Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.
Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca ile Sayıştay Başkanı Metin Yener, kurumlarının 2026 yılı bütçelerine ilişkin sunum yaptı.
Sayıştay Başkanı Metin Yener, sunumunda gerçekleştirilen denetimlere ilişkin bilgi verdi.
Sayıştayın 2024 düzenlilik denetimlerinde kamu idarelerinde tespit edilen bulgulara değinen Yener, 2 bin 798 mali rapor ve tabloları etkileyen bulgu, 7 bin 482 mevzuata uygunluğa, 289 mali yönetim ve iç kontrol sistemine ilişkin bulgu olmak üzere 10 bin 569 denetim bulgusunun tespit edildiğini söyledi.
Kamu Başdenetçisi Akarca da Kamu Denetçiliği Kurumunun faaliyete başladığı tarihten itibaren 13 yıllık süreçte etkin, tercih edilen ve iyi bilinen hak arama kurumu olma yolunda önemli mesafeler katettiğini belirterek, "Bu süreçte 258 bin 607 şikâyet başvurusu almış ve bugüne kadar 256 bin 665 karar verilmiştir. Bu kararlar, idarenin hizmet kalitesinin artırılmasına ve kişilerin sorunlarının çözümüne katkı sağlamıştır." diye konuştu.
Kamu Denetçiliği Kurumunun, yapılan çalıştaylar ve hazırlanan özel raporlarla milyonlarca insanı ilgilendiren konularda çalışmalar gerçekleştirdiğini ifade eden Akarca, yürütülen faaliyetlerle çocuklar ve gençler başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerinin hak arama kültürünün gelişmesinde ve kurumunun sorun çözme yeteneğinin artmasında önemli adımların atıldığını vurguladı.
Kamu Denetçiliği Kurumuna 2025 yılında yapılan başvurulara ilişkin de bilgi veren Akarca, "Kurumumuz, 1 Ocak - 27 Ekim 2025 tarihleri arasında 17 bin 125 şikayet başvurusu almıştır. Bu başvurular konularına göre değerlendirildiğinde en fazla başvurunun kamu personel rejimi alanında yapıldığı, bunu adalet, milli savunma ve güvenlik, eğitim, gençlik ve spor ile çalışma ve sosyal güvenlik alanlarının takip ettiği görülmektedir. Doğrudan çocuklardan başvuru alabilen kurumumuz, 2024 yılında çocuk hakları alanında 346, 2025 yılında 296 başvuru almıştır." ifadelerini kullandı.
2025 yılında sonuçlandırılan başvurulara ilişkin Akarca, bu yıl incelenen ve sonuçlandırılan başvurular hakkında 692 tavsiye, 743 ret, 255 kısmen tavsiye, kısmen ret kararı verildiği bilgisini paylaştı.
Akarca, tavsiye kararlarına uyum oranının da gün geçtikçe arttığını söyledi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Meclis, Kamu Denetçiliği Kurumu ve Sayıştay'ın 2026 yılı bütçe görüşmeleri, yaşanan tartışmanın ardından devam ediyor.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Meclis, Kamu Denetçiliği Kurumu ve Sayıştay'ın 2026 yılı bütçelerinin görüşmeleri sırasında, İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili Erhan Usta'nın, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'a yönelik sözlerinin ardından komisyonda tartışma yaşanmıştı.
Kurtulmuş'un, Usta'ya tepki göstererek salonu terk etmesi üzerine Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Mehmet Muş görüşmelere ara vermişti.
Aranın ardından Kurtulmuş, görüşmenin yapıldığı Plan ve Bütçe Komisyonu toplantı salonuna geldi.
Usta ise toplantı salonunda yer almadı.
Komisyonda, TBMM, Kamu Denetçiliği Kurumu ve Sayıştay'ın 2026 yılı bütçeleri üzerinde milletvekilleri görüşlerini dile getirdi.
