2005-10-26 - 17:00
Sosyal güvenlik prim alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören kanun tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Tasarı'nın genel gerekçesinde, primlerin zamanında tahsil edilememesinin, sosyal güvenlik açıklarının büyümesine yol açtığı ifade edilerek, Bağ-Kur ve SSK'ya olan prim borçlarının 2002 yılından 2004 yılına kadar yüzde 74 oranında arttığı bildirildi.
Gerekçede, tasarıyla SSK'nın özel sektörden 2005 Mart ayı itibariyle 2.3 milyar YTL (2.3 katrilyon lira) prim alacağı ve 2005 Temmuz ayı itibariyle 2.3 milyar YTL (2.3 katrilyon lira) gecikme cezası olmak üzere toplam 4.6 milyar YTL (4.6 katrilyon lira) alacağının yeniden yapılandırılmasının öngörüldüğü kaydedildi. Bu miktarın, SSK'nın toplam alacağının yüzde 63.7'sini oluşturduğu belirtildi.
Tasarının gerekçesine göre, SSK'da tutarı 50 bin YTL (50 milyar lira) üstünde olan 6 bin 259 dosya bulunurken, bu miktar, asıl prim alacaklarının yüzde 40.7'sine tekabül ediyor.
BAĞ-KUR
Bağ-Kur'da ise 31 Mart 2005 tarihi itibariyle 3 milyon 385 bin 806aktif sigortalı bulunuyor. Aynı tarih itibariyle 2 milyon 187 bin 540 kişinin Kurum'a olan borçları yeniden yapılandırılacak.
Bağ-Kur'un 31 Mart 2005 tarihi itibariyle kayıtlı toplam prim alacağı ise 16.7 milyar YTL (16.7 katrilyon lira).
Tasarıyla, SSK ve Bağ-Kur'un birikmiş alacaklarının enflasyon rakamları baz alınarak güncellenmesi yoluyla alacak asıllarının değerinin korunması, bunun yanı sıra borçluların gecikme zammı ve faiz yüklerinde ortaya çıkan mağduriyetin belirli ölçüde giderilmesi amaçlanıyor.
Gerekçede, ''borçluların tekrar sisteme düzenli prim ödemelerinin teşviki amacıyla borcun ödenebilir seviyeye getirilmesi, kurumların birikmiş alacaklarının tahsil edilmesi, yeni borç birikimlerinin önüne geçilmesi ve sosyal güvenlik prim alacaklarının tahsilinde kurumların daha etkin bir takip yapabilmelerine imkan tanınması amaçlanıyor'' ifadesine yer verildi.
Tasarıya göre, 31 Mart 2005 tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan özel sektör işverenlerinin sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası borçları yeniden yapılandırılacak.
Ayrıca, 31 Mart 2005 tarihinde ve daha önce biten özel bina inşaatı ve ihale konusu işlerden dolayı yeterli işçilik bildiriminde bulunmayanların borçları, işçilik tutarı üzerinden hesaplanan borçlar kapsamına alınıyor. Bu borçlar da kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren, iki ay içinde başvurulması halinde yeniden yapılandırılacak.
Bağ-Kur kapsamında olan sigortalılar ile borç aslı 50.000 YTL'nin altında olan SSK kapsamındaki özel sektör borçlarında, 21 Aralık 1998 öncesi dönemler için yürürlükteki oranlar esas alınarak gecikme zammı hesaplanacak. Bu tarihten sonraki borçlar ise TEFE oranları uygulanarak yeniden hesaplanacak.
Borçlardan asıl tutarı 50.000 YTL'nin üstünde olanlar için yeniden yapılandırma başvurusunun yapıldığı ayın sonuna kadar yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre gecikme zammı hesaplanmak suretiyle borç tutarı tespit edilecek.
