| Komisyon Adı | : | ADALET KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 03 .12.2025 |
BAŞKAN CÜNEYT YÜKSEL - Komisyonumuzun saygıdeğer üyeleri, değerli milletvekilleri, kıymetli bürokratlar, basınımızın güzide temsilcileri; hepinizi hürmetle selamlıyorum.
Toplantı yeter sayımız vardır.
Komisyonumuzun 28'inci Yasama Dönemi 11'inci toplantısını açıyorum.
Değerli milletvekilleri, bugün 27 Kasım 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve aynı tarihte esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen (2/3393) esas numaralı Tokat Milletvekilimiz Mustafa Arslan ve Samsun Milletvekilimiz Orhan Kırcalı ile 50 milletvekilinin Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni görüşmek üzere bir araya gelmiş bulunmaktayız.
Bildiğiniz gibi adalet, insanlık tarihinin en kadim arayışı, meşruiyetin yegâne kaynağı ve toplumsal huzurumuzun sarsılmaz teminatıdır. Tarih boyunca medeniyetler adaletin tesis edildiği ölçüde yükselmiştir. Bu nedenle, adalet kavramı toplumsal barışı ayakta tutan, her bir vatandaşın geleceğe güvenle bakmasını ve devletin meşruiyetini sağlayan en temel değer olarak kabul edilmektedir.
Yine biliyoruz ki hukuk, kütüphane raflarında tozlanmaya terk edilmiş durağan bir metinler bütünü değildir, toplumun değişen ihtiyaçları doğrultusunda sürekli yenilenmekte, gelişmekte ve dönüşmektedir. Bu doğrultuda sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmelerin baş döndürücü bir hızla yaşandığı çağımızda hukukun bu değişime seyirci kalması düşünülemez. Zamanın ruhunu yakalayamayan, toplumun ihtiyaçlarına cevap veremeyen kurallar adaleti sağlamak bir yana, adaletsizliğin bizzat kaynağı hâline gelmektedir. Bu şuurla hukuk sistemimizi sürekli olarak yenilemek, geliştirmek ve günün koşullarına göre şekillendirmek gerekmektedir. Türkiye Yüzyılı adaletin yüzyılı şiarıyla amacımız yalnızca şekli olarak ihtilafları çözmek veya dosyaları karara bağlamak olmamalıdır. Asıl gayemiz hukukun üstünlüğünü esas alan, güven veren, erişilebilir, şeffaf ve her şeyden önce insan onurunu merkeze alan bir adalet sistemini tesis etmek olmalıdır. Bu doğrultuda "İnsanı yaşat ki devlet yaşasın" anlayışının bir tezahürü olarak vatandaşımızın hakkını en hızlı ve en adil şekilde alabildiği, mağdurun korunduğu, suçlunun ise hak ettiği yaptırımla karşılaştığı bir düzeni inşa etmek için var gücümüzle çalışıyoruz.
Saygıdeğer milletvekilleri, çağın getirdiği yeni suç tiplerine karşı savunmasız kalan, dijital dünyanın tehditlerini görmezden gelen veya mağduriyetleri etkili bir şekilde gideremeyen bir hukuk sistemi idealimizdeki güçlü toplum, güçlü devlet ilkesiyle asla bağdaşmaz. Siber suçlardan organize suçlara, toplumsal huzuru bozan eylemlerden ekonomik düzeni tehdit eden girişimlere kadar her alanda mevzuatımız vatandaşımızı koruyacak güçte ve yeterlilikte olmalıdır. Değişen ve gelişen toplumsal dinamikler, teknolojik yenilikler ve ekonomik hayatın gereksinimleri gözetilerek ceza adalet sisteminin etkinliğinin ve caydırıcılığının tahkim edilmesi bu doğrultuda amaçlanmaktadır. İşte, bu vizyonla hazırlanan düzenlemeler sadece bugünün sorunlarını çözmeyi değil yarının güçlü ve adil Türkiye'sinin hukuki altyapısını kurmayı hedeflemektedir.
Değerli milletvekilleri, bildiğiniz gibi Komisyonumuz hukuk altyapımızın güçlenmesi adına yargı reformu strateji belgeleri doğrultusunda reform niteliğindeki önemli çalışmalara imza atmaktadır. Bugünkü toplantımızda ele alacağımız kanun teklifi de yine bu hedeflerle uyumlu olarak 2025 yılında yayımlanan Dördüncü Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir bir adalet sistemi temel vizyonu dikkate alınarak hazırlanmıştır. Toplam 38 maddeden oluşan ve 12 farklı kanunda değişiklik öngören bu teklifle doğrudan insan hayatına dokunan önemli düzenlemeler hayata geçirilmektedir.
Teklifle, ilk olarak toplumun huzur ve sükûnunu bozan, vatandaşların can ve mal güvenliğini tehlikeye atan eylemlerle daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunu'nda önemli değişiklikler yapılmaktadır. Cezaların caydırıcılığının artırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, örgütlü suçlarla mücadelede suç örgütü kurma, yönetme ve üye olma suçlarının cezaları artırılmaktadır. Şayet örgüt faaliyetlerinde çocuklar araç olarak kullanılırsa örgüt yöneticilerine verilecek cezanın yarısından bir katına kadar artırılması hüküm altına alınarak çocukların suça sürüklenmesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Halk arasında korku ve paniğe yol açan, meskûn mahalde silahla ateş etme suçunun cezası artırılmakta, ses ve gaz fişeği atan yani kuru sıkı silahlar da bu suç kapsamına alınmaktadır. Özellikle bu suçun düğün, nişan ve asker uğurlaması gibi toplu alanlarda işlenmesi hâlinde ceza yarı oranında artırılmakta ve bu suç seri muhakeme usulünden çıkarılmaktadır.
