2005-05-25 - 13:57
Petrol arama ve üretme faaliyetlerine daha fazla katılımı sağlamak için işlemlerin maliyetini azaltan ve sadeleştiren tasarı, yatırım indirimi ile vergi istisnası, transfer kolaylıkları gibi teşviklerin yanısıra arama ve işletme hak ve yükümlülüklerini de günün koşullarına göre düzenliyor.
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu, yerli ve yabancı sermayenin petrol arama ve üretme faaliyetlerine daha fazla katılımını sağlamak için teşvikler getiren Petrol Kanunu'nda değişiklik öngören yasa tasarını alt komisyona sevk etti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek, tasarıyı komisyona sunarken, ''2020'ye kadar birincil enerji talebimizin yüzde 6 artması beklenmektedir. Türkiye'nin kalkınabilmesi için her yıl artan enerji ihtiyacını kesintisiz karşılama zorunluluğu vardır'' dedi.
Türkiye'nin enerji talebinin yerli kaynaklarla karşılanamayacağını ifade eden Demirbilek, ''Petrol Kanunu'nda getirilen unsurlar aslında teşvik edici değil, sadece cesaret kırıcı unsurların temizlenmesidir. Özel sektör yatırımlarını cesaretlendirmek ve yatırımların önünün açılması bu kanunun temel amaçlarındandır'' diye konuştu.
Demirbilek, 175 yabancı ve 30 yerli şirketin arama faaliyeti izni aldığını bildirerek, halen 19 yabancı ve 13 yerli şirketin arama çıkarma faaliyetlerini sürdürdüğünü söyledi.
Türkiye'nin petrol ve doğalgaz bakımından yeteri kadar aranmadığını, bu yasa ile aramaların tamamlanmasını ve petrolün varlığının ya da yokluğunun ortaya çıkarılmasını hedeflediklerini ifade etti. Demirbilek, denizlerde de şu ana kadar yeterli arama yapılmadığını ve Karadeniz'de arama çalışmalarının sonucunun merakla beklendiğini kaydetti.
Yıl sonuna kadar Karadeniz'de 6-8 arasında kuyu açılmasının planlandığını kaydeden Demirbilek, Doğu Karadeniz'de 20 Haziran'dan itibaren arama faaliyetlerine başlanacağını bildirdi.
Demirbilek, 103 doğalgaz ve 20 petrol sahasının keşfedildiğini vurgulayarak, Türkiye'nin yıllık 30 milyon ton petrol tükettiğini ve bunun için de arama ve üretimin önemli olduğunu söyledi. Demirbilek, Türkiye'de üretilen petrolün yıllık tüketimin ancak yüzde 7.4'ünü karşıladığına dikkati çekti.
Düzenlemeyle kamu ve özel sektör yatırımının artmasını ve yatırımların Türkiye'ye çekilmesinin amaçlandığına işaret eden Demirbilek, son zamanlarda arama için ruhsat başvurularının çoğaldığını, yeni yasanın bu faaliyetleri hızlandıracağını söyledi.
Tasarının yasalaşması durumunda önümüzdeki 10 yılda tüketimin yarısını üretmeyi dilediklerini kaydeden Demirbilek, yatırımcıları cesaretlendirecek kararlar alınması gereğini ifade etti.
ELEŞTİRİ
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, tasarı üzerinde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin çıkarlarının gözardı tutulduğunu ve bu düzenleme ile TPAO'nun fonksiyonlarının tamamen yok edildiğini ileri sürdü. Seyhan, tasarının alt komisyona sevk edilmesini ve uzlaşma ile çıkarılması gerektiğini belirtti.
Açık denizlerde petrol arama ve çıkarma yetkisinin Bakanlar Kurulu'nda olduğunu ancak düzenleme ile bu yetkinin Bakanlar Kurulu'nda alınarak açıkta bırakıldığını savunan Seyhan, bu tasarının olduğu gibi çıkması halinde Türkiye'nin çıkarlarının zedeleneceğini söyledi.
TPAO'nun yükünün diğer şirketlerle eşitlenmesi halinde, bunun stratejik petrol rezervinin üretilmemesi ve yavaş yavaş tüm kuyuların kapatılması anlamına geleceğini belirten Seyhan, ''Yabancı kuruluşlar teşvik edilirken, TPAO'nun imha edilmesini de istemiyoruz'' dedi.
