2005-02-03 - 17:30
Arınç, Debré ile görüşmesinde Türkiye'nin üyeliğinin referanduma götürülmesi kararının da ele alındığını belirterek "Referandumdan kararın Türkiye lehine çıkacağını" söyledi.
TBMM Başkanı Bülent Arınç, resmi bir ziyaret için 3 Şubat'ta Ankara'ya gelen Fransa Ulusal Meclisi Başkanı Jean-Louis Debré ve beraberindeki heyeti kabul etti.
TBMM Başkanı Bülent Arınç, ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından Debré ile birlikte düzenlediği ortak bir basın toplantısında, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Fransa'da yapılacak referandumda Türkiye lehine karar çıkacağını söyledi.
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Jean-Louis Debre ile gazetecilerin sorularını yanıtlayan Arınç, ''Türkiye'nin üyeliği konusunda Fransa'da yapılacak referandumdan hayır sonucu çıkabilir mi, böyle bir sonucu nasıl yorumlarsınız?'' sorusuna, Türkiye'nin, AB üyeliği konusunda bir ayrıcalık ve imtiyaz peşinde olmadığını belirterek, ancak Türkiye'ye karşı bir ayrımcılık yapılmasını da istemediklerini ifade etti. AB'ye daha önce üye olan ülkelere eşit olarak uygulanan prosedürün Türkiye'ye de uygulanması gerektiğini anlatan Arınç, şöyle konuştu:
''Fransa'da daha önce 1972 ve sonraki yıllarda bilebildiğim kadarıyla İrlanda, Danimarka ve İngiltere için, başka ülkelerde de referandum yapılmış olabilir. Fransa Meclisi'nin bu kararı daha sonra Senato'ya gidecek. Meclis ve Senato daha sonra bunu birlikte oylayacak. 1 Şubat'ta Fransa Meclisi'nde alınan kararın esası budur.
Eğer bu yasalaşırsa, referandum Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan için uygulanmayacak ama Türkiye'nin katılımı için uygulanacaktır. AB Anayasası için yapılacak referandumu bir kenara bırakarak söylüyorum; Türkiye için referandum, katılım sözkonusu olduğunda yapılacaktır. Bu da bugün değil; ileride olacak. Bu süre içinde Türkiye ve Fransa'da olumlu yaklaşımlar olacağına inanıyorum. Yapılacak referandumdan, Türkiye lehine bir karar çıkacaktır.''
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Debre de aynı yöndeki bir soruyu yanıtlarken, AB'nin sınırları ve yapısıyla ilgili durumlarda referandum yapılmasının gelenek olduğunu belirterek, ''Ben böyle bir sürecin olmasından dolayı memnunum. Günü geldiğinde bu konuda Fransız halkı bilerek kararını verecektir. Önemli olan geçirilen aşamalardır. Türkiye aşamalara sadık kalarak, hangi aşamada ne yapılması
gerekiyorsa onları yapmalı'' dedi.
FRANSA HALKINA MESAJ
Arınç, görüşmelerde, çok yönlü ikili görüşmelerin yanı sıra Türkiye-AB ilişkilerini de ele aldıklarını belirterek, heyete AB uyum çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen reformlar konusunda ayrıntılı bilgi verdiğini söyledi. Görüşmede, reformları hızla hayata geçirmek ve kısa sürede Avrupa ailesinin parçası olma kararlılığını anlattığını, Türkiye'nin tarihte ve bugün Avrupa'nın ayrılmaz parçası olması yanı sıra Avrupa uygarlığının ve kültürel mirasının en önemli temsilcisi olduğunu anlattığını kaydeden Arınç, Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyet'in geçirdiği devrimlerle 80 yılda batılı değerleri benimsediğini ve modernleşmeyi gerçekleştirdiğine dikkati çektiğini bildirdi.