CHP İstanbul Milletvekili Engin Altay, 28. Yasama Dönemi'nde milletvekilleri tarafından 34 bin 26 yazılı soru önergesi verildiğini, bunlardan sadece 4 bininin süresi içinde cevaplandığını belirtti. Altay, "Hepimiz adına sizin yürütmeye 'Ne yapıyorsunuz kardeşim?' demeniz gereken bir noktadır. Eğer Türkiye Büyük Millet Meclisi denetim faaliyeti yapmıyorsa kapatalım, gitsin." ifadesini kullandı.
Sayıştayın yaptığı denetimleri hatırlatan Altay, 2024 yılında 580 kurumun denetlendiğini ve yargılamaya esas raporların hazırlandığını söyledi.
Altay, "2024 yılında kamu kaynaklarının mevzuata uygun kullanım oranı yüzde kaç? Eğer bu oran yüzde 100'ün altındaysa bile burada bir ahlaki zafiyet vardır, ahlaki erozyon vardır." dedi.
Meclis bütçesindeki artış oranına işaret eden Altay, "İhtiyaç var da artırdık, itirazım yok. Bakalım, asgari ücreti ne kadar artıracağız? Meclisin geçen seneye göre bu seneki ihtiyacı yüzde 53 arttıysa asgari ücretin de en az refah payıyla beraber yüzde 60 artması lazım." diye konuştu.
DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, TBMM'de "Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu ile tarihsel bir adım atıldığını, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un bu konuda büyük çabaları olduğunu belirtti.
Siyasi partiler arasında farklı görüşler bulunduğunu, bunun da çok doğal olduğunu söyleyen Oluç, "Fakat bu farklı görüşlere rağmen partiler ortak yol bulmaya çalışıyor, bu çok önemli. Bir müzakere anlayışını ve zihniyetini geliştiriyor, birbirimizi dinleme ve anlama konusundaki alışkanlıklarımızı artırıyor. Gerçekten Meclis açısından da Türkiye toplumu açısından da son derece önemli bir iş olduğunu düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
TBMM Başkanı Kurtulmuş'un, komisyonun görevinin yeni bir anayasa hazırlamak olmadığı şeklindeki ifadelerini anımsatan Oluç, kendilerinin de aynı kanaatte olduğunu belirtti. Oluç, "1982 Anayasası'nın üzerinden 43 yıl geçti. Bu darbe anayasasından Türkiye'nin kurtulması ve demokratik, özgürlükçü, eşitlikçi, sivil bir anayasaya sahip olması büyük önem taşıyor. Bu konularda da inşallah bu Mecliste iyi bir çalışma yapılır, sizin de bu konuda önemli katkılarınızın olacağına inanıyoruz." diye konuştu.
- Kurtulmuş: "Bunu araştıralım, eğer böyle bir ciddiyetsizlik varsa bunun hesabını sorarız"
İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, Meclisin 2026 yılı bütçesinin geçen yıla göre yüzde 52,8 arttığını, bu oranın enflasyonun çok üzerinde olduğunu söyledi.
Bunun gerekçesini bilmediklerini belirten Çömez, "Niye bu kadar ciddi bir artış var ve bu artış hangi kalemlerde özellikle kullanılacak?" sorusunu yöneltti.
TBMM Başkanlığına 28. Dönem'de 3 bin 626 kanun teklifi sunulduğunu, bunlardan 110'unun kabul edildiğini dile getiren Çömez, kanun tekliflerinin sadece yüzde 3'üne tekabül eden düzenlemelerin kabul edildiğini ve bunların tümünün iktidar partisi tarafından verildiğini ifade etti. Çömez, bu durumu eleştirdi.
28. Dönem'de 3 bin 240 araştırma önergesi verildiğini belirten Çömez, bu önergelerin kabul edilme oranının yüzde 1,6 olduğunu dile getirdi. Çömez, "İktidarın verdiği birkaç araştırma önergesi dışında muhalefetin vermiş olduğu önergelerin hiçbirine itibar edilmemesi son derece yanlış. Bugüne kadar verdiğimiz önergelerden hiçbirinin kabul edilmemiş olması son derece yanlış." ifadesini kullandı.