Bu tutardan; bilanço esasına göre defter tutan işverenlerin en son vermiş olduğu gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile verilen bilançosu esas alınarak, ''Dönen Varlıklar-Stoklar/Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar'' rasyosuna göre bulunacak oran 0.50 ve altında ise bu durum borçlu açısından ''çok zor durum'' hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.50-0.40 arasında ise yüzde 10'u, 0.39-0.30 arasında ise yüz 20'si, 0.29 ve altında ise yüzde 30'u terkin edilecek.
İşverenler tarafından 31 Aralık 2004 itibariyle beyan edilecek mali durum bildirimi esas alınarak, ''Kasa artı Banka artı Kısa Vadeli Alacaklar/Kısa Vadeli Borçlar'' rasyosuna göre bulunacak oran 0.30 ve altında ise bu durum borçlu açısından ''çok zor durum'' hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.30-0.20 arasında ise yüzde 10'u, 0.19-0.10 arasında ise yüzde 20'si ve 0.09 ve altında ise yüzde 30'u terkin edilecek.
36 AY TAKSİT
Bu durumda olan işverenlerden, 1 Ocak 2005 tarihinden önce vergi mükellefiyeti sona eren veya haklarında iflas kararı verilen işverenler için yüz 30'u terkin edilerek, kalan borç 36 aya kadar taksitlendirilecek. Ancak, her durumda taksitlendirmeye esas olan tutar borç aslından aşağı olamayacak. Likidite oranının hesaplanmasında yüzdelik ayırımdan sonraki rakamlar dikkate alınmayacak; beyan edilen bilgilerin doğruluğunu, SSK veya Maliye Bakanlığı denetim elemanları kontrol edebilecek.
Beyan edilen bilgilerin doğru olmadığının anlaşılması halinde işverenler, bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler ve Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre haklarında işlem yapılacak.
Yeniden yapılandırılan borçların, başvuru tarihine göre aylık bazda hesaplanacak borcun ''ağırlıklı yaşı'' ve borcun miktarı dikkatealınarak, peşin veya her durumda 36 ayı geçmemek üzere eşit taksitle ödenmesine, ilk taksit ödeme süresini belirlemeye, taksit ödeme zamanlarını borçlular itibariyle farklılaştırmaya, başvuru süresinin bir aya kadar uzatılmasına, ''çok zor durum'' halinin uygulanmasına ilişkin hususlar ile diğer usul ve esasları belirlemeye, ilgili kurumların yönetim kurulları yetkili olacak.
TAKSİT ŞARTLAR
Taksitlendirilen toplam borcun tamamının veya bir kısmının taksitle ödenmek istemesi halinde, taksitlendirilen toplam borca, 12 aylık sürede ödenirse yıllık yüzde 5, 12 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 6 ve 24 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 7 oranında taksitlendirme farkı hesaplanarak ilave edilecek ve taksit süresine bölünmek suretiyle aylık taksit tutarı bulunacak.
Başlangıçta taksitle ödeme yolunu seçip, daha sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmını peşin ödemek isteyenlerden, uygulanan taksitlendirme farkının kalan aylara isabet eden kısmı indirilerek bakiye borç miktarı tahsil edilecek.
Ödenmesi gereken taksitlerin, ödenmemesi ya da eksik ödenmesi halinde ise ödenmemiş tutarların son taksit ödeme süresi sonuna kadar,Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin aylık ortalama faiz oranına 1 puan ilave edilerek bulunacak oranı ödeyenler, bu kanun hükümlerinden yararlanabilecekler. Taksitlendirme süresi içinde ödenmeyen aynı mahiyetteki cari ay prim ve diğer borçları, ilgili kurumların mevzuatlarına göre gecikme zammı hesaplanarak tahsil edilecek.
Başvurusu kabul edilip borçları yeniden yapılandırılanlar, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini yerine getirmezlerse bu kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler.
Bu durumda olanların ödedikleri tutarlar, kurumların ilgili mevzuatları uyarınca borçlarına mahsup edilecek.