Daha sonra yapılan oylamada tasarının alt komisyona sevk edilmesi benimsendi.
TASARI
Petrol arama ve üretme faaliyetlerine daha fazla katılımı sağlamak için işlemlerin maliyetini azaltan ve sadeleştiren tasarı, yatırım indirimi ile vergi istisnası, transfer kolaylıkları gibi teşviklerin yanısıra arama ve işletme hak ve yükümlülüklerini de günün koşullarına göre düzenliyor.
Tasarı ile petrol arama ve üretim çalışmalarının çok az olduğu deniz alanlarındaki faaliyetlere ise daha kapsamlı teşvikler getiriliyor.
Yasanın uygulanması ile ilgili hızlı ve düzenli karar almak, sektördeki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün görevleri ve gelirleri, petrol endüstrisinin gereklerine göre yeniden düzenleniyor.
Tasarıya göre, Türkiye, kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayrılacak. Petrol aramaları için sondaj öncesi veri alımı yapılabilecek ve bu veriler yatırımcılara pazarlanabilecek.
Her ruhsat için verilen programla ilgili olarak yerine getirilmeyen kısma parasal yaptırım uygulanacak. İşletme sahalarında üretim yapılan seviyenin altı ve üstü, eğer işletmeci tarafından aranmak istenmiyorsa belli bir süre sonra aramaya açılacak. Arama ruhsatlarından devlet hakkı alınmayacak ve işletme sahalarından alınacak devlet hakkından indirimler yapılacak.
Devlet hissesi; üretim miktarlarına, üretimin cinsine, kara ve deniz sahalarına ve su derinliğine, gravitesine ve üretim metoduna göre kademeli ve indirimli olarak düzenlenecek.
Petrolün aranması ve üretiminde elde edilen verilerin, daha etkili kullanılmasını sağlamak için işletme ruhsatındaki gizli bilgiler belirli bir süre sonunda sektörün ve talep edecek diğer kamu kurum ve kuruluşların ve kişilerin yararlanmasına sunulmak üzere açık bilgi haline getirilecek.
Tasarıya göre, sermaye ve kar transferlerinde kolaylıklar sağlanacak, enflasyon muhasebesi sistemi, bazı vergi muafiyetleri getirilecek, idari para cezaları arttırılacak.
Petrol işlemi için gerekli personel, ekipman ve malzemelerin yurtiçi ve yurtdışından temini kolaylaştırılacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek, tasarıyı komisyona sunarken, ''2020'ye kadar birincil enerji talebimizin yüzde 6 artması beklenmektedir. Türkiye'nin kalkınabilmesi için her yıl artan enerji ihtiyacını kesintisiz karşılama zorunluluğu vardır'' dedi.
Türkiye'nin enerji talebinin yerli kaynaklarla karşılanamayacağını ifade eden Demirbilek, ''Petrol Kanunu'nda getirilen unsurlar aslında teşvik edici değil, sadece cesaret kırıcı unsurların temizlenmesidir. Özel sektör yatırımlarını cesaretlendirmek ve yatırımların önünün açılması bu kanunun temel amaçlarındandır'' diye konuştu.
Demirbilek, 175 yabancı ve 30 yerli şirketin arama faaliyeti izni aldığını bildirerek, halen 19 yabancı ve 13 yerli şirketin arama çıkarma faaliyetlerini sürdürdüğünü söyledi.
Türkiye'nin petrol ve doğalgaz bakımından yeteri kadar aranmadığını, bu yasa ile aramaların tamamlanmasını ve petrolün varlığının ya da yokluğunun ortaya çıkarılmasını hedeflediklerini ifade etti. Demirbilek, denizlerde de şu ana kadar yeterli arama yapılmadığını ve Karadeniz'de arama çalışmalarının sonucunun merakla beklendiğini kaydetti.
Yıl sonuna kadar Karadeniz'de 6-8 arasında kuyu açılmasının planlandığını kaydeden Demirbilek, Doğu Karadeniz'de 20 Haziran'dan itibaren arama faaliyetlerine başlanacağını bildirdi.
Demirbilek, 103 doğalgaz ve 20 petrol sahasının keşfedildiğini vurgulayarak, Türkiye'nin yıllık 30 milyon ton petrol tükettiğini ve bunun için de arama ve üretimin önemli olduğunu söyledi. Demirbilek, Türkiye'de üretilen petrolün yıllık tüketimin ancak yüzde 7.4'ünü karşıladığına dikkati çekti.