''Fransa'nın Türkiye-AB ilişkilerinde yeri özeldir'' diyen Arınç, AB ile ilişkilerin önemli aşamasını oluşturan Gümrük Birliği katılım kararının Fransa'nın dönem başkanlığı sırasında alındığını hatırlattı. 1999 yılındaki Helsinki Zirvesi'nde Türkiye'nin adaylığının tescilinde Fransa'nın verdiği desteğin önemine işaret eden Arınç, ''Üyelik sürecinde diğer aday ülkelere uygulananlardan farklı bir muameleye tabi tutulmak istemediğimizi, ancak ayrıcalık da istemediğimizi vurguladım'' dedi. Fransa basını aracılığıyla Fransız halkına bir mesaj iletme istediğini dile getiren Arınç, konuşmasını şöyle sürürdü:
''Fransa'da AB üyeliği konusunda tartışmalar yaşanıyor. Ben bunu normal karşılıyorum. Ancak tartışan kesimlerin önemli kısmı, Türkiye'yi tanımadan bir takım argümanlar geliştiriyor. Fransa kamuoyu gözündeki Türkiye ile şu anki Türkiye birbirinden tamamen farklıdır. Bazı gazetelerin kullandığı Türkiye imajı ve sembolleri, bizi temsil etmiyor. Maalesef Türkiye, çok yanlış bir zeminde tartışılabiliyor. Bu yüzden Fransa halkının bizi daha yakından tanımasını ve doğrudan bilgi almasını istiyoruz. Bir arada yaşayacak iki halkın birbirini yakından
tanıması en doğal hakkıdır. Türkiye'nin AB üyeliği tarihin akışına, medeniyetlerin ilişkisine ve dünya siyasetine etki edecek derecede önemlidir. Bu yüzden her şeyi sağlıklı değerlendirmek, duygulara ve tarihten gelen yanlış yorumlara kapılmamak gerekir.''
Debre başta olmak üzere delegasyonunun iyi niyetli, anlamak isteyen ve diyalog arayan tavrını görmenin kendilerini memnun ettiğini ifade eden Arınç, bugünkü görüşmenin çok önemli gelişmelere vesile olması ve bundan sonraki ilişkilerin büyük ivme kazanacağını inancını dile getirdi.
SORULACAK SORULARIMIZ VAR
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Debre de görüşmeyi çok sayıda basın mensubunun izlemesini ve seyahatlerinin uyandırdığı ilgiyi anlayamadığını belirterek, ''Ziyaretimiz çok normal. Siz AB'ye girmek istediğinizi ifade ediyorsunuz. Pek tabii Fransız temsilciler buraya gelip sizi dinlemek isterler. Aksi olsaydı bu tereddüt uyandırırdı'' dedi. 71 milyon nüfuslu bir ülkenin ''AB'ye girmek istiyorum'' demesine kendilerinin ilgi göstermemesinin mümkün olamayacağını kaydeden Debre, şöyle konuştu:
''Biz sizi, siz de bizi dinlemelisiniz. Türkiye, bir müzakere sürecine giriyor ve bu süreç, belli bir süre sonra Türkiye'nin ortaklığı ile neticelenir. Pek tabii, Fransız kamuoyunda bazı sorular beliriyor. Çünkü inşa etmek istediğimiz bir Avrupa var. Avrupa'nın sınırları nereye kadar gidecek, nerede duracak, böyle soruları kendimize sormamız son derece normal. Bizim inşa etmek istediğimiz AB'ye gerçekten katılmak için siyasi iradeye sahip misiniz? Bunu da bilmek istiyoruz. Size sorulacak sorularımız var. Reformlar başlattınız, bunun neresinde duruyorsunuz? Çok önemli ve Türk toplumunun yapısını değiştirecek olan reformları, Türk toplumu verilen sürede kabul etmeye hazır mı? Başka sorular da var; Kıbrıs, insan hakları, Ermeni sorunu...''
Debre, Türkiye ve Fransa'nın ideoloji bakımından birbirlerine benzediklerini, her iki ülkenin referans noktasının Fransız İhtilali olduğunu belirterek, Atatürk'ün kendi çalışmalarında Fransız ihtilali filozoflarından esinlendiğini kaydetti. Fransız devriminin filozoflarının kendilerine eleştirel düşünmeyi öğrettiğine işaret eden Debre, ''Bizim için önemli olan eleştirel düşünmektir ama buraya açık fikirli ve önyargısız geldik. Herkes kendi vicdanına göre karar verir. Ama biz konuşmayı, tartışmayı, birbirimizi anlamayı başarmış olarak buradan ayrılıyoruz. Bundan ötesi bizi ilgilendirmiyor'' dedi.
REFERANDUM GELENEĞİMİZDİR
Debre, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Fransa'nın referandum yapma kararının çifte standart olup olmadığı sorusuna karşılık, AB'nin tarihine bakıldığında ne zaman sınırlarında veya yapısında değişiklik söz konusu olduğunda referandum yapıldığının görüleceğini söyledi. İngiltere'nin AB'ye katılması söz konusu olduğunda da referandum yapıldığını hatırlatan Debre, şunları kaydetti:
''Bu bizim geleneğimizdir. Ben böyle bir sürecin olmasından memnunum. Gerçekten olsun. Bir süreç vardır. Bu süreç sonunda Türkiye'nin katılımı tam manasıyla gündeme geldiğinde, hiç olmazsa Fransız halkı bilerek, inanarak oyunu versin. Önemli olan geçirilen aşamalardır. Tüm aşamalara sadık kalmak lazım. Her aşamada ne yapılması gerekiyorsa onlar yapılsın. Böylece bu süreç bittiğinde biz dost kalalım.''