Borçları yeniden yapılandıranlardan, taksitlendirme süresinde tahakkuk eden yıllık gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi ödeme yükümlülüklerinin kanuni süresinde yerine getirildiğini ya da Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili hükümlerine göre taksitlendirildiğini belgeleyemeyenler de bu kanunun getirdiği hükümlerden yararlanma haklarını kaybedecekler. Ödedikleri tutarlar, Kurumun ilgili mevzuatı uyarınca borçlarına mahsup edilecek.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce borçlarını taksitlendirerek, ilgili kanunlardaki taksitlendirme şartlarına uygun olarak ödeyenler, kalan borç tutarları için başvuru süresi içinde talep etmeleri halinde, yeni kanunun hükümlerinden yararlanabilecekler.
Yeniden yapılandırılan borçlar için yapılan ödemeler, yanlış veya yersiz alınan tutarlar hariç, iade ve mahsup edilmeyecek.
Yeniden yapılandırma nedeniyle bu kanunun yürürlük tarihinden öncetahsil edilmiş tutarların iadesi veya mahsubu yapılamayacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan hacizler ile alınan teminatlar, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilebilecek.
Kanundan yararlanmak üzere başvuran borçluların, kapsama giren borçları dolayısıyla kurumlara yaptıkları itirazlardan ve yargı nezdinde sürdürdükleri davalardan feragat etmeleri ve ihtilaf yaratmamaları şartı da aranacak.
SAĞLIK HİZMETİ
Sigortalılar ile hak sahiplerinden bu kanuna göre taksitlendirme için başvuranlar, taksitlendirilen toplam borçlarının yüzde 50'sini peşin veya taksitler halinde ödemeleri durumunda, sağlık sigortasından yararlandırılacaklar.
Sigortalı ve hak sahipleri, 1 Nisan 2005 tarihinden bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahakkuk eden prim ve sosyal güvenlik destek primi borçlarını, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 12 ay içinde ödemekle yükümlü kılınacaklar.
Kanunun yürürlüğe girmesiyle bundan sonra sosyal güvenlik kurumlarına borçlarını ödemeyenler, devletten aldıkları teşviklerden yararlanamayacaklar. Haksız olarak yararlananlardan ise bu teşvikler geri alınacak.
TBMM Başkanlığı'na sunulan ''Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı''na göre, tahsil dairelerince düzenlenen haciz bildirileri, borçlunun hak ve alacaklarının bulunduğu veya bulunabileceği banka ve özel finans kurumlarının şubelerine doğrudan veya o bölgedeki tahsil dairesi aracılığıyla tebliğ edilebilecek. Haciz bildirileri, belirlenecek limitin üzerinde borçlu olanlara, banka ve özel finans kurumlarının genel müdürlüklerine de doğrudan tebliğ yapılabilecek.
Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi halinde, ödenmeyen kısmına, sürenin bittiği tarihten itibaren ilk 3 aylık sürede her ay için yüzde 3 oranında gecikme cezası uygulanacak. Ayrıca, her ay için bulunan bu tutarlara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığı'nca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden iskontolu ihraç edilen devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanacak.
ÖNCELİK BÜYÜK BORÇLARA
Tahsilin olanaksız veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olacağı anlaşılan 20 YTL'ye kadar olan kurum alacakları, tahsil zaman aşımı süresi beklenilmeksizin, Kurum yönetim kurulunca terkin edilebilecek. Kurum yönetim kurulu, bu miktarı 10katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Kurumun prim ve diğer alacakları, yaş ve miktarına göre sınıflandırılacak. Kurumun prim ve diğer alacaklarının takibinde öncelik, yeni ve büyük tutarlı borçlara verilecek.Süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarla ilgili olarak,borçlular hakkında ödeme süresinin bitimini izleyen aydan itibaren takibe geçilecek. Denetlenecek sektörler, risk kriterlerine göre sınıflandırılacak;riski yüksek olan sektörlerin denetimine öncelik verilecek.