Düzenlemeyle kamu ve özel sektör yatırımının artmasını ve yatırımların Türkiye'ye çekilmesinin amaçlandığına işaret eden Demirbilek, son zamanlarda arama için ruhsat başvurularının çoğaldığını, yeni yasanın bu faaliyetleri hızlandıracağını söyledi.
Tasarının yasalaşması durumunda önümüzdeki 10 yılda tüketimin yarısını üretmeyi dilediklerini kaydeden Demirbilek, yatırımcıları cesaretlendirecek kararlar alınması gereğini ifade etti.
ELEŞTİRİ
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, tasarı üzerinde yaptığı konuşmada, Türkiye'nin çıkarlarının gözardı tutulduğunu ve bu düzenleme ile TPAO'nun fonksiyonlarının tamamen yok edildiğini ileri sürdü. Seyhan, tasarının alt komisyona sevk edilmesini ve uzlaşma ile çıkarılması gerektiğini belirtti.
Açık denizlerde petrol arama ve çıkarma yetkisinin Bakanlar Kurulu'nda olduğunu ancak düzenleme ile bu yetkinin Bakanlar Kurulu'nda alınarak açıkta bırakıldığını savunan Seyhan, bu tasarının olduğu gibi çıkması halinde Türkiye'nin çıkarlarının zedeleneceğini söyledi.
TPAO'nun yükünün diğer şirketlerle eşitlenmesi halinde, bunun stratejik petrol rezervinin üretilmemesi ve yavaş yavaş tüm kuyuların kapatılması anlamına geleceğini belirten Seyhan, ''Yabancı kuruluşlar teşvik edilirken, TPAO'nun imha edilmesini de istemiyoruz'' dedi.
Daha sonra yapılan oylamada tasarının alt komisyona sevk edilmesi benimsendi.
TASARI
Petrol arama ve üretme faaliyetlerine daha fazla katılımı sağlamak için işlemlerin maliyetini azaltan ve sadeleştiren tasarı, yatırım indirimi ile vergi istisnası, transfer kolaylıkları gibi teşviklerin yanısıra arama ve işletme hak ve yükümlülüklerini de günün koşullarına göre düzenliyor.
Tasarı ile petrol arama ve üretim çalışmalarının çok az olduğu deniz alanlarındaki faaliyetlere ise daha kapsamlı teşvikler getiriliyor.
Yasanın uygulanması ile ilgili hızlı ve düzenli karar almak, sektördeki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün görevleri ve gelirleri, petrol endüstrisinin gereklerine göre yeniden düzenleniyor.
Tasarıya göre, Türkiye, kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayrılacak. Petrol aramaları için sondaj öncesi veri alımı yapılabilecek ve bu veriler yatırımcılara pazarlanabilecek.
Her ruhsat için verilen programla ilgili olarak yerine getirilmeyen kısma parasal yaptırım uygulanacak. İşletme sahalarında üretim yapılan seviyenin altı ve üstü, eğer işletmeci tarafından aranmak istenmiyorsa belli bir süre sonra aramaya açılacak. Arama ruhsatlarından devlet hakkı alınmayacak ve işletme sahalarından alınacak devlet hakkından indirimler yapılacak.
Devlet hissesi; üretim miktarlarına, üretimin cinsine, kara ve deniz sahalarına ve su derinliğine, gravitesine ve üretim metoduna göre kademeli ve indirimli olarak düzenlenecek.
Petrolün aranması ve üretiminde elde edilen verilerin, daha etkili kullanılmasını sağlamak için işletme ruhsatındaki gizli bilgiler belirli bir süre sonunda sektörün ve talep edecek diğer kamu kurum ve kuruluşların ve kişilerin yararlanmasına sunulmak üzere açık bilgi haline getirilecek.
Tasarıya göre, sermaye ve kar transferlerinde kolaylıklar sağlanacak, enflasyon muhasebesi sistemi, bazı vergi muafiyetleri getirilecek, idari para cezaları arttırılacak.
Petrol işlemi için gerekli personel, ekipman ve malzemelerin yurtiçi ve yurtdışından temini kolaylaştırılacak.