Debre, Kıbrıs ve Ermeni sorununun Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde gündeme geldiğini belirterek, ''(Bunlar Fransa'da sorun teşkil ediyor. Avrupa'yı inşa etmek söz konusu olduğunda halkların kendi tarihleriyle barışık olması halinde her şey daha rahat işliyor) dedim'' diye konuştu.
Türkiye'den önce başka ülkelerin üyeliği sırasında neden referandum yapılmadığı sorusuna Debre, sadece Avrupa sınırlarının genişlemesi için değil, yapısında değişiklik olduğu için de referanduma başvurulduğunu kaydetti. Debre, 'İngiltere'nin katılımında bizi tereddüde düşüren konulardan biri, Avrupa kıtasının yaşam tarzında farklılık yaratmasıydı. Coğrafi açıdan Güney Kıbrıs denildiğinde önemli bir değişiklik getirmiyor. Ama Türkiye'nin katılımında önemli bir farklılık olduğu için referandum gidilecek'' dedi.
Debre, bir başka soru üzerine, bir müzakere süreci geçirileceğini, bunun sonunda Fransızların kararını referandumda vereceğini yineleyerek, ''İstiyoruz ki katılım için tüm sorunlar ortadan kalkmış olsun. Tarih tarihtir. Ama madem ki amaç ileriye doğru bakmaktır, hep birlikte elele ileriye doğru yürümekte fayda var'' görüşünü ifade etti.
DİSKOTEKTE TANIŞMIŞ İKİ GENÇ DEĞİLİZ
Arınç, ''Sayın Debre'nin sorduğu soruları haklı sorular mı, Türkiye bu seçilen yolda ilerleyecek mi?'' sorusuna, ''Dostlarımız bize her soruyu sorabilirler. Önemli olan bu dürüstlük ve samimiyete aynı ölçüde yanıt vermektir. Bugünkü görüşmede bunun örneğini verdik'' karşılığını verdi.
Sadece Fransa'da değil, Avrupa'nın her ülkesinde halk katında, siyaset ve entelektüeller içinde de farklı sebeplerle Türkiye'nin üyeliği konusunda olumsuz yaklaşımlar olmasının normal ve doğal olduğunu belirten ve Türkiye'de de oran olarak az da olsa AB üyeliğine olumsuz yaklaşan kesimlerin bulunduğuna dikkati çeken Arınç, bunun da normal ve doğal olduğunu vurguladı. Arınç, şöyle konuştu:
"Bizim AB ile ilişkimiz duygusal bir ilişki değil. Diskotekte tanışmış ve birbirini beğenmiş iki genç değiliz. 40 yıldan beri bir sözleşmeye dayalı olarak AB içinde yer almak istiyoruz. Önemli olan bu yolda Türkiye'nin kendisini iyi tanıtması, AB'ye katkısını ve alacağı katkıyı objektif olarak ortaya koymasıdır. Bu görüşmenin temelinde bu ilişkiyi en iyi şekilde anlamak yatıyor. Bunda da muvaffak olduk."
AYRICALIK VE İMTİYAZ PEŞİNDE DEĞİLİZ
Arınç, ''Fransa'da yapılacak referandumda hayır sonucu çıkabilir mi, bundan çekiniyor musunuz ve böyle bir sonucu nasıl yorumlarsınız?'' sorusuna şu karşılığı verdi:
"Sadece şundan çekiniyoruz; Türkiye-AB ilişkilerinde Türkiye olarak bir ayrıcalık ve imtiyazın peşinde değiliz. Ama Türkiye'ye bir ayrımcılık yapılmasını da istemiyoruz. Bundan önce üye olan ülkelere hangi prosedür eşit olarak uygulanmışsa, Türkiye'ye de bu uygulanmalıdır. Fransa'da daha önce 1972 ve daha sonraki yıllarda bilebildiğim kadarıyla İngiltere, İrlanda ve Danimarka'ya, Avrupa'nın başka ülkelerinde referandumlar yapılmış olabilir. Fransa Ulusal Meclisi'nin bu kararı daha sonra Senato'ya gidecek. Daha sonra Senato ve Meclis bunu birlikte oylayacaktır. 1 Şubat'ta alınan kararın esası budur. Eğer bu yasalaşırsa Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan böyle bir referandumun konusu olmayacak. Sadece Türkiye için katılım sırasında böyle bir referandum yapılacak. AB Anayasası için yapılacak referandumu bir kenara bırakarak söylüyorum; Türkiye için bir referandum yapılacaksa bu bugün değil, yarın değil, çok ileri bir tarihte olacak. Eminim ki bu sürede Türkiye'de de Fransa'da olumlu gelişmeler olacaktır. Eğer bir referandum yapılacaksa bunda Türkiye lehine bir karar çıkacaktır.''