BİLGİLER 7 GÜN İÇİNDE VERİLECEK
Sigortalıların prim borçlarının takibinde etkinlik sağlamaya yönelik olarak, bankalar ve özel finans kurumlarının genel müdürlükleri, borçlu sigortalıların hak ve alacaklarına ilişkin istenilen bilgileri, 7 iş gününde verecek. Verilmemesi halinde, en yüksek basamağın prim tutarı kadar idari ceza uygulanacak.
Tasarıyla, prim mahsup sistemi de değiştiriliyor. Buna göre, yapılan prim ödemeleri öncelikle eski borca değil, ödemenin yapıldığı aya ait prim borcuna mahsup edilecek, kalan kısmı ise en eski borçtan başlayarak mahsup edilecek.
Kurum, tahakkuk etmiş ve ödenmemiş toplam 3 aylık prim borcu olan sigortalıyı, takip eden 1 ay içinde borç tutarı hakkında yazılı olarak bilgilendirecek, 3 ay içinde borç bildirimi yapılacak. Prim borcu, bildirimde belirtilen sürede ödenmezse icra takibi başlatılacak.
Kamu denetim elemanları ile sigorta müfettişleri ve sigorta yoklama memurları, inceleme sırasında, ilgililerin kayıt ve tescili olup olmadıklarını değerlendirecek.
SİGORTALILIĞIN DURDURULMASI
Kuruma 5 yıl ve daha uzun süreye ilişkin prim borcu bulunanlara yapılan bildirimi takiben bu borçlarının ödenmemesi halinde sigortalılığı durdurulacak.
Prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu, hiç prim ödemesi olmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulacak. Prim borcu süreleri, sigortalılık süresi olarak değerlendirilemeyecek ve bu sürelere ilişkin kurum alacakları takip edilmeyecek.
Borçlarını ödemek isteyenler, en son bulundukları basamağın, ödeme tarihindeki tutarı üzerinde ödeme yapmaları halinde, bu süreler yeniden sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.
Sigortalılar, 31 Aralık 2006 tarihine kadar, basamak ve prim borçlarını etkileyecek her türlü bilgi ve belgeyi kuruma ibraz edecek.
Bu tarihten sonra getirilecek bilgi ve belgeler, basamak seyirlerini ve prim borçlarını etkilemeyecek; sadece sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.
Gerekçede, tasarıyla SSK'nın özel sektörden 2005 Mart ayı itibariyle 2.3 milyar YTL (2.3 katrilyon lira) prim alacağı ve 2005 Temmuz ayı itibariyle 2.3 milyar YTL (2.3 katrilyon lira) gecikme cezası olmak üzere toplam 4.6 milyar YTL (4.6 katrilyon lira) alacağının yeniden yapılandırılmasının öngörüldüğü kaydedildi. Bu miktarın, SSK'nın toplam alacağının yüzde 63.7'sini oluşturduğu belirtildi.
Tasarının gerekçesine göre, SSK'da tutarı 50 bin YTL (50 milyar lira) üstünde olan 6 bin 259 dosya bulunurken, bu miktar, asıl prim alacaklarının yüzde 40.7'sine tekabül ediyor.
BAĞ-KUR
Bağ-Kur'da ise 31 Mart 2005 tarihi itibariyle 3 milyon 385 bin 806aktif sigortalı bulunuyor. Aynı tarih itibariyle 2 milyon 187 bin 540 kişinin Kurum'a olan borçları yeniden yapılandırılacak.
Bağ-Kur'un 31 Mart 2005 tarihi itibariyle kayıtlı toplam prim alacağı ise 16.7 milyar YTL (16.7 katrilyon lira).
Tasarıyla, SSK ve Bağ-Kur'un birikmiş alacaklarının enflasyon rakamları baz alınarak güncellenmesi yoluyla alacak asıllarının değerinin korunması, bunun yanı sıra borçluların gecikme zammı ve faiz yüklerinde ortaya çıkan mağduriyetin belirli ölçüde giderilmesi amaçlanıyor.
