İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

287 sıra sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümü üzerine İYİ Parti Grubu adına söz almış bulunuyorum.

Değerli milletvekilleri, her zaman olduğu gibi, Hükûmetin yeni bir torba yasasını görüşüyoruz. Daha önceki torba yasalarda olduğu gibi, bu torba yasada da birbirinden farklı 22 kanun teklifinde değişikliğe gidilmektedir.

DURSUN MÜSAVAT DERVİŞOĞLU (İzmir) - Sayın Başkan, salonda çok uğultu var efendim.

BAŞKAN - Her zamankinden çok daha iyi yani.

DURSUN MÜSAVAT DERVİŞOĞLU (İzmir) - Eğer size geliyorsa ses, sorun yok.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Burada her ne kadar farklı komisyonları ilgilendiren konular olsa da bu teklif, sadece Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülmüş, ne yazık ki diğer komisyonlarda görüşülmemiştir. Bunlardan olumlu bulduğumuz, TRT payının kaldırılmasıdır. Torba yasanın detaylarına baktığımızda ise teklifteki bazı maddeleri olumluyken bazı maddelerinde de sakıncalı olan hususlar mevcuttur.

Genel olarak değerlendirdiğimizde, İYİ Parti olarak mücadele verdiğimiz maddelerden bir tanesi de TRT payının kaldırılmasıdır, bu olumlu bir gelişmedir ancak tek başına yetersizdir. Elektrik faturalarına baktığımızda 100 TL'lik bir faturada TRT payı yaklaşık 1,65 TL olarak yansımaktadır; bu da derde deva bir rakam değildir, üstelik de bu pay 1 Ocak 2022 tarihinde faturalardan düşürülecektir. Artık, elektrik faturalarına şöyle bir baktığımız zaman, maalesef, hepimiz de biliyoruz ki biz bu faturaları daha çok vergi tahsilat makbuzları olarak kullanıyoruz. Bizim bu konuyla ilgili bir önerimiz var, diyoruz ki: Hiç olmazsa bu TRT payının kaldırılmasının yanı sıra, örneğin, 100 kilovatsaat altı tüketimler için KDV yüzde 1 olsun, yine 100 ile 200 kilovatsaat arası tüketimler için KDV yüzde 8 olsun, 200 kilovatsaat ve üzerindeki tüketimler için KDV yüzde 18 olsun. Hiç olmazsa bugünkü gibi zor günlerde çekirdek ailelerin faturaları düşsün istiyoruz.

Tabii "enerji" dediğimiz zaman, bunun yüzde 64'ü enerjinin kendi bedeli yani 47,42 kuruş; hizmet bedelleri 26,51 kuruş, bunun üzerine KDV'yi ilave ettiğimiz zaman, bugün konutlarda tükettiğimiz enerjinin kilovatsaati yaklaşık 91 kuruşa satılmaktadır. Şöyle bir baktığımız zaman, devletin alım garantileri üzerinden gittiğimiz zaman, jeotermal, hidroelektrik, güneş, rüzgâr, termik ve doğal gaz santrallerinde toplamının ortalaması yaklaşık 10 sent. 10 sent demek -bugünkü rakamlarla doların da 13,5 TL olduğuna baktığınız zaman- 1 kilovatsaati yaklaşık 1,35 TL. 91 kuruşa satıyorsunuz, e, bu aradaki 44 kuruşluk farkı doğal olarak devletimiz finanse etmektedir. Yani burada şunu ifade etmek istiyoruz: Hani bu dolarda açık var ya, siz aynı şekilde enerji anlaşmalarının tamamını dolar bazında yaptınız, daha yeni bunu TL'ye döndürdünüz. Bugün piyasadaki en yüksek dolar alıcılarının enerji üreticileri olduğunu unutmayın, en büyük rakamları da bunlara ödüyoruz. Hani "Dolar yükselir de ne olur, bizim dolarla ne işimiz var?" diyorsunuz ya, işte, kur 1 kuruş yükseldiği anda Türkiye'ye 2 milyar 334 milyon TL'ye mal oluyor. (İYİ Parti sıralarından alkışlar) Onun için bu, inşallah, Sayın Cumhurbaşkanının dediği gibi olur; faiz düşer, kur da düşer, bu ülke rahatlar. Aslında, bu aralar... Ben size samimiyetle bir şey söyleyeyim: Şöyle bir ay hiçbir şey konuşmayın, otomatikman yüzde 10 düşer, ben bunu buradan söylüyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)

Yine, Sayıştay raporlarının tespitleri var. Hani bu dağıtım şirketleri var, bu dağıtım şirketleri tahsil ettikleri fatura bedellerini normal şartlarda devlete ödemeleri lazım ama maalesef, bu tahsilatların yapılmadığı Sayıştay raporlarında da var.

Yine, bu şirketlerin, normal şartlar altında dağıtım yapan şirketlerin yatırımlarını kendi şirketleri marifetiyle yapmaları yasak ama bütün dağıtım bölgelerine şöyle bir baktığınız zaman, bunların alt şirketleri tümüyle kendi şirketleri; tam tersine, devletten de yüzde 25'lik kâr garantileri var, kendi şirketlerinin altına alt şirketler oluşturdular. İnanın onlara da olan borçlarını morçlarını ödemiyorlar; biz buradan uyarıyoruz. Hatta bu dağıtım şirketlerine bu ihaleler verildiği zaman kayıp kaçak oranlarının hep düşeceğini, bu dağıtımdan kaynaklanan performansın artacağını, devletin gelirlerinde çok ciddi oranda düzelmeler olacağını söyledik ama maalesef, bu dağıtım bedellerinin tahsilatını bile... Bugün çiftçiye verdiğimiz elektrik var. Bu elektrik bedelini, gelir desteklerini otomatikman bu dağıtım şirketlerine bağladınız, gelir destekleri otomatikman bu elektrik şirketlerine gidiyor.