Trafikte keyfî davranışlarla vatandaşların seyahat özgürlüğünü engelleyen yol kesme fiillerine karşı sert tedbirler getirilmekte, hukuka aykırı bir davranışla bir aracı durduran veya hareket etmesini engelleyen kişilere bir yıldan üç yıla kadar, bu aracı başka bir yere götüren kişilere ise iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası öngörülmek suretiyle trafikte yol kesme eylemi müstakil ve ağır bir suç hâline getirilmektedir.
Ayrıca, taksirle yaralama suçu için öngörülen cezaların alt ve üst sınırları artırılmakta, güveni kötüye kullanma suçunun konusunun motorlu taşıt olması hâlinde verilecek ceza bir kat artırılarak araç kiralama sektöründeki mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Teklifle ayrıca, teknolojinin gelişimiyle birlikte artış gösteren siber suçlar ve dolandırıcılık yöntemlerine karşı vatandaşların mağduriyetini önleyici tedbirler geliştirilmektedir.
Bilişim sistemleri kullanılarak işlenen suçlarda suç gelirlerinin kaçırılmasını önlemek adına şüpheli işlemlere konu banka hesaplarının kırk sekiz saate kadar askıya alınmasına imkân tanınmaktadır. Şüpheli işlemlerde rapor şartı aranmaksızın el koyma kararı verilebilecek ve el konulan menfaatin mağdura ait olduğu anlaşıldığında iade edilebilecektir.
Vatandaşların bilgisi dışında açılan ve suçlarda kullanılan sahte ve açık hat sorunu çözüme kavuşturulmaktadır. GSM aboneliklerinde çipli kimlik veya biyometrik doğrulama zorunluluğu getirilmekte, bir kişi adına açılabilecek hat sayısına sınırlama konularak hat kullanımı disipline edilmektedir. Bu kurallara uymayan işletmecilere ağır idari para cezaları öngörülmekte ve dolandırıcılık gibi suçlarda kullanıldığı tespit edilen hatların bağlantısının derhâl kesilmesi sağlanmaktadır.
Benzer şekilde ödeme ve elektronik para kuruluşlarında da hesap açışlarında biyometrik yöntem veya çipli kimlik kullanımı zorunlu hâle getirilmektedir. Yargılamada etkinliğin sağlanması ve Anayasa Mahkemesi kararlarına uyum çerçevesinde Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararları doğrultusunda oluşan hukuki boşlukların giderilmesi ve mevzuatın hukukun evrensel ilkelerine uyumlu hâle getirilmesi sağlanmaktadır.
Yüze karşı veya gıyapta işlenen hakaret suçları ön ödeme kapsamına alınmakta ve uzlaştırma kapsamından çıkarılmaktadır.
Yine, Anayasa Mahkemesi kararları ışığında avukatlara verilecek disiplin cezaları ve fiilleri suçta ve cezada kanunilik ilkesine uygun olarak kanunla açıkça ve detaylı bir şekilde belirlenmektedir.
İnternet ortamındaki yayınlarda ise içeriğin çıkarılması kavramı yeniden tanımlanmakta ve kişilik hakları ihlallerinde sosyal ağ sağlayıcılara yönelik kademeli bant daraltma usulü getirilmektedir.
Covid-19 düzenlemesi kapsamında 31 Temmuz 2023 tarihî ve öncesinde işlenen suçlar bakımından hükümlülerin üç yıl daha erken açık cezaevine ayrılabilmesi ve üç yıl daha erken denetimli serbestlikten yararlanabilmesi imkânı getirilmektedir. Böylelikle, aynı veya daha önceki tarihte işlenmiş suçlar dolayısıyla yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar bakımından hükümlüden kaynaklanmayan nedenlerle meydana gelen gecikmelerin sonucundan hükümlünün olumsuz etkilenmemesi ve infaz adaletinin sağlanması amaçlanmaktadır.
Değerli milletvekilleri, bu teklif suçlunun cesaretini kıran, mağdurun hakkını koruyan, siber dünyada vatandaşını yalnız bırakmayan ve yargısal süreçleri hızlandıran bir reform paketidir. Milletimizin beklentilerini karşılayacak olan bu önemli düzenlemeyi Adalet Komisyonumuzda tüm yönleriyle titizlikle ve katılımcı bir anlayışla görüşerek Gazi Meclisimizin takdirine sunacağız.
Toplantımıza katılan ve katkı sunacak tüm milletvekillerimize, bürokratlarımıza ve değerli katılımcılara şimdiden teşekkür ediyor, görüşmelerimizin verimli geçmesini ülkemiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Değerli milletvekilleri, bugünkü toplantımızda bildiğiniz üzere önce teklifin tümü üzerinde görüşmeler yapacağız. Bu görüşmelerde ilk olarak teklif hakkında Komisyonumuzu bilgilendirmek üzere teklifin ilk imza sahiplerine söz vereceğim, ardından varsa İç Tüzük'ün 38'inci maddesi uyarınca verilmiş olan Anayasa'ya aykırılık önergelerini işleme alacağım daha sonra istem sırasına göre söz talep eden Komisyon üyelerimize söz vereceğim ve diğer milletvekillerinin söz taleplerini karşılayacağım. Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddeleri üzerindeki görüşmelere geçeceğiz.
Şimdi, teklifin tümü üzerindeki görüşmelere başlıyoruz.
İDRİS ŞAHİN (Ankara) - Başkanım, tümü üzerindeki görüşmelere başlamadan usul hakkında söyleyeceğim bir husus var, bu konunun dinlenmesini, karar alınmasını ondan sonra da müzakerelerin devam etmesini diliyorum.