Gerekçede, ''borçluların tekrar sisteme düzenli prim ödemelerinin teşviki amacıyla borcun ödenebilir seviyeye getirilmesi, kurumların birikmiş alacaklarının tahsil edilmesi, yeni borç birikimlerinin önüne geçilmesi ve sosyal güvenlik prim alacaklarının tahsilinde kurumların daha etkin bir takip yapabilmelerine imkan tanınması amaçlanıyor'' ifadesine yer verildi.
Tasarıya göre, 31 Mart 2005 tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan özel sektör işverenlerinin sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası borçları yeniden yapılandırılacak.
Ayrıca, 31 Mart 2005 tarihinde ve daha önce biten özel bina inşaatı ve ihale konusu işlerden dolayı yeterli işçilik bildiriminde bulunmayanların borçları, işçilik tutarı üzerinden hesaplanan borçlar kapsamına alınıyor. Bu borçlar da kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren, iki ay içinde başvurulması halinde yeniden yapılandırılacak.
Bağ-Kur kapsamında olan sigortalılar ile borç aslı 50.000 YTL'nin altında olan SSK kapsamındaki özel sektör borçlarında, 21 Aralık 1998 öncesi dönemler için yürürlükteki oranlar esas alınarak gecikme zammı hesaplanacak. Bu tarihten sonraki borçlar ise TEFE oranları uygulanarak yeniden hesaplanacak.
Borçlardan asıl tutarı 50.000 YTL'nin üstünde olanlar için yeniden yapılandırma başvurusunun yapıldığı ayın sonuna kadar yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre gecikme zammı hesaplanmak suretiyle borç tutarı tespit edilecek.
Bu tutardan; bilanço esasına göre defter tutan işverenlerin en son vermiş olduğu gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile verilen bilançosu esas alınarak, ''Dönen Varlıklar-Stoklar/Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar'' rasyosuna göre bulunacak oran 0.50 ve altında ise bu durum borçlu açısından ''çok zor durum'' hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.50-0.40 arasında ise yüzde 10'u, 0.39-0.30 arasında ise yüz 20'si, 0.29 ve altında ise yüzde 30'u terkin edilecek.
İşverenler tarafından 31 Aralık 2004 itibariyle beyan edilecek mali durum bildirimi esas alınarak, ''Kasa artı Banka artı Kısa Vadeli Alacaklar/Kısa Vadeli Borçlar'' rasyosuna göre bulunacak oran 0.30 ve altında ise bu durum borçlu açısından ''çok zor durum'' hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.30-0.20 arasında ise yüzde 10'u, 0.19-0.10 arasında ise yüzde 20'si ve 0.09 ve altında ise yüzde 30'u terkin edilecek.
36 AY TAKSİT
Bu durumda olan işverenlerden, 1 Ocak 2005 tarihinden önce vergi mükellefiyeti sona eren veya haklarında iflas kararı verilen işverenler için yüz 30'u terkin edilerek, kalan borç 36 aya kadar taksitlendirilecek. Ancak, her durumda taksitlendirmeye esas olan tutar borç aslından aşağı olamayacak. Likidite oranının hesaplanmasında yüzdelik ayırımdan sonraki rakamlar dikkate alınmayacak; beyan edilen bilgilerin doğruluğunu, SSK veya Maliye Bakanlığı denetim elemanları kontrol edebilecek.
Beyan edilen bilgilerin doğru olmadığının anlaşılması halinde işverenler, bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler ve Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre haklarında işlem yapılacak.
Yeniden yapılandırılan borçların, başvuru tarihine göre aylık bazda hesaplanacak borcun ''ağırlıklı yaşı'' ve borcun miktarı dikkatealınarak, peşin veya her durumda 36 ayı geçmemek üzere eşit taksitle ödenmesine, ilk taksit ödeme süresini belirlemeye, taksit ödeme zamanlarını borçlular itibariyle farklılaştırmaya, başvuru süresinin bir aya kadar uzatılmasına, ''çok zor durum'' halinin uygulanmasına ilişkin hususlar ile diğer usul ve esasları belirlemeye, ilgili kurumların yönetim kurulları yetkili olacak.