Bu arada, enerjinin de tabii ki çeşitlendirilmesi lazım. Bugün termik santrallerden ciddi oranda enerji üretiyoruz, zaten kömür bedelleri de artıyor. 2030 yılı... İklim Anlaşması'nı hep beraber imzaladık. Dolayısıyla, bunların çevreye verdiği zararlar da dikkate alınırsa bunlarla ilgili tedbirlerin daha şimdiden gözden geçirilmesi gerekiyor ki o güne hazırlanalım.

Tabii, duyuyoruz, işitiyoruz; TEİAŞ'ın, özellikle iletimin özelleştirilmesi... Bakın, buradan uyarıyoruz, kesinlikle aklınızın ucundan bile geçirmeyin yani bugün üretim şirketleri, üretimin yaklaşık yüzde 65-70'i şu sizin "5'li grup" dediğiniz grubun elinde. (İYİ Parti sıralarından alkışlar) Aynı şekilde, dağıtım şirketleri de bu 5'li grubun elinde. Hiç şüpheniz olmasın ki -özelleştirmeye çıkıldığı andan itibaren- iletim ihaleleri de tereddütsüz bu 5'li gruptan birine gidecektir. E, Sayın Cumhurbaşkanımız ne diyor? "Dünya 5'ten küçüktür." diyor değil mi? E, biz de diyoruz ki: "Türkiye iş dünyası bu sizin 5'linizden daha büyüktür."

OYA ERONAT (Diyarbakır) - "Dünya 5'ten büyüktür." diyor.

ABDULLAH GÜLER (İstanbul) - Düzeltelim...

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Düzeltelim, kayıtları da düzeltelim, "büyüktür" diyelim ama "Bu 5'liden de Türk yatırımcıları daha büyüktür." diyelim. (İYİ Parti sıralarından alkışlar) Eğer bu iletim şirketleri bunların elinde olursa Türkiye'nin enerji güvenliği, arz güvenliği hiç şüpheniz olmasın ki muhakkak tehlikeye girecektir, bu son derece risklidir. Bugün, demir yollarımız ne kadar önemliyse, kara yollarımız ne kadar önemliyse, boru hatlarımız ne kadar önemliyse iletim hatları da o kadar önemlidir; muhakkak devletin tekelinde olması lazım, her şeyden önce trafoya kedi girmemesi için. (İYİ Parti sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

Yine, özellikle son dönemde, limanların özelleştirilmesi... Otuzar yıl süreyle özelleştirildi, daha bunların süreleri dolmadı yani durup dururken... Devlet bu işten kârlı mı çıktı zararlı mı çıktı, vadedilen yatırımlar yapıldı mı yapılmadı mı, işin sonucunu görmeden bugünden uzatmanın devlete faydası olduğuna inanmıyoruz biz. Daha çoğunun süresi dolmadı, bu yatırımlar doğru mu yanlış mı? Belki bundan sonra üretecek, talip olacak insanlar, daha yüksek oranda yatırım yapacaklar, daha yüksek oranda gemi karşılayacaklar, uğurlayacaklar. Dolayısıyla, bu, doğmamış çocuğa don biçmek gibi bir şey. Ya, dolayısıyla, bu sözleşmeler bitmeden, bugün böyle alelacele buraya getirilip uzatılmasını da doğru bulmadığımızı ifade etmek istiyoruz.

Yine, aynı şekilde, hepimizin -Karadeniz milletvekilleri var- bu orman arazileriyle, özellikle, bu balıkçılık sektörüyle ilgili, tabii, endişelerimiz var. Türkiye'nin bu kıyılarının -genelde desteklediğimiz- balıkçılığa açılması açısından desteklediğimiz bir madde ama ormanların tahrip edilmesiyle ilgili de endişelerimiz var. Ümit ediyoruz ki bu konuda da yanılırız.

Tabii, özellikle en büyük ithalat kalemlerimizden biri de doğal gaz. Yani bu yeni moda oldu: Hangi bakan sabah erken ya da bakanlığa gelse bir müjdeyle uyanıyoruz. Millî Eğitim Bakanı bir sürü müjdeyle bizi müjdeledi. Doğal gazla ilgili de Enerjinin başına gelen herkes bizi müjdeledi. 2023'ün ilk çeyreğinde bizim gaz üretmeye başlayacağımız yönünde Hükûmetin ifadeleri var. Ümit ediyoruz ki inşallah bu da yılan hikâyesine dönmez.

3600 ek göstergeyi de ha bire konuşuyoruz. Yine, 2022'nin sonuna doğru olabileceğini söylüyorsunuz. Biz bu ülkede yapılan, üretim dâhil...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Tamamlıyorum.

Yeter ki bu ülkede üretim olsun, istihdam olsun; yapılan her işin yanındayız ama bizim itirazımız bunların maliyetinin yüksek olmasına, bunların ranta kurban gitmesine. Ümit ediyoruz ki -beklentimiz de o ki tez zamanda, 2022'nin sonuna kadar doğal gaz kara hattı ve deniz hattı yapılacak- Türkiye çok yüksek rakamları ödemek zorunda kalmaz diyorum.

Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)