''BİR DAHA GELDİĞİMİZDE TÜRKÇE BİLECEĞİM''
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Jean-Louis Debre, Arınç'ın kendilerini ''fevkalade güzel bir yerde'' kabul ettiğini belirterek, ''Fransızcanıza hayran kaldım. Ben Türkçe hoşgeldiniz demeyi bile bilmem. Ama bir daha geldiğimde Türkçe hoşgeldin ve teşekkür etmeyi bileceğim. Sizi Paris'te kabul etmeyi isterdim, tıpkı bir temmuz günü sayın Başbakan'a yaptığımız gibi...'' dedi.
Fransa ve Türkiye tarihinin ''birbirine yakın'' olduğunu, Cumhuriyetçi Fransa'nın Türkiye'de dostları bulunduğunu ifade eden Debre, büyük bir ulus olarak Türkiye'yi ilgilendiren konulara ilgisiz kalamayacaklarını vurguladı.
'BİRLİKTE ÇALIŞACAĞIZ''
''AB'de bize katılmayı arzu ediyorsunuz'' diyen Debre, Avrupa Komisyonu'nun 16-17 aralık tarihlerinde bu konuda karar verdiğini hatırlattı. Debre, ''Çalışacağız, hep birlikte çalışacağız ki zamanı geldiğinde randevunuzda bulunun. Bu uzun ve zor olacak. Bazen düş kırıklığı yaşayacaksınız. Ama bu yolu seçtik. Şunu anlamak gerekir ki AB'ye girmek sorunsuz bir konu değil'' dedi.
Avrupa sınırları ve ''nasıl bir Avrupa'' konusunda düşünmek gerektiğini belirten Debre, Fransızların bu konuda kendilerine ''çok haklı olarak sorduğu soruları Türk halkının da kendi kendine sorduğuna işaret etti. Fransız halkının gidilecek yolu halk oylamasıyla bildireceğini ifade eden Debre, bunun Fransa'da hep yapıla geldiğini, İngiltere'nin AB'ye katılımında da gerçekleştiğini kaydetti.
Ziyaretin zamanlamasının doğru seçildiğini söyleyen Debre, ''Artık sizinle diyalog başlatma zamanının geldiğine inanıyoruz. Şunu bilin ki bu süreçte sizlere sorular sorulacak. Sorulan soruları agresif ve saldırgan olarak algılamayın. Çünkü bu daha iyi anlamak için soruluyor. Birbirimizi anlarsak dost oluruz. Böyle yapılmalı ki, zamanı geldiğinde Türkler ve Fransızlar kader birliği yapabilsin'' dedi.
''TBMM, REFORMLARIN UYGULANMASINA KATILIYOR MU?''-
Debre, Arınç'a, yapılan reformların uygulanmasına TBMM'nin katılıp katılmadığını sordu. Arınç, Türkiye'nin 1999 yılındaki Helsinki Zirvesi'nde adaylık statüsü kazındığını; bundan sonra Kopenhag siyasi ve hukuksal kriterlerine uyum için büyük gayret gösterdiğini söyledi. 2002 yılındaki seçimlerde bugünkü şeklini alan TBMM'nin bu amaçla çeşitli reformlar gerçekleştirdiğini, anayasa ve yasalarında değişiklik yaptığını anlatan Arınç, bunların yürürlüğe girdiğini söyledi. Ekim ayındaki İlerleme Raporu'nun kabul edilmesi sonrasında AB Zirvesi'nde Türkiye'nin Kopenhag kriterlerini yerine getirdiğine karar verildiğini belirten Arınç, böylece müzakere tarihi verildiğini ifade etti.
TBMM'nin, Türkiye'nin AB'ye tam üyeliği için siyasi iradeye sahip olduğunu, iktidar kadar anamuhalefet partisi CHP'nin de reformlara destek ve katkıda bulunduğunu anlatan Arınç, bu süreçte çok önemli yasal düzenlemeler yapıldığına dikkati çekti. Arınç, bunlara örnek olarak ölüm cezasının kaldırılması, TCK ve DGM'lerin kaldırılmasını gösterdi.
Konuşmaların ardından heyetlerarası görüşmelere geçildi. Görüşmelerde Fransız heyette Debre'ye, Fransa Meclisi'nde temsiledilen iktidardaki Halk Hareketi Birliği'nden (UMP) Bernard Accoyer, Sosyalist Parti'den Jean-Marc Ayrault, Fransa Demokrasi Birliği'nden (UDF) Herve Morin ve Komünist Parti'den Alain Bocquet yer aldı. Görüşmelerde Arınç'a, TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, Dışişleri Komisyonu Başkanı Mehmet Dülger, AB Uyum Komisyonu Başkanı Yaşar Yakışile uluslararası komisyonların bazı üyeleri eşlik etti.