TAKSİT ŞARTLAR
Taksitlendirilen toplam borcun tamamının veya bir kısmının taksitle ödenmek istemesi halinde, taksitlendirilen toplam borca, 12 aylık sürede ödenirse yıllık yüzde 5, 12 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 6 ve 24 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 7 oranında taksitlendirme farkı hesaplanarak ilave edilecek ve taksit süresine bölünmek suretiyle aylık taksit tutarı bulunacak.
Başlangıçta taksitle ödeme yolunu seçip, daha sonra taksitlendirilen borcun kalan kısmını peşin ödemek isteyenlerden, uygulanan taksitlendirme farkının kalan aylara isabet eden kısmı indirilerek bakiye borç miktarı tahsil edilecek.
Ödenmesi gereken taksitlerin, ödenmemesi ya da eksik ödenmesi halinde ise ödenmemiş tutarların son taksit ödeme süresi sonuna kadar,Devlet İç Borçlanma Senetleri'nin aylık ortalama faiz oranına 1 puan ilave edilerek bulunacak oranı ödeyenler, bu kanun hükümlerinden yararlanabilecekler. Taksitlendirme süresi içinde ödenmeyen aynı mahiyetteki cari ay prim ve diğer borçları, ilgili kurumların mevzuatlarına göre gecikme zammı hesaplanarak tahsil edilecek.
Başvurusu kabul edilip borçları yeniden yapılandırılanlar, taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini yerine getirmezlerse bu kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler.
Bu durumda olanların ödedikleri tutarlar, kurumların ilgili mevzuatları uyarınca borçlarına mahsup edilecek.
Borçları yeniden yapılandıranlardan, taksitlendirme süresinde tahakkuk eden yıllık gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi ödeme yükümlülüklerinin kanuni süresinde yerine getirildiğini ya da Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun ilgili hükümlerine göre taksitlendirildiğini belgeleyemeyenler de bu kanunun getirdiği hükümlerden yararlanma haklarını kaybedecekler. Ödedikleri tutarlar, Kurumun ilgili mevzuatı uyarınca borçlarına mahsup edilecek.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce borçlarını taksitlendirerek, ilgili kanunlardaki taksitlendirme şartlarına uygun olarak ödeyenler, kalan borç tutarları için başvuru süresi içinde talep etmeleri halinde, yeni kanunun hükümlerinden yararlanabilecekler.
Yeniden yapılandırılan borçlar için yapılan ödemeler, yanlış veya yersiz alınan tutarlar hariç, iade ve mahsup edilmeyecek.
Yeniden yapılandırma nedeniyle bu kanunun yürürlük tarihinden öncetahsil edilmiş tutarların iadesi veya mahsubu yapılamayacak. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan hacizler ile alınan teminatlar, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak ve buna isabet eden teminatlar iade edilebilecek.
Kanundan yararlanmak üzere başvuran borçluların, kapsama giren borçları dolayısıyla kurumlara yaptıkları itirazlardan ve yargı nezdinde sürdürdükleri davalardan feragat etmeleri ve ihtilaf yaratmamaları şartı da aranacak.
SAĞLIK HİZMETİ
Sigortalılar ile hak sahiplerinden bu kanuna göre taksitlendirme için başvuranlar, taksitlendirilen toplam borçlarının yüzde 50'sini peşin veya taksitler halinde ödemeleri durumunda, sağlık sigortasından yararlandırılacaklar.
Sigortalı ve hak sahipleri, 1 Nisan 2005 tarihinden bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahakkuk eden prim ve sosyal güvenlik destek primi borçlarını, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 12 ay içinde ödemekle yükümlü kılınacaklar.
Kanunun yürürlüğe girmesiyle bundan sonra sosyal güvenlik kurumlarına borçlarını ödemeyenler, devletten aldıkları teşviklerden yararlanamayacaklar. Haksız olarak yararlananlardan ise bu teşvikler geri alınacak.