Çömez, TBMM Başkanlığına, "parlamentoda bir siyasi partinin grubu içinde, daha sonra ise Meclis bahçesinde PKK terör örgütü elebaşı lehine slogan atılmasına" yönelik soru önergesi verdiğini ifade ederek, süresi geçmesine rağmen işleme alınmayan önergeye daha sonra verilen cevapta "Bununla birlikte, bir milletvekili çocuğunun otoparka alınmadığı, fiili saldırıya uğradığı yönündeki iddialara ilişkin adli bir inceleme tek bir taraf bakımından da halen devam etmektedir." ifadesinin yer aldığını aktardı. Çömez, bu duruma tepki gösterdi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ise "Ben şimdi muttali oluyorum bu konuya. Bu yazı eğer böyleyse bunu Meclis Başkanlığına iade etmenizi istirham ediyorum. Bunu araştıralım, eğer böyle bir ciddiyetsizlik varsa bunun hesabını sorarız." dedi.
Yeni Yol Partisi Grubu adına söz alan Adana Milletvekili Sadullah Kısacık, milletvekillerinin yasama faaliyeti dışında en önemli misyonunun TBMM'nin itibarını korumak ve kendilerinden sonra gelecek milletvekillerine daha itibarlı ve güçlü bir meclis bırakmak olduğunu ifade etti.
Bunun için ellerinden geleni yaptıklarını söyleyen Kısacık, "Özellikle şunu belirtmek isterim ki 2018 Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrasında TBMM'nin konumlandırılmasında ciddi bir sıkıntı yaşadık ve hala da yaşıyoruz. Hala Meclisin konumu halkın gönlünde, zihninde oturmamış durumda. Meclisin yapması, sahip çıkması gereken birçok şeye de aynı zamanda TBMM'nin sahip çıkmadığını görüyoruz. Dolayısıyla TBMM'nin prestiji, ağırlığı, vizyonu son dönemlerde maalesef halkımızın gözünde olumsuz birtakım etkilere sebep oluyor. Bizim bir görevimiz de bu etkileri gidermek." diye konuştu.
- "Milletvekili dokunulmazlığı belli durumlar dışında kaldırılmalı"
MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, Terörsüz Türkiye hedefinde önemli mesafe katedildiğini belirterek, Terörsüz Türkiye'nin gerçekleşmesiyle terörsüz bölgenin yolunun da açılacağını dile getirdi.
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonunun çok önemli çalışmalar yaptığını ifade eden Kalaycı, "Toplumsal yaraların sarıldığı, kronik meselelerin köklü çözümlerle buluşturulduğu, milli ve manevi değerlerle kenetlenmiş bir Türkiye'ye ulaşmak müşterek gayemizdir. Ortak bir geçmişi ve kaderi paylaşan, ortak bir gelecek idealine inanan, ortak bir kültürü yaşayan bütün vatandaşlarımız, etnik köken, dil ve din gibi farklılıklarına bakılmaksızın Türk milleti kimliğinde birleşmişlerdir. Bütün vatandaşlarımız, Türk milletinin eşit ve onurlu evlatlarıdır." dedi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile TBMM'nin daha da etkinlik kazandığını, asıl fonksiyonuna kavuştuğunu, denge ve denetleme vasfının tescillendiğini ve kuvvetler ayrımının netleştiğini söyleyen Kalaycı, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yeni ve demokratik bir anayasa ile taçlandırılmalı. Bununla birlikte, yine darbe dönemi ürünü olan Siyasi Partiler Kanunu ve seçim kanunları değiştirilmeli, siyaset kurumu demokratikleştirilmeli." ifadesini kullandı.
