyor: Bu bütçeden ne kadar pay alacağız? Son on beş yıldır Bursa'ya bir çivi çakmadınız, yaptığınız yatırımları da tamamlayamadınız ancak Bursalı size sandıkta bir Osmanlı tokadı atacaktır, bunu sakın unutmayın.

"Ekonominin kitabını yazdım." dediniz, "Verin yetkiyi, görün, nasıl uçuyoruz." dediniz, memleketi iflasın eşiğine getirdiniz; esnaf siftah yapamıyor, sattığının yerine yenisini koyamıyor, kepenk kapatıyor; çiftçiyi tükettiniz, tarlasını ekemiyor; mutfakta tencere kaynamıyor, vatandaş "Yeter artık, derhâl seçim." diyor. Gidiyor, gitmekte olan; geliyor, gelmekte olan.

Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)