İYİ PARTİ GRUBU ADINA FAHRETTİN YOKUŞ (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubu adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Dün vefat eden AK PARTİ Milletvekilimiz İsmet Uçma Bey'e Allah'tan rahmet, sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Değerli milletvekilleri, ülkemizde tarımsal girdi maliyetleri tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Çiftçilerin üretim yapabilmesi için en önemli girdisi gübredir. Gübre fiyatlarındaki yüksek artış tarım ürünlerinin ekimini olumsuz etkilemektedir. Tarımda yaşanan girdi maliyetleri üreticinin borç yükünü de her geçen gün artırmaktadır. Türk çiftçisinin üretim kabiliyeti maalesef her geçen gün erimektedir. Son bir ayda DAP gübresi 6.800 liraya, üre gübresi 6.650 liraya, CAN gübresi 4.050 liraya, ekim gübresinin tonu 4.500 liraya yükseldi. Gübrede son bir yıl içerisinde artış oranları yüzde 100 ile yüzde 300 arasında değişiklik göstermiştir.

Sadece gübre girdileri değil elbette çiftçilerimizin sorunu, artan tohum fiyatları, ilaç, mazot fiyatları, elektrik fiyatları da neredeyse gübreyle yarışmaktadır. Bu girdi fiyatlarının yüksekliği nedeniyle çiftçilerimiz artık tarımdan soğumuş, üretimden bıkmış durumdadır. 2018 yılı ile 2021 yılları arasına baktığımızda tarım girdilerinde değişen tek şey yüzdelik fiyat artışları, zamlar. Çiftçinin omzuna yüklenen yüzde 100'den, yüzde 300'e varan gübre zamları, mazot, tohum, elektrik, ilaç zamları.

Artan girdi maliyetlerinin dışında çiftçimizin bitmek bilmeyen borcu da tarımsal üretimde kriz koşulları belirlemektedir. Çiftçilerimizin 2021 yılı Eylül ayı BDDK verilerine göre borçları 161 milyar liraya yükselmiştir, Tarım Kredi Kooperatifleri borçları ise 11,5 milyar Türk lirasına ulaşmıştır. Toplam 172,5 milyar borcu olan çiftçilerimizin özel sektöre borcu da 50 milyarın üzerinde olması nedeniyle 220 milyar TL'yi aşmıştır. Bu borçların yaklaşık 6 milyar TL'si kanuni takip altındadır. Ne acıdır ki haciz artık çiftçilerimizin traktörlerine, tarlalarına, bağ ve bahçelerine gelmeye başlamış, binlere, on binlere ulaşmıştır. Tarımsal üretim ve çiftçilerimizin getirildiği bu aşama ülkemizi son yıllarda ithalatçı ülke konumuna sürüklemiştir. Örnek vermek gerekirse iktidar, dünyanın en büyük gıda ithalatçısı Çin'i bile geride bırakarak ülkemizi dünyanın en büyük buğday ithalatçısı hâline getirmiştir. Bu, aynı zamanda cumhuriyet tarihinin en yüksek buğday ithalatı seviyesidir. Buğday ithalatında belirlenen alım fiyatları, yerli üretim için belirlenen taban alım fiyatlarından yüksek tutulmuştur. Yani kendi çiftçimize kaşıkla verilen tarım desteği yabancı ülke çiftçilerine kepçeyle verilmektedir.

Değerli milletvekilleri, hafta sonu Konya Akşehir ve Tuzlukçu ilçelerinde çiftçilerimiz ve besicilerimizle beraber oldum. Akşehir Yazla kasabasında çiftçilerimiz başta gübre, tohum, mazot ve elektrik fiyatlarına yetişemediklerini ifade ediyorlar; ürettikleri pancar, ürettikleri haşhaş kapsülünden zarar ettiklerini söylüyorlar. Besiciler ise hayvanlarını satmak zorunda kaldıklarını söylüyorlar. Süt fiyatlarındaki faciayı burada defalarca anlattık, dinleyen yok. Allah aşkına, elinizi vicdanınıza koyun; pancarda girdiler bir yılda ortalama yüzde 60 olmuş, siz "Yüzde 25 zam verdik." diye övünüyorsunuz.

Değerli milletvekilleri, bilindiği gibi bu yıl kuraklık yaşadık. Sayın Cumhurbaşkanımız 4 Haziran 2021 tarihinde bir açıklama yaptı. 61 ilde, kuraklık yaşanan illerimizde zarar gören çiftçilerimizin zararlarının karşılanacağını hatta dekar başı 100 liraya kadar destek verileceğini, zararlarının ödeneceğini ifade etti.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

FAHRETTİN YOKUŞ (Devamla) - Aradan dört buçuk ay geçti, çiftçi ekime başladı ama Sayın Cumhurbaşkanımızın sözü hâlâ yerlerde sürünüyor; AK PARTİ Grubu da burada, hiç sesini çıkarmıyor. Kardeşim, çiftçi bana soruyor: "Cumhurbaşkanımın vaadi nerede?" diyor. "Neden 61 ilde yüz binlerce çiftçimiz bekliyor? Hani zararlarımız karşılanacaktı, hani söz vermiştiniz? Biz, devletimizin başına inanmayalım mı?" diyor. Haklılar vallahi. Ben "İnanmayın, 40 kere yalan söylüyorlar; hangi sözlerini tuttular ki?" diyorum ama buna rağmen çiftçilerimiz bir umut sizi bekliyorlar. Üreticileri, çiftçileri yokluğa terk ettiniz; artık vazgeçiniz. Şu grup önerimize Allah aşkına "evet" deyin de şu gübre fiyatlarını bir araştıralım.

Hepinize teşekkür ediyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)