TBMM Başkanlığı'na sunulan ''Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı''na göre, tahsil dairelerince düzenlenen haciz bildirileri, borçlunun hak ve alacaklarının bulunduğu veya bulunabileceği banka ve özel finans kurumlarının şubelerine doğrudan veya o bölgedeki tahsil dairesi aracılığıyla tebliğ edilebilecek. Haciz bildirileri, belirlenecek limitin üzerinde borçlu olanlara, banka ve özel finans kurumlarının genel müdürlüklerine de doğrudan tebliğ yapılabilecek.
Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi halinde, ödenmeyen kısmına, sürenin bittiği tarihten itibaren ilk 3 aylık sürede her ay için yüzde 3 oranında gecikme cezası uygulanacak. Ayrıca, her ay için bulunan bu tutarlara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığı'nca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden iskontolu ihraç edilen devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanacak.
ÖNCELİK BÜYÜK BORÇLARA
Tahsilin olanaksız veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olacağı anlaşılan 20 YTL'ye kadar olan kurum alacakları, tahsil zaman aşımı süresi beklenilmeksizin, Kurum yönetim kurulunca terkin edilebilecek. Kurum yönetim kurulu, bu miktarı 10katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Kurumun prim ve diğer alacakları, yaş ve miktarına göre sınıflandırılacak. Kurumun prim ve diğer alacaklarının takibinde öncelik, yeni ve büyük tutarlı borçlara verilecek.Süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarla ilgili olarak,borçlular hakkında ödeme süresinin bitimini izleyen aydan itibaren takibe geçilecek. Denetlenecek sektörler, risk kriterlerine göre sınıflandırılacak;riski yüksek olan sektörlerin denetimine öncelik verilecek.
BİLGİLER 7 GÜN İÇİNDE VERİLECEK
Sigortalıların prim borçlarının takibinde etkinlik sağlamaya yönelik olarak, bankalar ve özel finans kurumlarının genel müdürlükleri, borçlu sigortalıların hak ve alacaklarına ilişkin istenilen bilgileri, 7 iş gününde verecek. Verilmemesi halinde, en yüksek basamağın prim tutarı kadar idari ceza uygulanacak.
Tasarıyla, prim mahsup sistemi de değiştiriliyor. Buna göre, yapılan prim ödemeleri öncelikle eski borca değil, ödemenin yapıldığı aya ait prim borcuna mahsup edilecek, kalan kısmı ise en eski borçtan başlayarak mahsup edilecek.
Kurum, tahakkuk etmiş ve ödenmemiş toplam 3 aylık prim borcu olan sigortalıyı, takip eden 1 ay içinde borç tutarı hakkında yazılı olarak bilgilendirecek, 3 ay içinde borç bildirimi yapılacak. Prim borcu, bildirimde belirtilen sürede ödenmezse icra takibi başlatılacak.
Kamu denetim elemanları ile sigorta müfettişleri ve sigorta yoklama memurları, inceleme sırasında, ilgililerin kayıt ve tescili olup olmadıklarını değerlendirecek.
SİGORTALILIĞIN DURDURULMASI
Kuruma 5 yıl ve daha uzun süreye ilişkin prim borcu bulunanlara yapılan bildirimi takiben bu borçlarının ödenmemesi halinde sigortalılığı durdurulacak.
Prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu, hiç prim ödemesi olmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulacak. Prim borcu süreleri, sigortalılık süresi olarak değerlendirilemeyecek ve bu sürelere ilişkin kurum alacakları takip edilmeyecek.
Borçlarını ödemek isteyenler, en son bulundukları basamağın, ödeme tarihindeki tutarı üzerinde ödeme yapmaları halinde, bu süreler yeniden sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.
Sigortalılar, 31 Aralık 2006 tarihine kadar, basamak ve prim borçlarını etkileyecek her türlü bilgi ve belgeyi kuruma ibraz edecek.
Bu tarihten sonra getirilecek bilgi ve belgeler, basamak seyirlerini ve prim borçlarını etkilemeyecek; sadece sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.