TBMM Başkanı Bülent Arınç, ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından Debré ile birlikte düzenlediği ortak bir basın toplantısında, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Fransa'da yapılacak referandumda Türkiye lehine karar çıkacağını söyledi.
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Jean-Louis Debre ile gazetecilerin sorularını yanıtlayan Arınç, ''Türkiye'nin üyeliği konusunda Fransa'da yapılacak referandumdan hayır sonucu çıkabilir mi, böyle bir sonucu nasıl yorumlarsınız?'' sorusuna, Türkiye'nin, AB üyeliği konusunda bir ayrıcalık ve imtiyaz peşinde olmadığını belirterek, ancak Türkiye'ye karşı bir ayrımcılık yapılmasını da istemediklerini ifade etti. AB'ye daha önce üye olan ülkelere eşit olarak uygulanan prosedürün Türkiye'ye de uygulanması gerektiğini anlatan Arınç, şöyle konuştu:
''Fransa'da daha önce 1972 ve sonraki yıllarda bilebildiğim kadarıyla İrlanda, Danimarka ve İngiltere için, başka ülkelerde de referandum yapılmış olabilir. Fransa Meclisi'nin bu kararı daha sonra Senato'ya gidecek. Meclis ve Senato daha sonra bunu birlikte oylayacak. 1 Şubat'ta Fransa Meclisi'nde alınan kararın esası budur.
Eğer bu yasalaşırsa, referandum Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan için uygulanmayacak ama Türkiye'nin katılımı için uygulanacaktır. AB Anayasası için yapılacak referandumu bir kenara bırakarak söylüyorum; Türkiye için referandum, katılım sözkonusu olduğunda yapılacaktır. Bu da bugün değil; ileride olacak. Bu süre içinde Türkiye ve Fransa'da olumlu yaklaşımlar olacağına inanıyorum. Yapılacak referandumdan, Türkiye lehine bir karar çıkacaktır.''
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Debre de aynı yöndeki bir soruyu yanıtlarken, AB'nin sınırları ve yapısıyla ilgili durumlarda referandum yapılmasının gelenek olduğunu belirterek, ''Ben böyle bir sürecin olmasından dolayı memnunum. Günü geldiğinde bu konuda Fransız halkı bilerek kararını verecektir. Önemli olan geçirilen aşamalardır. Türkiye aşamalara sadık kalarak, hangi aşamada ne yapılması
gerekiyorsa onları yapmalı'' dedi.
FRANSA HALKINA MESAJ
Arınç, görüşmelerde, çok yönlü ikili görüşmelerin yanı sıra Türkiye-AB ilişkilerini de ele aldıklarını belirterek, heyete AB uyum çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen reformlar konusunda ayrıntılı bilgi verdiğini söyledi. Görüşmede, reformları hızla hayata geçirmek ve kısa sürede Avrupa ailesinin parçası olma kararlılığını anlattığını, Türkiye'nin tarihte ve bugün Avrupa'nın ayrılmaz parçası olması yanı sıra Avrupa uygarlığının ve kültürel mirasının en önemli temsilcisi olduğunu anlattığını kaydeden Arınç, Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyet'in geçirdiği devrimlerle 80 yılda batılı değerleri benimsediğini ve modernleşmeyi gerçekleştirdiğine dikkati çektiğini bildirdi.
''Fransa'nın Türkiye-AB ilişkilerinde yeri özeldir'' diyen Arınç, AB ile ilişkilerin önemli aşamasını oluşturan Gümrük Birliği katılım kararının Fransa'nın dönem başkanlığı sırasında alındığını hatırlattı. 1999 yılındaki Helsinki Zirvesi'nde Türkiye'nin adaylığının tescilinde Fransa'nın verdiği desteğin önemine işaret eden Arınç, ''Üyelik sürecinde diğer aday ülkelere uygulananlardan farklı bir muameleye tabi tutulmak istemediğimizi, ancak ayrıcalık da istemediğimizi vurguladım'' dedi. Fransa basını aracılığıyla Fransız halkına bir mesaj iletme istediğini dile getiren Arınç, konuşmasını şöyle sürürdü:
''Fransa'da AB üyeliği konusunda tartışmalar yaşanıyor. Ben bunu normal karşılıyorum. Ancak tartışan kesimlerin önemli kısmı, Türkiye'yi tanımadan bir takım argümanlar geliştiriyor. Fransa kamuoyu gözündeki Türkiye ile şu anki Türkiye birbirinden tamamen farklıdır. Bazı gazetelerin kullandığı Türkiye imajı ve sembolleri, bizi temsil etmiyor. Maalesef Türkiye, çok yanlış bir zeminde tartışılabiliyor. Bu yüzden Fransa halkının bizi daha yakından tanımasını ve doğrudan bilgi almasını istiyoruz. Bir arada yaşayacak iki halkın birbirini yakından
tanıması en doğal hakkıdır. Türkiye'nin AB üyeliği tarihin akışına, medeniyetlerin ilişkisine ve dünya siyasetine etki edecek derecede önemlidir. Bu yüzden her şeyi sağlıklı değerlendirmek, duygulara ve tarihten gelen yanlış yorumlara kapılmamak gerekir.''
