| Konu: | İYİ Parti Grubu önerisi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 5 |
| Birleşim: | 9 |
| Tarih: | 20.10.2021 |
İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Son dönemde elektrik, doğal gaz, LPG ve öğrenci harçlarıyla ilgili yapılan zamlar üzerine vermiş olduğumuz araştırma önergesi üzerinde söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Hepimizin bildiği gibi 84 milyonu ilgilendiren faturalardan bahsediyoruz. Özellikle son dönemde elektriğe, doğal gaza, akaryakıta gelen zamlar hepinizin malumu. Özellikle bu dolar kurundaki dalgalanmalar da otomatikman bu rakamları artırıyor. Son dönemde gerek Merkez Bankasıyla ilgili, Başkanın geçmiş dönemde görevden alınması gerekse Başkan Yardımcılarının görevden alınması; Sayın Cumhurbaşkanımızın "Enflasyon sebep, faiz sonuç." -veya tersi, her neyse- diye konuşmasından itibaren maalesef döviz kurunu zapt etmek mümkün değil. Peki, döviz kuru ile bu faturaların arasında nasıl bir ilişki var? Çünkü bizim enerji girdi maliyetlerimizin tamamı dövize endeksli. Yerli ürettiğimiz elektrik enerjisi de dâhil dolar bazındaki alım garantileriyle beraber bunların biz ödemesini yapıyoruz, bu ödemeler üzerinden de tüketicilerimize bunları fatura ediyoruz. Tabii, devlete ait olan santrallerle, üretim santralleriyle bunu bir miktar dengelemeye çalışıyoruz. Yani sıfır maliyetli enerjileri bedava alıyormuş gibi yapıyoruz alım garantisi verdiğimiz enerji rakamlarıyla. Bunlar değişken fiyatlar, işte; 13,1 olan var, 10 var; 7,3 olan var, belki son dönemde bu dolarla verilen garantiler orta yerden kalktı ama daha TL bazında üretim yapıp sisteme enerji veren bir üretici de henüz yok; ümit ediyoruz belki ileride olur. Tabii, bu rakamların artışıyla beraber doğal olarak elektrik faturaları, doğal gaz faturaları ve enerjiye ödediğimiz rakamlar da yükseliyor. Mesela, temmuz ayı başında elektriğe yüzde 15, doğal gaza yüzde 12 zam geldi. Bu yapılan zammın ardından konutlarda yüzde 12, sanayi ve elektrik üretim amaçlı santrallerin doğal gaz tarifelerinde de yüzde 20 oranında artmıştır.
Tabii, en basitinden, herkesin kullandığı bir piknik tüpünün, bunun, 12 kilogramlık yani özellikle Anadolu'da, köylerde en yoğun kullanılan tüpün fiyatı siz 2002'de iktidara geldiğinizde sadece 15 TL iken bugünkü fiyatı 142 lira. Yine, aynı şekilde, asgari elektrik faturaları 90 lira, doğal gaz faturaları 180 lira iken gelen zamlarla beraber, bugün, elektrik faturaları 120 lira, doğal gaz faturaları da en küçük çekirdek ailelerde 200 TL oldu.
Hatta Yargıtayın verdiği bir karar; üst kattaki komşunuz doğal gazı yakmasa bile binanın tamamı ısınmadığı için onu kusurlu görüyor, diyor ki: "Senin de yakma mecburiyetin var yoksa bununla ilgili ceza ödersin." Yani bu rakamlarla insanların ısınması, asgari temel ihtiyaçlarını karşılaması mümkün değil. Bu, 84 milyonu ilgilendiren bir hadise. Hatta, enerjiye yapılan bu zamları yeterli görmüyor enerji üreticileri, "Yüzde 40-45 oranında zam yapmamız lazım gelir." diye de teklifleri var.
Tabii, bu zamlar yapılırken, çalışanların maaşlarına yapılan zamlarla mukayese ettiğiniz zaman bunlar devede kulak, bunlar devede kulak. Yani bugün asgari ücretli bir vatandaşımızın aldığı ücret zaten orta yerde, belli, 2.825 lira. Bugün bunu dolara endekslediğiniz zaman "En uygun iş gücü Çin'de." dediğimiz rakamların bile altına düştü yani bugün Çin'de bile 340 dolar civarında asgari ücret varken Türkiye'de bugün bu rakam 301 dolar seviyesinde.
Bir ikinci husus da, siz bu faturaları; elektrik faturalarını, gaz faturalarını, enerji faturalarını vergi tahsil makbuzu olarak kullanıyorsunuz. Yani bugün ana fiyatların en az yüzde 100 fazlasını; dağıtım bedeli vergisi, TRT payı, elektrik üretim vergisi, KDV matrahı gibi 8-9 kalemi de üzerine ilave ediyorsunuz ve bu faturaları bir vergi tahsil makbuzu gibi kullanıyorsunuz. Dolayısıyla, ya bu vergileri üzerinden kaldırın... Yani 2 tane vergi var, ya faturalar üzerindeki vergiyi kaldırın ya da çalışanların üzerindeki vergiyi kaldırın ki vatandaşımız rahat etsin.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.
BAŞKAN - Buyurunuz efendim.
BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Peki, alım gücünü artırmak adına biz daha önce de teklif verdik, dedik ki: "Hiç olmazsa asgari ücret üzerindeki vergiyi kaldıralım ki alım gücü bir miktar artsın ya da bu faturalar üzerindeki vergiyi kaldıralım ki aynı şekilde vatandaşımız bir miktar rahat etsin." Peki, bütün bunların sonucunda ne oldu? Bu yılın ilk beş ayında 1 milyon 525 bin 14 abonenin elektriği kesildi, 674.784 abonenin de doğal gazı kesildi. Yani bugünkü şartlar altında vatandaşın yerine kendinizi koyun, ona göre karar verin.
Sayın Cumhurbaşkanımız seçimlerde diyordu ki: "Siz bu kardeşinize güvenin, itimat edin; doların da faizin de enflasyonun da nasıl düşeceğini ben size göstereyim."
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Ama bugün geldiğimiz noktada, biz vatandaş olarak zamların nasıl uçtuğunu, asgari ücretin nasıl yok olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla, bu konu önemlidir. Muhakkak hep beraber araştırmamız lazım gelir diyor, desteklerinizi bekliyorum.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)