GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Ankara'nın başkent oluşunun 98'inci yıl dönümüne ilişkin gündem dışı konuşması
Yasama Yılı:5
Birleşim:6
Tarih:13.10.2021

AYHAN ALTINTAŞ (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı'nın mağlup tarafındaydı, Sevr neticesinde topraklarının önemli bir bölümü düşman devletlerce işgal edilmişti. İzmir'e Yunan çizmesi değdikten sonra Mustafa Kemal düşmana "Dur." demek ve milletini kurtarmak için 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. Bu süreçte milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararının kurtarması için millî iradeye dayalı bir hükûmet kurmak gerekliydi. Bütün illerden temsilcilerin toplanacağı bir meclis kurulmalıydı. Bütün illere telgraflar çekildi, her şehrin halkı kendileri için bir temsilci seçecekti. Temsilciler seçildikten sonra sıra toplanacak yere geldi. Ev sahipliğini Ankaralılar üstlendi, Mustafa Kemal'i ve temsilcileri Ankara'ya davet ettiler.

Ankara'nın konumu Kurtuluş Savaşı'nı yürütmek için idealdi. Öncelikle Ankara bütün cephelere yaklaşık eşit mesafedeydi. Karadeniz'de İnebolu, Akdeniz'de Antalya Limanlarıyla irtibatı vardı. Demir yolu ve telgraf altyapısı vardı ama önemli bir husus daha vardı: 27 Aralık 1919'da Mustafa Kemal Dikmen sırtlarına geldiğinde kendisini karşılayan kalabalıkta bütün Ankaralılar vardı, kendi tabirleriyle millet yolunda can vermeye gelmişlerdi.

Ankara'nın ulusal kurtuluş mücadelemizin merkezi olmasının üzerinden yüz yıldan fazla bir zaman geçti. Kurtuluş Savaşı boyunca fiilen başkentlik yapan Ankara, ülkemiz işgalden kurtulduktan sonra 13 Ekim 1923'te İsmet Paşa ve arkadaşlarının Ankara'nın başkent olması için Türkiye Büyük Millet Meclisine verdikleri kanun teklifiyle resmen başkentimiz oldu. Bu kararla, küçük bir Anadolu kasabası olarak görünen Ankara, Kurtuluş Savaşı'mızın simgesi olduktan sonra genç cumhuriyetin başkenti de olmuş, devletin ağırlık merkezi İstanbul'dan, ana vatan topraklarının büyük kısmının bulunduğu Anadolu'ya kaymıştır. Bugünse Ankara'nın devletimizin başkenti olmasının 98'inci yılı, kutlu olsun.

Değerli arkadaşlar, Ankara başkent olduğunda bazı yabancı büyükelçilikler Ankara'ya taşınmamıştı. Özellikle İngiliz diplomatlar Ankara'nın en fazla iki yıl başkent olarak kalabileceğini söylemişlerdi. "Saltanat diriltilirse İstanbul yine başkent olacaktır." diye Londra'ya bildiriyorlardı. Dönemin İngiliz elçisi Lindsay, kendinden gayet emin "Şunu cesaretle söyleyebilirim ki günün birinde İstanbul'un tekrar Türkiye'nin başkenti olacağı hemen hemen kesindir." demişti. İngiltere büyükelçiliğinin hiçbir zaman Ankara'ya taşınmayacağını ilan etmişlerdi. Yedi yıl kadar da propaganda kampanyası sürdürmüş, başkentin İstanbul'a taşınması için Ankara kararını yanlış göstermek istemişlerdi. Aynı dönemde, diplomatik olarak etkili hamleler yapan Mustafa Kemal de "Ankara merkezî hükûmettir ve ebediyen merkezî hükûmet kalacaktır." demişti. Tarih, bu devletleri haksız, Mustafa Kemal'i haklı çıkardı. Ancak ne yazık ki bugünlerde iktidarın Merkez Bankasını İstanbul'a taşıma çabasını görüyoruz. İstanbul'un finans merkezi olmasına bir itirazımız yok ama Merkez Bankasının bu bahaneyle buraya taşınmasına itirazımız var. Dünyanın -bir iki istisna hariç- hiçbir yerinde merkez bankaları başkent dışında değilken açıkçası bu çabanız art niyetli değilse tuhaf.

Bakın, Ankara, dönemin yöneticilerinin çekiliş yaparak falan karar verdiği bir başkent değildir. Ankara, Kurtuluş Savaşı'mızın istiklal ve bağımsızlığının simgesidir. Bu süreçte tüm halkımız büyük bedeller ödemiştir, böyle tuhaf politikalarla bu bedellere leke sürmenize bu millet müsaade etmeyecektir. Dün, İngilizler başta olmak üzere, yedi düvel yaklaşık yedi yıl kadar denedi ama bu başkenti değiştiremedi. "Cumhuriyeti ve onun simgesi olan Ankara'nın başkent oluşunu sürdüremezler." diye beklediler ama elleri boş kaldı. Bugün de yarın da kim gelirse gelsin, yine değiştiremeyecekler.

İnanıyoruz ki dün olduğu gibi, gelecekte de Mustafa Kemal Atatürk haklı çıkacak ve Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır. Yine Türkiye Cumhuriyeti yaşayacak, yine Ankara başkent olarak kalacaktır.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)