Debre başta olmak üzere delegasyonunun iyi niyetli, anlamak isteyen ve diyalog arayan tavrını görmenin kendilerini memnun ettiğini ifade eden Arınç, bugünkü görüşmenin çok önemli gelişmelere vesile olması ve bundan sonraki ilişkilerin büyük ivme kazanacağını inancını dile getirdi.
SORULACAK SORULARIMIZ VAR
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Debre de görüşmeyi çok sayıda basın mensubunun izlemesini ve seyahatlerinin uyandırdığı ilgiyi anlayamadığını belirterek, ''Ziyaretimiz çok normal. Siz AB'ye girmek istediğinizi ifade ediyorsunuz. Pek tabii Fransız temsilciler buraya gelip sizi dinlemek isterler. Aksi olsaydı bu tereddüt uyandırırdı'' dedi. 71 milyon nüfuslu bir ülkenin ''AB'ye girmek istiyorum'' demesine kendilerinin ilgi göstermemesinin mümkün olamayacağını kaydeden Debre, şöyle konuştu:
''Biz sizi, siz de bizi dinlemelisiniz. Türkiye, bir müzakere sürecine giriyor ve bu süreç, belli bir süre sonra Türkiye'nin ortaklığı ile neticelenir. Pek tabii, Fransız kamuoyunda bazı sorular beliriyor. Çünkü inşa etmek istediğimiz bir Avrupa var. Avrupa'nın sınırları nereye kadar gidecek, nerede duracak, böyle soruları kendimize sormamız son derece normal. Bizim inşa etmek istediğimiz AB'ye gerçekten katılmak için siyasi iradeye sahip misiniz? Bunu da bilmek istiyoruz. Size sorulacak sorularımız var. Reformlar başlattınız, bunun neresinde duruyorsunuz? Çok önemli ve Türk toplumunun yapısını değiştirecek olan reformları, Türk toplumu verilen sürede kabul etmeye hazır mı? Başka sorular da var; Kıbrıs, insan hakları, Ermeni sorunu...''
Debre, Türkiye ve Fransa'nın ideoloji bakımından birbirlerine benzediklerini, her iki ülkenin referans noktasının Fransız İhtilali olduğunu belirterek, Atatürk'ün kendi çalışmalarında Fransız ihtilali filozoflarından esinlendiğini kaydetti. Fransız devriminin filozoflarının kendilerine eleştirel düşünmeyi öğrettiğine işaret eden Debre, ''Bizim için önemli olan eleştirel düşünmektir ama buraya açık fikirli ve önyargısız geldik. Herkes kendi vicdanına göre karar verir. Ama biz konuşmayı, tartışmayı, birbirimizi anlamayı başarmış olarak buradan ayrılıyoruz. Bundan ötesi bizi ilgilendirmiyor'' dedi.
REFERANDUM GELENEĞİMİZDİR
Debre, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Fransa'nın referandum yapma kararının çifte standart olup olmadığı sorusuna karşılık, AB'nin tarihine bakıldığında ne zaman sınırlarında veya yapısında değişiklik söz konusu olduğunda referandum yapıldığının görüleceğini söyledi. İngiltere'nin AB'ye katılması söz konusu olduğunda da referandum yapıldığını hatırlatan Debre, şunları kaydetti:
''Bu bizim geleneğimizdir. Ben böyle bir sürecin olmasından memnunum. Gerçekten olsun. Bir süreç vardır. Bu süreç sonunda Türkiye'nin katılımı tam manasıyla gündeme geldiğinde, hiç olmazsa Fransız halkı bilerek, inanarak oyunu versin. Önemli olan geçirilen aşamalardır. Tüm aşamalara sadık kalmak lazım. Her aşamada ne yapılması gerekiyorsa onlar yapılsın. Böylece bu süreç bittiğinde biz dost kalalım.''
Debre, Kıbrıs ve Ermeni sorununun Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde gündeme geldiğini belirterek, ''(Bunlar Fransa'da sorun teşkil ediyor. Avrupa'yı inşa etmek söz konusu olduğunda halkların kendi tarihleriyle barışık olması halinde her şey daha rahat işliyor) dedim'' diye konuştu.