TBMM'de "siyasi etik komisyonu" kurularak yasama faaliyetlerinin ve milletvekillerinin etik kurallar çerçevesinde hareket etmesinin temin edilmesi gerektiğini kaydeden Kalaycı, "Milletvekili dokunulmazlığı kamu vicdanının kabul edeceği makul esaslara bağlanarak belli durumlar dışında kaldırılmalı. İşlenmiş suçlar hiç kimsenin yanına bırakılmamalı." diye konuştu.
Meclis İçtüzüğü'nün yepyeni bir anlayışla ele alınması gerektiğini ve Meclis çalışmalarında hem kurumsal hem de işlevsel yeniliklere ihtiyaç olduğunu ifade eden Kalaycı, Meclis İçtüzüğü'nün yenilenmesi konusunda tüm siyasi parti gruplarına sorumluluk düştüğünü söyledi.
Kalaycı, "Milliyetçi Hareket Partisi, daha demokratik, hızlı, etkin, şeffaf, katılımcı ve kaliteli bir yasama sürecinin ortaya çıkarılmasını sağlayacak yeni bir içtüzüğün hazırlanması konusunda katkı ve destek vermeye hazırdır." dedi.
- "Ülkemiz, terörsüz bir geleceğe yürümektedir"
AK Parti Aksaray Milletvekili Hüseyin Altınsoy, dünya genelinde yaşanan krizlerin ortasında barış ve diyalog ilkesine olan sarsılmaz bağlılığıyla bütün ülkelerle iletişim kurabilen ve sorunların halledilmesi, barışın sağlanabilmesi için diplomasi masasını açık tutan tek ülkenin Türkiye olduğunun altını çizdi.
Terörsüz Türkiye hedefine yönelik çalışmalara değinen Altınsoy, "Gazi Meclisimizde geniş bir katılımla ve ortak akılla çalışmalarını sürdüren Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonunun çalışmalarıyla olgunlaşan desteği ve yol göstericiliği, sürecin yegane siyasal öznesinin milli irade olduğunu net şekilde ortaya koyarak terör örgütünün tasfiyesi sürecinde ihtiyaç duyulabilecek düzenlemelerin çerçevesini de belirleyecektir." dedi.
Altınsoy, Terörsüz Türkiye adımının, demokrasinin tüm tehditlerden arındırılması için atılmış stratejik ve tarihi bir adım olduğunu belirtti. "Terörsüz bölge" hedefinin ise komşu ülkeler başta olmak üzere Türkiye'nin yakın bölgesinde, terör örgütleri üzerinden emperyalist vesayet kurulmasına karşı bir duruş olduğunun altını çizen Altınsoy, şunları kaydetti:
"Silahın ve terörün gölgesinin kalktığı bir ortamda demokratik siyaset güç kazanacak, ekonomik kalkınma ve sosyal refah ön plana çıkacaktır. Yarım asırdır milletimizin huzuruna, birliğine ve geleceğine kasteden terörün tamamen tasfiyesine yönelik yürütülen bu süreç ve devletimizin tüm kurumlarının eş güdümüyle sürdürülen çalışmalar, Terörsüz Türkiye hedefine doğru kaydedilen ilerlemenin açık bir göstergesidir. Bu tarihi sürecin bölgesel barışın ve istikrarın tesisine de örnek teşkil edeceğine inanıyoruz. Ülkemiz, milletimizin kardeşliğini hedef alabilecek hiçbir provokasyona izin vermeden kararlılıkla ve sağduyuyla terörsüz bir geleceğe yürümektedir."
AK Parti'li Altınsoy, TBMM'nin, geçmişte olduğu gibi bugün de ulusal ve uluslararası önemli konulara ilişkin güçlü duruşunu yansıttığını belirterek, "Bu dönemde ortak bildiriler yayınlanmış, tezkereler ilan edilmiş, katliamlara dur denilmiştir. Filistin konusunda ayrıca Meclis Başkanlığımızca çeşitli etkinlikler düzenlenmiştir." ifadesini kullandı.
