İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tütün üreticilerinin sorunlarına yönelik vermiş olduğumuz Meclis araştırma önergesi üzerinde söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye, tütün üretiminde dünyada sayılı ülkeler arasında yer almaktadır. Hükûmet politikalarıyla sürekli olarak daraltılan ekim alanlarına rağmen hâlen ülkemizin birçok ilinde tütün üretimi yapılmaktadır. Türkiye'de başta Adıyaman olmak üzere Bitlis, Samsun, Çanakkale, Artvin, Düzce, Mardin, Muş, Bingöl, Bolu, Amasya, Trabzon, Batman, Diyarbakır, Hakkâri, Hatay, Manisa, Denizli, Kütahya, Balıkesir, Bursa, İzmit illerinde tütün üretimi yapılmaktadır.

Tütün, seçim bölgem olan Samsun'da da ağırlıklı olarak Vezirköprü, Tekkeköy, Bafra ve merkez ilçelerinde de yapılmaktadır. Samsun'da adını tütünden alan ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarken ilk ayak bastığı yerin adı da Tütün İskelesi'dir. Tabii, bununla beraber, Samsun sigarası, Samsun 216, Bafra, Bitlis, Maltepe gibi tütün deyince akla gelen markaları da belki bir nostalji olarak hatırlıyorsunuzdur ama maalesef TEKEL'in özelleştirilmesiyle beraber biz bu markalarımızın da hepsini kaybettik.

Tütün, aynı zamanda Türkiye açısından önemli bir de ihraç ürünüdür. Ülkemizde çok sayıda ilimizin hem geçim kaynağı hem de gelir kaynağı durumundadır. Bütün bunlara rağmen Hükûmet, tütüne sürekli olarak yeni yasaklar getirmektedir. Tütünün satışına üç yıl ile altı yıl arasında hapis cezası getirilmiştir. Daha önce Genel Kurulda biz bu süreyi 1 Ocak 2022 tarihine kadar erteledik, o gün de geldi çattı. Ümit ediyoruz ki bununla ilgili bir an önce tedbir alırız. Buna yönelik bir tedbir geliştirmemiz lazım, yoksa bu konuyla ilgili birçok vatandaşımız içeri girecek.

Tütün üretimi sadece Adıyaman ili için 10 bin aileyi ve 120 bin nüfusu ilgilendirmektedir. Bu ilimizin üretimi yıllık 10 bin ton ile 15 bin ton arasında değişmektedir. Alanlar dar, iş zahmetli, üretim genelde 1 dönüm ile 3 dönüm arasında değişmektedir.

Dünyanın en kaliteli tütünü ülkemizde üretilmektedir; nikotin oranı çok düşük, Virginia tütününden bile daha kaliteli tütün üretiyoruz. Bu konuda üreticilerimizi ve esnafımızı ödüllendirmek yerine tam tersi cezalandırıyoruz ve hapse atmaya çalışıyoruz.

Tütün üretimi her geçen gün azalıyor. 2002 yılında 160 bin ton olan tütün üretimi 2018 yılında yüzde 48 azalarak 82.500 tona düşmüştür. Üretim düşmüş, ihracat artmıştır; Türkiye'de 2020 yılında 51.845 ton tütün ihracatına karşılık 115.459 ton tütün ithalatı gerçekleşmiştir. Ben burada söylüyorum ama anladığım kadarıyla salonun çok fazla ilgisini çekmiyor. Tekrar söylüyorum, Değerli Başkanım, Türkiye'de bugün tütün üretimi talebin tamamını karşılayacak seviyede olmasına rağmen 115 bin ton tütünü biz yurt dışından ithal ediyoruz. Hâlbuki Türkiye'de bunu üretmek mümkün, bu kapasiteyi sağlamak mümkün. Nasıl zaman zaman belli tedbirleri alıyorsak, uygulayabiliyorsak... Bugün özellikle sigara sektörünün yüzde 90'ı neredeyse yabancıların elinde, Türkiye'deki tütünün de ekimini, dikimini hasadını istedikleri miktarda sınırlıyorlar ve eksik kalan... Eksik kalmıyor, daralttıkları için, ekimi azalttıkları için eksik kalıyor. Maalesef, biz bunu ihraç ürünü hâline getirmek varken bununla ilgili tütünün ithalatına 562 milyon para ödemişiz. Bu tarımsal ürünlerde de biz yurt dışına bu parayı ödeyeceksek bunun ne anlamı var? Bakın, buradan sizi bir kez daha uyarıyorum, siz sigarayı sadece vergi tahsil aracı olarak görmeyin; üzerine yüklediğiniz vergilerden dolayı elde ettiğiniz gelire bakıyorsunuz ne üreticisi ne de onunla geçimini sağlayan ailelerin durumu anladığım kadarıyla sizce bir anlam ifade etmiyor, onun için buradan uyarıyoruz. Bu, Türkiye'nin önemli bir kısmını içeriyor, bu konunun muhakkak araştırılması lazım. Alanları da bunlar belirliyor "Şu kadar miktar ekeceksiniz." diyor, bununla ilgili bizim yapabileceğimiz bir şey yok. Özellikle, TEKEL'in özelleştirilmesiyle beraber maalesef bu alandaki bütün varlığımızı kaybettik. Ne hikmetse bu temel ürünlerin tamamını yabancılar idare ediyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Fındıkta da durum faklı değil. Bugün, dünya fındık üretiminin yüzde 70'ini Türkiye sağlıyor ama bunun ticaretinin tamamı yabancılar üzerinden dönüyor. Bugün de burada, bu konunun önemine binaen araştırılmasını istiyoruz, bu konuyla ilgili bize gelen talepler muhakkak size de geliyordur. Üreticimizi daha fazla mağdur etmeden, çiftçimizi daha fazla mağdur etmeden... Zaten içinde bulunduğumuz şartlar her geçen gün zorlaşıyor. Yani, gübre fiyatları bir tarafa, mazot fiyatları bir tarafa, çalışan insanların üretimdeki maliyetleri bir tarafa, zaten altından kalkılamaz hâlde, bunların da alım fiyatlarını yabancılar belirliyor. Bir an önce buna da el konulup tütün fiyatını vatandaşın memnun olacağı seviyeye çekmek de bizim görevimiz. Bütün bu konuların araştırılmasında biz İYİ Parti olarak fayda görüyoruz. Ümit ediyorum siz de bu konuyla ilgili bizden desteğinizi esirgemezsiniz diyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)