Türkiye'den önce başka ülkelerin üyeliği sırasında neden referandum yapılmadığı sorusuna Debre, sadece Avrupa sınırlarının genişlemesi için değil, yapısında değişiklik olduğu için de referanduma başvurulduğunu kaydetti. Debre, 'İngiltere'nin katılımında bizi tereddüde düşüren konulardan biri, Avrupa kıtasının yaşam tarzında farklılık yaratmasıydı. Coğrafi açıdan Güney Kıbrıs denildiğinde önemli bir değişiklik getirmiyor. Ama Türkiye'nin katılımında önemli bir farklılık olduğu için referandum gidilecek'' dedi.
Debre, bir başka soru üzerine, bir müzakere süreci geçirileceğini, bunun sonunda Fransızların kararını referandumda vereceğini yineleyerek, ''İstiyoruz ki katılım için tüm sorunlar ortadan kalkmış olsun. Tarih tarihtir. Ama madem ki amaç ileriye doğru bakmaktır, hep birlikte elele ileriye doğru yürümekte fayda var'' görüşünü ifade etti.
DİSKOTEKTE TANIŞMIŞ İKİ GENÇ DEĞİLİZ
Arınç, ''Sayın Debre'nin sorduğu soruları haklı sorular mı, Türkiye bu seçilen yolda ilerleyecek mi?'' sorusuna, ''Dostlarımız bize her soruyu sorabilirler. Önemli olan bu dürüstlük ve samimiyete aynı ölçüde yanıt vermektir. Bugünkü görüşmede bunun örneğini verdik'' karşılığını verdi.
Sadece Fransa'da değil, Avrupa'nın her ülkesinde halk katında, siyaset ve entelektüeller içinde de farklı sebeplerle Türkiye'nin üyeliği konusunda olumsuz yaklaşımlar olmasının normal ve doğal olduğunu belirten ve Türkiye'de de oran olarak az da olsa AB üyeliğine olumsuz yaklaşan kesimlerin bulunduğuna dikkati çeken Arınç, bunun da normal ve doğal olduğunu vurguladı. Arınç, şöyle konuştu:
"Bizim AB ile ilişkimiz duygusal bir ilişki değil. Diskotekte tanışmış ve birbirini beğenmiş iki genç değiliz. 40 yıldan beri bir sözleşmeye dayalı olarak AB içinde yer almak istiyoruz. Önemli olan bu yolda Türkiye'nin kendisini iyi tanıtması, AB'ye katkısını ve alacağı katkıyı objektif olarak ortaya koymasıdır. Bu görüşmenin temelinde bu ilişkiyi en iyi şekilde anlamak yatıyor. Bunda da muvaffak olduk."
AYRICALIK VE İMTİYAZ PEŞİNDE DEĞİLİZ
Arınç, ''Fransa'da yapılacak referandumda hayır sonucu çıkabilir mi, bundan çekiniyor musunuz ve böyle bir sonucu nasıl yorumlarsınız?'' sorusuna şu karşılığı verdi:
"Sadece şundan çekiniyoruz; Türkiye-AB ilişkilerinde Türkiye olarak bir ayrıcalık ve imtiyazın peşinde değiliz. Ama Türkiye'ye bir ayrımcılık yapılmasını da istemiyoruz. Bundan önce üye olan ülkelere hangi prosedür eşit olarak uygulanmışsa, Türkiye'ye de bu uygulanmalıdır. Fransa'da daha önce 1972 ve daha sonraki yıllarda bilebildiğim kadarıyla İngiltere, İrlanda ve Danimarka'ya, Avrupa'nın başka ülkelerinde referandumlar yapılmış olabilir. Fransa Ulusal Meclisi'nin bu kararı daha sonra Senato'ya gidecek. Daha sonra Senato ve Meclis bunu birlikte oylayacaktır. 1 Şubat'ta alınan kararın esası budur. Eğer bu yasalaşırsa Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan böyle bir referandumun konusu olmayacak. Sadece Türkiye için katılım sırasında böyle bir referandum yapılacak. AB Anayasası için yapılacak referandumu bir kenara bırakarak söylüyorum; Türkiye için bir referandum yapılacaksa bu bugün değil, yarın değil, çok ileri bir tarihte olacak. Eminim ki bu sürede Türkiye'de de Fransa'da olumlu gelişmeler olacaktır. Eğer bir referandum yapılacaksa bunda Türkiye lehine bir karar çıkacaktır.''
''BİR DAHA GELDİĞİMİZDE TÜRKÇE BİLECEĞİM''
Fransa Ulusal Meclis Başkanı Jean-Louis Debre, Arınç'ın kendilerini ''fevkalade güzel bir yerde'' kabul ettiğini belirterek, ''Fransızcanıza hayran kaldım. Ben Türkçe hoşgeldiniz demeyi bile bilmem. Ama bir daha geldiğimde Türkçe hoşgeldin ve teşekkür etmeyi bileceğim. Sizi Paris'te kabul etmeyi isterdim, tıpkı bir temmuz günü sayın Başbakan'a yaptığımız gibi...'' dedi.
Fransa ve Türkiye tarihinin ''birbirine yakın'' olduğunu, Cumhuriyetçi Fransa'nın Türkiye'de dostları bulunduğunu ifade eden Debre, büyük bir ulus olarak Türkiye'yi ilgilendiren konulara ilgisiz kalamayacaklarını vurguladı.
'BİRLİKTE ÇALIŞACAĞIZ''
''AB'de bize katılmayı arzu ediyorsunuz'' diyen Debre, Avrupa Komisyonu'nun 16-17 aralık tarihlerinde bu konuda karar verdiğini hatırlattı. Debre, ''Çalışacağız, hep birlikte çalışacağız ki zamanı geldiğinde randevunuzda bulunun. Bu uzun ve zor olacak. Bazen düş kırıklığı yaşayacaksınız. Ama bu yolu seçtik. Şunu anlamak gerekir ki AB'ye girmek sorunsuz bir konu değil'' dedi.
Avrupa sınırları ve ''nasıl bir Avrupa'' konusunda düşünmek gerektiğini belirten Debre, Fransızların bu konuda kendilerine ''çok haklı olarak sorduğu soruları Türk halkının da kendi kendine sorduğuna işaret etti. Fransız halkının gidilecek yolu halk oylamasıyla bildireceğini ifade eden Debre, bunun Fransa'da hep yapıla geldiğini, İngiltere'nin AB'ye katılımında da gerçekleştiğini kaydetti.
Ziyaretin zamanlamasının doğru seçildiğini söyleyen Debre, ''Artık sizinle diyalog başlatma zamanının geldiğine inanıyoruz. Şunu bilin ki bu süreçte sizlere sorular sorulacak. Sorulan soruları agresif ve saldırgan olarak algılamayın. Çünkü bu daha iyi anlamak için soruluyor. Birbirimizi anlarsak dost oluruz. Böyle yapılmalı ki, zamanı geldiğinde Türkler ve Fransızlar kader birliği yapabilsin'' dedi.
''TBMM, REFORMLARIN UYGULANMASINA KATILIYOR MU?''-
Debre, Arınç'a, yapılan reformların uygulanmasına TBMM'nin katılıp katılmadığını sordu. Arınç, Türkiye'nin 1999 yılındaki Helsinki Zirvesi'nde adaylık statüsü kazındığını; bundan sonra Kopenhag siyasi ve hukuksal kriterlerine uyum için büyük gayret gösterdiğini söyledi. 2002 yılındaki seçimlerde bugünkü şeklini alan TBMM'nin bu amaçla çeşitli reformlar gerçekleştirdiğini, anayasa ve yasalarında değişiklik yaptığını anlatan Arınç, bunların yürürlüğe girdiğini söyledi. Ekim ayındaki İlerleme Raporu'nun kabul edilmesi sonrasında AB Zirvesi'nde Türkiye'nin Kopenhag kriterlerini yerine getirdiğine karar verildiğini belirten Arınç, böylece müzakere tarihi verildiğini ifade etti.
TBMM'nin, Türkiye'nin AB'ye tam üyeliği için siyasi iradeye sahip olduğunu, iktidar kadar anamuhalefet partisi CHP'nin de reformlara destek ve katkıda bulunduğunu anlatan Arınç, bu süreçte çok önemli yasal düzenlemeler yapıldığına dikkati çekti. Arınç, bunlara örnek olarak ölüm cezasının kaldırılması, TCK ve DGM'lerin kaldırılmasını gösterdi.
Konuşmaların ardından heyetlerarası görüşmelere geçildi. Görüşmelerde Fransız heyette Debre'ye, Fransa Meclisi'nde temsiledilen iktidardaki Halk Hareketi Birliği'nden (UMP) Bernard Accoyer, Sosyalist Parti'den Jean-Marc Ayrault, Fransa Demokrasi Birliği'nden (UDF) Herve Morin ve Komünist Parti'den Alain Bocquet yer aldı. Görüşmelerde Arınç'a, TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, Dışişleri Komisyonu Başkanı Mehmet Dülger, AB Uyum Komisyonu Başkanı Yaşar Yakışile uluslararası komisyonların bazı üyeleri eşlik etti.
